Το χαμένο τρένο της… δημοκρατικής Ευρώπης

Δεν έχει περάσει πολύς καιρός από τις ευρωεκλογές, όταν μιλάγαμε για την γιγάντωση της Ακροδεξιάς και την συνολική παταγώδη αποτυχία της δημοκρατικής Ευρώπης και των ηγετών της να αντιμετωπίσουν το φαινόμενο. Οι τοπικές  εκλογές την περασμένη Κυριακή, στην ιταλική περιοχή της Ούμπρια και στο γερμανικό κρατίδιο της Θουριγγίας, μας έφεραν πάλι στο ίδιο σημείο, να συζητάμε και να γράφουμε τα ίδια πράγματα.

Είναι αλήθεια θλιβερό! Με ευχολόγια, το πρόβλημα δεν λύνεται. Και κάπως, κάποια στιγμή, τα αφεντικά της Ευρώπης θα πρέπει, επιτέλους, να το καταλάβουν και να αναζητήσουν τα βαθύτερα αίτια στα κοινωνικά και οικονομικά δεδομένα της Ευρώπης. Αλλιώς δεν θα πρέπει να εκπλαγούν αν κάποια στιγμή δουν τα άκρα να κόβουν πρώτα το εκλογικό νήμα, όπως έγινε στην Θουριγγία την Κυριακή.

Στο ρυθμό του Σαλβίνι

Στην Ιταλία, ο Σαλβίνι και η παρέα του καλπάζει. Η ιστορική ανατροπή, την Κυριακή, στην Ούμπρια ήταν ένα μήνυμα με αποδέκτη την ίδια την Ρώμη, αλλά και τις Βρυξέλλες κατ’επέκταση.  Η Λέγκα του Βορρά σάρωσε με 20(!) μονάδες διαφορά, στέρησε από την Κεντροαριστερά ένα από τα πολιτικά της προπύργια (εδώ και τουλάχιστον μισό αιώνα) και επιβεβαίωσε γιατί οι πάντες έχουν λόγο να φοβούνται τις επόμενες εθνικές κάλπες στην Ιταλία.

Το γεγονός ότι οι Πεντάστεροι και οι κεντροαριστεροί Δημοκρατικοί «πείστηκαν» να ξεπεράσουν τις διαφορές τους και να στήσουν μια κυβέρνηση συνασπισμού που, μέχρι πριν λίγους μήνες φάνταζε απίθανη, δεν ξεγελά κανέναν, εντός ή εκτός της χώρας. Είναι ένας γάμος ανάγκης, ένα «λευκό» συμφωνητικό αναγκαστικής συμβίωσης, που απλά… σπρώχνει αυτό που, για την ώρα, μοιάζει αναπόφευκτο: μια καθαρή νίκη της Λέγκας στις επόμενες εθνικές εκλογές.

Το χειρότερο δε, είναι πως η τακτική όλων μοιάζει για την ώρα να εστιάζει στο να αποφευχθεί η διεξαγωγή των εκλογών αυτών, παρά στο να αποφευχθεί η διαφαινόμενη νίκη της Λέγκας ή να αντιμετωπιστούν οι λόγοι που έχουν φέρει τη Λέγκα στην πρώτη θέση. Διότι αυτό είναι ουσιαστικά το πρόβλημα, που κανείς δεν ξέρει πώς να αντιμετωπίσει. Μάλιστα, όπως φάνηκε στην Ούμπρια, ο Σαλβίνι πετυχαίνει τελικά να ενδυναμώνεται και να ηρωποιείται, όσο εμφανίζεται να είναι ο στόχος των συστημικών της Ρώμης και των Βρυξελλών.

AfD: Από ουραγός, κόμμα εξουσίας

Σε ανάλογη δεινή θέση βρίσκονται και τα παραδοσιακά κόμματα της Γερμανίας απέναντι στην ολοένα αυξανόμενη απήχηση των εθνικιστών και ευρωφοβικών της Εναλλακτικής για τη Γερμανία. Στη Θουριγγία, το AfD συμπλήρωσε το παζλ της επέλασης του στην πρώην ανατολική Γερμανία. Αν και στην προκειμένη περίπτωση οι Γερμανοί ψηφοφόροι επιφύλαξαν διπλό χτύπημα στην παλιά φρουρά δίδοντας και την πρωτιά στην ριζοσπαστική Αριστερά του DieLinke.

Με την Αριστερά πρώτη και την Ακροδεξιά στη δεύτερη θέση, τα πάλαι ποτέ κραταιά κόμματα εξουσίας βρέθηκαν ενώπιον μιας ισορροπίας δυνάμεων που δεν έχουν αντιμετωπίσει ποτέ άλλοτε. Στο ίδιο το κρατίδιο θα δυσκολευτούν ακόμη και να σχηματίσουν τοπική κυβέρνηση (συζητείται μάλλον κυβέρνηση μειοψηφίας), όμως το ζήτημα βάσιμα δημιουργεί ερωτηματικά για την επόμενη ημέρα του πολιτικού σκηνικού στο Βερολίνο.

Το πρόβλημα δεν είναι μόνο πως η επιρροή του AfD (και άρα των απόψεων του) παγιώνεται, αλλά ότι τα μεγάλα κόμματα και δη, η Δεξιά των Χριστιανοδημοκρατών πιέζονται να δεχτούν με ρεαλισμό τα νέα δεδομένα. Τι σημαίνει αυτό πρακτικά; Δειλά-δειλά κάποια στελέχη του CDUτης κυρίας Μέρκελ (παρά τις αντιδράσεις που προκάλεσαν) τόλμησαν να μιλήσουν ανοιχτά για την ανάγκη αναθεώρησης της τακτικής του κόμματος απέναντι στο AfD. Πως, δηλαδή, θα πρέπει να αρχίσουν να ξανασκέφτονται την πιθανότητα να δεχτούν μια συνεργασία μαζί του (σε τοπικό ή και ομοσπονδιακό επίπεδο), όπως έχει ήδη γίνει σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, με την συμμετοχή της ακροδεξιάς σε εθνικές κυβερνήσεις (ενδεικτικά την Αυστρία).

Άλλωστε, με τους Σοσιαλδημοκράτες να είναι πιθανόν στο επικείμενο Συνέδριο τους, για την εκλογή νέου αρχηγού και τη χάραξη νέας στρατηγικής, να αποφασίσουν αποχώρηση από τον λεγόμενο «Μεγάλο Συνασπισμό», κάτι που θα φέρει πρόωρες γενικές εκλογές, η προοπτική περαιτέρω ενδυνάμωσης του AfD σημαίνει ότι το παραπάνω δίλημμα μπορεί να τεθεί στο CDUσχετικά γρήγορα.

Βέβαια, μια τέτοια στροφή προφανώς δεν συνιστά θετική εξέλιξη για τη μάχη για την πάταξη της Ακροδεξιάς και των απόψεων της. Αν οι πολιτικοί της Ευρώπης, αντί να ασχολούνται με την ανάγκη αποδυνάμωση της και την αντιμετώπιση των βαθύτερων αιτίων που την ενδυναμώνουν, καταλήξουν να συμβιβαστούν με την ιδέα της συμβίωσης και της συνεργασίας με τους ευρωφοβικούς, τους εθνικιστές, τους ρατσιστές, προκειμένου να… σώσουν τα πόστα και τις καρέκλες τους, τότε το τρένο θα έχει χαθεί.

Για ποια Ευρώπη θα μιλάμε;