Βόμβα στον πυρήνα του QE – Το Συνταγματικό Δικαστήριο της Γερμανίας βάζει πάγο στην ΕΚΤ
To έκαναν και πάλι το… θαύμα τους οι Γερμανοί, έστω και μέσω της Δικαιοσύνης. Σάλο προκάλεσε η απόφαση που εξέδωσε λίγο νωρίτερα το Ομοσπονδιακό Συνταγματικό Δικαστήριο της χώρας κρίνοντας εν μέρει ως αντισυνταγματικό το QE, γεγονός που οδηγεί σε πιθανή διακοπή της αγοράς γερμανικών ομολόγων από την ΕΚΤ, κάτι που αντιστοίχως θα αποδυναμώσει την όλη δυναμική του προγράμματος για τη στήριξη των ευρωοικονομιών από τις συνέπειες της πανδημίας.
Μετά την αρνητική αυτή εξέλιξη η διοίκηση της ΕΚΤ συγκάλεσε έκτακτη συνεδρίαση του Δ.Σ. σήμερα το απόγευμα ώστε να αποφασιστούν τα επόμενα βήματα, σε συντονισμό βέβαια και με την γερμανική Bundesbank. Σύμφωνα με την απόφαση η ΕΚΤ πρέπει να σταματήσει εντός των επόμενων τριών μηνών να αγοράζει γερμανικά κρατικά ομόλογα, εκτός κι αν αποδείξει ότι είναι απολύτως απαραίτητο.
Σημειωτέον πως η υπόθεση που έφτασε μέχρι το συνταγματικό δικαστήριο της Καρλσρούης δεν είναι καινούργια και χρονολογείται από το 2015. Τότε μια ομάδα οικονομολόγων και καθηγητών προσέφυγε στη Δικαιοσύνη κατά του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης με τον ισχυρισμό ότι η ΕΚΤ με το QE έμπαινε στα «χωράφια» της νομισματικής πολιτικής των εθνικών κυβερνήσεων, κάτι που είναι παράνομο βάσει των ευρωπαϊκών συνθηκών.
Η υπόθεση παραπέμφθηκε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, το οποίο το 2018 εξέδωσε ετυμηγορία υπέρ της ΕΚΤ, όμως η υπόθεση επέστρεψε πίσω στο Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο της Γερμανίας που τελικά είχε διαφορετική άποψη, φέρνοντας τα πάνω-κάτω.
Το δικαστήριο μάλιστα έδωσε εντολή στη γερμανική κυβέρνηση και τη γερμανική βουλή να βεβαιωθούν ότι η ΕΚΤ θα προχωρήσει σε έναν ενδελεχή έλεγχο των εκτεταμένων αγορών ομολόγων που έχει κάνει ώστε να βεβαιωθεί ότι ο αντίκτυπος σε οικονομικό και νομισματικό επίπεδο δεν υπερτερεί των σκοπών της στρατηγικής αυτής.
Βέβαια το γερμανικό δικαστήριο δεν έφτασε στο σημείο να αποφασίσει ευθέως ότι η ΕΚΤ παραβίασε την ευρωπαϊκή νομοθεσία, όμως αμφισβήτησε εμμέσως πλην σαφώς την ορθότητα και νομιμότητα των κινήσεων της. Μπορεί δε, η απόφαση να αφορά ειδικά τα γερμανικά ομόλογα, όμως είναι εύλογο ότι προκαλεί τριγμούς συνολικά στην συνέχιση του QE προσφέροντας πολεμοφόδια στα γεράκια του συμβουλίου που εξαρχής εναντιώνονταν στη δρομολόγηση και συνέχιση του.
Θυμίζουμε ότι τις τελευταίες εβδομάδες με φόντο την οικονομική κρίση της πανδημίας, η ΕΚΤ προχώρησε σε σημαντική διεύρυνση του προγράμματος αγοράς κρατικών ομολόγων. Συνολικά δε, στο πλαίσιο του QE, από το 2014, έχει αγοράσει κρατικά ομόλογα ύψους άνω των 2,2 τρισ. ευρώ.
Το χειρότερο, άλλωστε, είναι πως νομικοί κύκλοι υποστηρίζουν ότι η απόφαση μπορεί να ανοίξει το παράθυρο και για νομική αμφισβήτηση του νέου προγράμματος PEPP (Pandemic Emergency Purchase Programme), συνολικού ύψους 750 δισ. ευρώ που έχει δρομολογήσει η ΕΚΤ για την στήριξη των οικονομιών από τις συνέπειες της πανδημίας. Γεγονός που μπορεί να περιπλέξει ακόμη περισσότερα τα πράγματα σε ένα διάστημα που ήδη η Ευρώπη κατηγορείται για ημίμετρα για την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης.
