Αποκάλυψη: Ακυρώνουν τις μεγάλες αυξήσεις στις αντικειμενικές αξίες!

Σε μαζικές … ακυρώσεις των αυξήσεων-φωτιά στις αντικειμενικές αξίες αποφάσισε να προχωρήσει η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών μετά τις έντονες διαμαρτυρίες πολλών Δήμων της χώρας που έφθασαν μέχρι τη Βουλή με βροχή ερωτήσεων ακόμη και από βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας.

Ενόψει εκλογών, και με στόχο να κατευνάσει τις αντιδράσεις των τοπικών κοινωνιών, η ηγεσία του υπουργείου αποφάσισε εκτάκτως την επανάληψη της διαδικασίας καθορισμού των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων, από μηδενική βάση, σε χιλιάδες περιοχές της χώρας!

Οι σημαντικά αυξημένες αντικειμενικές αξίες που ορίστηκαν την 1η-1-2022 σε πλήθος Δήμων της χώρας θα ακυρωθούν και θα οριστούν νέες, πολύ χαμηλότερες. Ο επανακαθορισμός των αντικειμενικών αξιών θα γίνει, συγκεκριμένα, στις περιοχές για τις οποίες θα αποδειχθεί η βασιμότητα των καταγγελιών των τοπικών δημοτικών αρχών ότι οι αυξήσεις οι οποίες επιβλήθηκαν την 1η-1-2022 ήταν υπέρμετρες και δεν δικαιολογούνταν από τα πραγματικά δεδομένα της κτηματαγοράς. Για τον επανακαθορισμό θα ληφθούν υπόψη γνωμοδοτήσεις που θα κληθούν να υποβάλουν οι ίδιοι οι Δήμοι της χώρας οι οποίοι διαμαρτύρονται για αδικαιολόγητα μεγάλες αυξήσεις των αντικειμενικών αξιών στις περιοχές των χωρικών τους αρμοδιοτήτων.

Η επανάληψη της διαδικασίας καθορισμού των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων σε πολλές περιοχές της χώρας θα έχει ως συνέπεια να μειωθεί εκ νέου ο ΕΝ.Φ.Ι.Α. από το 2023 για χιλιάδες φορολογουμένους που κατοικούν στις περιοχές αυτές. Επιπλέον, το αποτέλεσμα του επανακαθορισμού των αντικειμενικών αξιών θα είναι να μειωθούν οι φορολογικές επιβαρύνσεις στις μεταβιβάσεις, τις γονικές παροχές, τις δωρεές και τις κληρονομιές ακινήτων, καθώς και πλήθος άλλων επιβαρύνσεων στην κατοχή και την απόκτηση ακινήτων, για τους φορολογούμενους των συγκεκριμένων περιοχών.

Υπάρχει μάλιστα η πιθανότητα, ο επανακαθορισμός των αντικειμενικών αξιών σε επίπεδα χαμηλότερα να ισχύσει αναδρομικά από την 1η-1-2022, οπότε το υπουργείο Οικονομικών θα υποχρεωθεί να επιστρέψει σε χιλιάδες φορολογούμενους τα επιπλέον ποσά ΕΝ.Φ.Ι.Α. που πλήρωσαν φέτος λόγω των υπέρμετρων αυξήσεων των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων τους ή τυχόν επιπλέον ποσά φόρων μεταβίβασης, γονικών παροχών, δωρεών ή κληρονομιών που κατέβαλαν επίσης για την ίδια αιτία. Σε μια τέτοια περίπτωση, χιλιάδες άλλοι φορολογούμενοι θα επανακτήσουν, αναδρομικά από την 1η-1-2022 το δικαίωμα είσπραξης κοινωνικών παροχών και επιδομάτων που έχασαν φέτος εξαιτίας του γεγονότος ότι οι αντικειμενικές αξίες των ακινήτων τους αυξήθηκαν υπέρμετρα και ξεπέρασαν τα όρια αντικειμενικών αξιών που προβλέπουν τα περιουσιακά κριτήρια χορήγησης των συγκεκριμένων παροχών και επιδομάτων. Έτσι, θα κληθούν να λάβουν αναδρομικά για όλο το 2022 τα ποσά των επιδομάτων που έχασαν!

Η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών αποφάσισε να θεσπίσει μια έκτακτη διορθωτική διαδικασία ανάκλησης των αυξήσεων που επιβλήθηκαν την 1η-1-2022 στις αντικειμενικές αξίες των ακινήτων σε πολλούς Δήμους της Ελληνικής επικράτειας. Η διαδικασία θα προβλέπει, για τους συγκεκριμένους Δήμους, την ακύρωση των υψηλών αντικειμενικών τιμών ζώνης που καθορίστηκαν την 1η-1-2022, την επανάληψη της διαδικασίας αναπροσαρμογής των τιμών από μηδενική βάση και τον επαναπροσδιορισμό τους, μετά από μια προσεκτικότερη εξέταση και εκτίμηση των συνθηκών της κτηματαγοράς. Ο εκ νέου προσδιορισμός των αντικειμενικών τιμών θα γίνει αυτή τη φορά, όχι με βάση εισηγήσεις πιστοποιημένων εκτιμητών, αλλά απ’ ευθείας με βάση στοιχεία και προτάσεις που θα υποβάλουν στο υπουργείο Οικονομικών οι ίδιοι οι Δήμοι που διαμαρτύρονται για τις υπερβολικές αυξήσεις, προβάλλοντας μάλιστα και το επιχείρημα ότι δεν ελήφθη καν υπόψη η δική τους γνώμη κατά τον καθορισμό των νέων αντικειμενικών αξιών.

Η έκτακτη αυτή διαδικασία θεσπίζεται με νομοθετική ρύθμιση που περιλαμβάνεται σε ένα νέο φορολογικό νομοσχέδιο, το οποίο έθεσε σε δημόσια διαβούλευση (στην ιστοσελίδα opengov.gr) αργά το βράδυ της περασμένης Παρασκευής, ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας. Η εν λόγω ρύθμιση βρίσκεται στο άρθρο 34 του νομοσχεδίου και προβλέπει, συγκεκριμένα, την δυνατότητα επανάληψης της διαδικασίας καθορισμού των αντικειμενικών τιμών ζώνης ανά τ.μ., δηλαδή των τιμών εκκίνησης των περιοχών, οι οποίες είναι ενταγμένες στο σύστημα αντικειμενικού προσδιορισμού φορολογητέας αξίας ακινήτων. Η επανάληψη της διαδικασίας θα γίνει κατόπιν υποβολής, από την 1η-12-2022 έως και την 31η-12-2022, της προβλεπόμενης γνώμης των δημοτικών συμβουλίων των οικείων Δήμων.

Οι γνώμες θα πρέπει να κατατεθούν ηλεκτρονικά στη βάση δεδομένων που τηρείται στη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης και να συνοδεύονται από κάθε πραγματικό αποδεικτικό στοιχείο, που ανάγεται στο χρονικό διάστημα συλλογής στοιχείων… Η αρμόδια Επιτροπή του υπουργείου Οικονομικών, ύστερα από πρόσβαση στη βάση δεδομένων θα εξετάσει τις γνώμες χωρίς προηγούμενη εισήγηση του Αυτοτελούς Τμήματος Εκτιμήσεων και Προσδιορισμού Αξιών Ακινήτων, και θα εισηγηθεί στον υπουργό Οικονομικών τις ζώνες για τον καθορισμό των τιμών εκκίνησης των οποίων πιθανολογείται ισχυρά η ανάγκη επανάληψης της διαδικασίας. Ο υπουργός Οικονομικών δύναται, βάσει της εισήγησης αυτής, να αποφασίσει την επανάληψη της διαδικασίας.

Στην αιτιολογική έκθεση που συνοδεύει την νέα αυτή έκτακτη νομοθετική ρύθμιση η ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών επισημαίνει «ότι, κατά τον καθορισμό των τιμών εκκίνησης των περιοχών που είναι ενταγμένες στο σύστημα αντικειμενικού προσδιορισμού φορολογητέας αξίας ακινήτων, βάσει της υπό στοιχεία 57732 ΕΞ 2021 κοινής απόφασης του Υπουργού και του Υφυπουργού Οικονομικών (Β΄ 2375) (σ.σ. η οποία τέθηκε σε ισχύ την 1η-1-2022), διαπιστώθηκε ότι υπήρξαν περιοχές στη χώρα για τις οποίες δεν εκφράστηκε η γνώμη των δημοτικών συμβουλίων, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις. Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με τη σημαντική άνοδο των τιμών εκκίνησης σε ορισμένες περιοχές δημιούργησε σε κάποιους δήμους επιφυλάξεις, καθώς επικαλούνται πραγματικά στοιχεία, τα οποία ίσως δεν ελήφθησαν υπόψη και σε επανεξέταση θα οδηγούσαν ενδεχομένως σε διαφορετικά αποτελέσματα, ως προς τον καθορισμό των τιμών εκκίνησης του συστήματος προσδιορισμού της φορολογητέας αξίας των εντός σχεδίου πόλης ή ορίων οικισμού ακινήτων».

Επιπλέον από την αιτιολογική έκθεση προκύπτει – εμμέσως πλην σαφώς – ότι οι βασικοί λόγοι για τους οποίους αποφασίστηκε από την ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών να επαναληφθεί η διαδικασία καθορισμού των αντικειμενικών τιμών σε πολλές περιοχές της χώρας είναι το γεγονός ότι εξαιτίας των υπέρμετρων αυξήσεων των τιμών αυτών πολλοί φορολογούμενοι υποχρεώθηκαν να πληρώσουν σημαντικά αυξημένους φόρους για τα ακίνητά τους ή έχασαν δικαιώματα να εισπράξουν από το κράτος κοινωνικές παροχές, για τις οποίες ισχύουν περιουσιακά κριτήρια χορήγησης που αφορούν στο ύψος της συνολικής αντικειμενικής αξίας των ακινήτων τους. Συγκεκριμένα, το υπουργείο Οικονομικών τονίζει στην αιτιολογική έκθεση του άρθρου 34 του νομοσχεδίου ότι: «Ο καθορισμός τιμών εκκίνησης των περιοχών, που είναι ενταγμένες στο σύστημα αντικειμενικού προσδιορισμού φορολογητέας αξίας ακινήτων, επηρεάζει τη φορολογική μεταχείριση των ιδιοκτητών ακινήτων στις περιοχές αυτές, διότι οι τιμές εκκίνησης λαμβάνονται υπόψη για τον προσδιορισμό της φορολογητέας αξίας των ακινήτων που μεταβιβάζονται ή αποκτώνται με οποιαδήποτε αιτία. Επιπλέον, η αξία της περιουσίας, όπως διαμορφώνεται βάσει αυτών, αποτελεί προϋπόθεση χορήγησης διάφορων κοινωνικών παροχών από το κράτος. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα αφενός να επιβαρύνονται οι ιδιοκτήτες με υπέρμετρη φορολογία και αφετέρου να στερούνται ενισχύσεων και παροχών, που υπό κανονικές συνθήκες δικαιούνται».

Στο υπουργείο Οικονομικών έχει αποσταλεί πλήθος επιστολών διαμαρτυρίας από Δήμους της χώρας οι οποίοι επισημαίνουν ότι οι αυξήσεις των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων οι οποίες επιβλήθηκαν την 1η-1-2022 στις περιοχές τους ήταν υπέρμετρες, αδικαιολόγητα υψηλές. Ορισμένες από τις επιστολές αυτές χρησιμοποιήθηκαν από βουλευτές του ίδιου του κυβερνόντος κόμματος αλλά και κομμάτων της αντιπολίτευσης για την κατάθεση σχετικών ερωτήσεων κοινοβουλευτικού ελέγχου προς τον υπουργό Οικονομικών Χρήστο Σταϊκούρα. Από τα κείμενα των ερωτήσεων αυτών, αναδεικνύονται τα εξής χαρακτηριστικά παραδείγματα υπέρμετρων και άδικων αυξήσεων στις αντικειμενικές αξίες:

1) Νομός Θεσσαλονίκης: Στην πόλη του Λαγκαδά, αλλά και σε κωμοπόλεις του Δήμου, όπως το Ζαγκλιβέρι και σε μικρά χωριά και οικισμούς του ίδιου Δήμου, η τιμή ζώνης διαμορφώθηκε στα 750 ευρώ ανά τμ. Αντίστοιχα στα Κύμινα του Δήμου Δέλτα η αντικειμενική αξία διαμορφώνεται στα 800 ευρώ ανά τ.μ., όπως δηλαδή και στην έδρα του Δήμου Δέλτα την πόλη της Σίνδου, ενώ στη Νεοχωρούδα του Δήμου Ωραιοκάστρου η τιμή ζώνης είναι στα 1000 ευρώ ανά τ.μ., όσο δηλαδή και στην πόλη του Ωραιοκάστρου. Ο οριζόντιος καθορισμός των τιμών ζώνης σημαίνει στην πράξη με συγκεκριμένο παράδειγμα, ότι σήμερα η αξία μίας ακατοίκητης και προς κατεδάφιση κατοικίας 125 ετών στο Ζαγκλιβέρι του Δήμου Λαγκαδά έχει εκτιναχθεί στα 60.500 ευρώ το 2022, από 13.300 ευρώ το 2021!

2) Λήμνος: Σε επιστολή του Έπαρχου της Λήμνου και του Αγίου Ευστρατίου που εστάλη στο υπουργείο Οικονομικών εκφράστηκε η δυσαρέσκεια των κατοίκων της Λήμνου και του Αγίου Ευστρατίου για τις νέες αντικειμενικές αξίες των ακινήτων, που τέθηκαν σε ισχύ από 1-1-2022. Χαρακτηριστικά, στην επιστολή αναφέρονταν μεταξύ των άλλων και τα εξής: «…Στην Π.Ε. Λήμνου επιβλήθηκε τα τελευταία χρόνια αύξηση των Αντικειμενικών Αξιών της τάξης του 50% και μάλιστα σε χωριά και οικισμούς, που δεν δικαιολογείται. Δεν υπάρχει καμία λογική εξήγηση για την αύξηση από 600 € σε 900 €, σε χωριά και οικισμούς, όπως η Φυσίνη (25 κάτοικοι), η Αγία Σοφία (30 κάτοικοι), η Δάφνη (60 κάτοικοι), η Παναγιά (200 κάτοικοι), τα οποία τα τελευταία χρόνια οδηγούνται σε εγκατάλειψη και δεν έχουν καμιά τουριστική δραστηριότητα, όταν τουριστικές περιοχές και η πρωτεύουσα του νησιού έχουν ίσες ή μικρότερες Αντικειμενικές Αξίες…».

3) Εύβοια: Με τον προσδιορισμό των νέων αντικειμενικών αξιών έχουν προκύψει περιπτώσεις που εμφανίζουν υπερβολική αύξηση, χωρίς να συντρέχουν πραγματικοί λόγοι που να δικαιολογούν αυτές τις αυξήσεις. Ενώ, λοιπόν, η εμπορική αξία των ακινήτων δεν έχει μεταβληθεί ή έχει μεταβληθεί κατ’ ελάχιστο, η αντικειμενική τους αξία έχει αυξηθεί υπέρμετρα. Αυτό συνέβη διότι ελήφθησαν υπ´ όψιν πλασματικά στοιχεία αγοραπωλησιών ακινήτων, που δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα, με αποτέλεσμα να εκσφενδονιστούν οι αντικειμενικές αξίες. Χαρακτηριστικές περιπτώσεις παρατηρούνται σε περιοχές του πυρόπληκτου Δήμου Ιστιαίας – Αιδηψού. Για παράδειγμα, στο Ασμήνιο της Δ.Ε. Αρτεμισίου η αντικειμενική αξία ανά τ.μ. υπερδιπλασιάστηκε, καθώς από 499 ευρώ ανά τ.μ. πήγε στα 1.100 ευρώ ανά τ.μ.. Στη Β’ Ζώνη Ωρεών η αντικειμενική αξία από 950 ευρώ ανά τ.μ. διαμορφώθηκε στα 1.400 ευρώ ανά τ.μ., ενώ στη Γ’ Ζώνη Ωρεών η νέα αντικειμενική αξία είναι 1.200 ευρώ ανά τ.μ. από 700 ευρώ ανά τ.μ. που ήταν πριν την αναπροσαρμογή.

4) Αστυπάλαια: Για ένα οικόπεδο στην Χώρα Αστυπάλαιας η τιμή ζώνης κυμαινόταν από 120 έως 400 ευρώ ανά τ.μ. και τώρα έχει ανέλθει στα 2.150 ευρώ ανά τ,μ.. Το ίδιο για μια μονοκατοικία στην ίδια περιοχή του νησιού, της οποίας η τιμή ζώνης ήταν ανάμεσα στα 420 – 504 ευρώ ανά τ.μ. και τώρα ανήλθε στα 2.150 ευρώ ανά τ.μ.. Η ίδια εικόνα διαμορφώνεται και στον Οικισμό Λειβάδι που οι περισσότεροι κάτοικοι κατέχουν εκεί χωράφια με οπωροκηπευτικά και εσπεριδοειδή: ένα οικόπεδο με τις προηγούμενες αντικειμενικές τιμές κυμαινόταν ανάμεσα στα 50 έως 250 ευρώ ανά στρέμμα, και τώρα εκτοξεύτηκε στα 1.450 ευρώ. Ο, δε, απόλυτος παραλογισμός λαμβάνει χώρα στις νέες αντικειμενικές των Οικισμών του νησιού Μέσα Βαθύ και Έξω Βαθύ, περιοχές που δεν έχουν δίκτυο υδροδότησης και αποχέτευσης ούτε καν εσωτερικούς δρόμους, ενώ το καλοκαίρι λόγω έλλειψης βασικών υποδομών και εγκαταστάσεων έχουν μηδενική τουριστική κίνηση και ανάπτυξη. Οι παλιές αντικειμενικές για τους παλιούς αυτούς οικισμούς διαμορφώνονταν ανάμεσα στα 420 και τα 520 ευρώ ανά τ.μ. για ένα σπίτι και από 80 έως 90 ευρώ για ένα οικόπεδο, ενώ οι νέες τιμές έχουν ανέλθει στα 800 ευρώ ανά τ.μ.