E.E.: Τι αλλάζει στα όρια εκπομπών CO2 φορτηγών και λεωφορείων μέχρι το 2040;
Προκαταρκτική πολιτική συμφωνία έχει πλέον επιτευχθεί στα όργανα της ΕΕ, τόσο στο Συμβούλιο όσο και στο Κοινοβούλιο σχετικά με τα πρότυπα εκπομπών CO2 για τα φορτηγά και τα λεωφορεία στην Ε.Ε.
Οι εκπομπές CO2 από τα φορτηγά πρέπει να μειωθούν κατά 90 τοις εκατό έως το 2040 ενώ προβλέπεται η πλήρης ηλεκτροκίνηση των αστικών λεωφορείων και αναγνωρίζεται ο ρόλος των e-trailers.
Τα νέα όρια εκπομπών CO2
Εάν η προκαταρκτική συμφωνία εγκριθεί επίσημα και από τα δύο θεσμικά όργανα, οι εκπομπές CO2 των φορτηγών άνω των 7,5 τόνων και των λεωφορείων (εκτός των αστικών λεωφορείων) πρέπει να μειωθούν κατά 45 τοις εκατό από το 2030, κατά 65 τοις εκατό από το 2035 και κατά 90 τοις εκατό από το 2040. Αυτοί οι στόχοι είναι σύμφωνοι με τις προτάσεις της Επιτροπής.
Για τα αστικά λεωφορεία, η προκαταρκτική συμφωνία που επιτεύχθηκε από το Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο προβλέπει μείωση των εκπομπών των εκπομπών CO2 κατά 100 τοις εκατό έως το 2035. Στο αρχικό σχέδιο της Επιτροπής, ο στόχος αυτός έπρεπε να επιτευχθεί το 2030. Ένας ενδιάμεσος στόχος της τάξης του 90 τοις εκατό θα πρέπει τώρα να επιτευχθεί για τα αστικά λεωφορεία έως το 2030.
Ανοικτό παράθυρο για τα e–fuels
Η Επιτροπή της ΕΕ θα πρέπει να επανεξετάσει την αποτελεσματικότητα και τον αντίκτυπο των στόχων το 2027. Η επανεξέταση θα αξιολογήσει επίσης τον ρόλο μιας μεθοδολογίας για την ταξινόμηση των βαρέων επαγγελματικών οχημάτων που λειτουργούν αποκλειστικά με καύσιμα ουδέτερα ως προς τον άνθρακα. Με άλλα λόγια: Υπάρχει ανοικτή μια πόρτα για τα λεγόμενα e-fuelsγιατί ακόμη εξετάζεται η χρήση τους.
Το ιστορικό των διαπραγματεύσεων
Μόλις τον Νοέμβριο το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε τη θέση του σχετικά με τα νέα πρότυπα εκπομπών CO2 για τα βαρέα επαγγελματικά οχήματα. Με αυτόν τον τρόπο, το Κοινοβούλιο ενέκρινε σε μεγάλο βαθμό τις θέσεις της Επιτροπής της ΕΕ και μπόρεσε να χρησιμοποιήσει αυτή τη βάση για να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις με το Συμβούλιο της ΕΕ – δηλαδή με εκπροσώπους των κρατών μελών. Το γεγονός ότι αυτές οι διαπραγματεύσεις μεταξύ του Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου διήρκεσαν λιγότερο από δύο μήνες υποδηλώνει ότι υπήρχαν λίγα σημεία σύγκρουσης.
Η μόνη αξιοσημείωτη αλλαγή είναι οι τιμές-στόχοι για τα αστικά λεωφορεία. Τόσο η Επιτροπή όσο και το Κοινοβούλιο είχαν στην πραγματικότητα τη θέση ότι από το 2030 θα επιτρέπεται να ταξινομούνται μόνο νέα αστικά λεωφορεία χωρίς εκπομπές ρύπων. Το κοινοβούλιο είχε ψηφίσει υπέρ της εξαίρεσης για τα αστικά λεωφορεία που κινούνται με βιομεθάνιο μέχρι το 2035 υπό αυστηρούς όρους. Στις διαπραγματεύσεις με το Συμβούλιο της ΕΕ, ο στόχος για μείωση των εκπομπών CO2 κατά 100 τοις εκατό αποφασίστηκε για το 2035 και τουλάχιστον το 90 τοις εκατό θα πρέπει να ισχύει έως το 2030. Αυτή ήταν η θέση των κρατών της ΕΕ για τις διαπραγματεύσεις που ανακοινώθηκαν τον Οκτώβριο.
Όσον αφορά τα φορτηγά και τα λεωφορεία εκτός των αστικών, ωστόσο, το Συμβούλιο της ΕΕ αποδέχθηκε την κοινή θέση της Επιτροπής και του Κοινοβουλίου – δεν υπάρχει καμία αλλαγή εδώ, ακόμη και με τους ενδιάμεσους στόχους του 2030 και του 2035. Αλλά αυτό σημαίνει επίσης ότι η πλήρης απαγόρευση των κινητήρων εσωτερικής καύσης για φορτηγά είναι εκτός τραπεζιού πλέον. Η πολιτική συναίνεση σε επίπεδο ΕΕ είναι η μείωση των εκπομπών CO2 κατά 90 τοις εκατό σε σύγκριση με το 2005.
Ποιες είναι οι εξαιρέσεις
Μια άλλη παράμετρος γίνεται πλέον σαφής. Η μείωση των εκπομπών CO2 κατά 90 τοις εκατό δεν μπορεί να επιτευχθεί με πιο αποδοτικούς κινητήρες εσωτερικής καύσης, αλλά μόνο με μεγάλης κλίμακας ηλεκτροκίνηση. Σε ορισμένες περιπτώσεις, όπου τα οχήματα δεν θα μπορούν να λειτουργήσουν σωστά και ανταγωνιστικά είτε με ηλεκτρική κίνηση με μπαταρίες είτε με χρήση ενεργειακών στοιχείων υδρογόνου (fuel cells), τα πετρελαιοκίνητα φορτηγά (και πούλμαν) θα μπορούν να ταξινομηθούν ακόμη και μετά το 2040.
Τρεις κατηγορίες δεν καλύπτονται από τον κανονισμό:
- Οχήματα από κατασκευαστές μικρών σειρών παραγωγής και οχήματα μεταλλείων, δασοκομίας και γεωργίας
- Οχήματα για χρήση από τον στρατό και την πυροσβεστική
- Οχήματα για χρήση από την πολιτική προστασία, τη δημόσια τάξη και την ιατρική περίθαλψη
Τι ισχύει για απορριμματοφόρα και μπετονιέρες
Ένας ξεχωριστός κανονισμός ισχύει επίσης για τα ειδικά βαρέα οχήματα, όπως είναι τα οχήματα συλλογής απορριμμάτων και οι μπετονιέρες. Θα πρέπει να εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του κανονισμού μόνο από το 2035, επομένως ο ενδιάμεσος στόχος του 2030 του -45 τοις εκατό δεν θα ισχύει εδώ. Από το 2035 (-60 τοις εκατό) πρέπει να πληρούν τις απαιτήσεις, επομένως η καθυστέρηση είναι μικρή. Για το σκοπό αυτό, η Επιτροπή θα εξετάσει τη δυνατότητα επέκτασης των απαιτήσεων CO2 για τα μικρότερα οχήματα έως και πέντε τόνους.
Τα e–trailers και ο ρόλος τους
Η προσωρινή συμφωνία περιέχει επίσης ένα άλλο ενδιαφέρον σημείο. Το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο συμφώνησαν στον ορισμό των «e-trailer». Αυτό αποσκοπεί στη δημιουργία νομικής σαφήνειας «και στην προσαρμογή των υφιστάμενων κανονισμών στις τεχνικές εξελίξεις αυτού του νέου τύπου ρυμουλκούμενου». Αυτό έχει ως στόχο να ληφθεί υπόψη η δυνατότητα συμβολής τωνe-trailer στη μείωση των εκπομπών CO2.
Στο επόμενο βήμα, η προσωρινή συμφωνία θα υποβληθεί προς έγκριση στους εκπροσώπους των κρατών μελών στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή Περιβάλλοντος του Κοινοβουλίου. Το κείμενο πρέπει να εγκριθεί επίσημα και από τα δύο θεσμικά όργαναπροτού δημοσιευτεί στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ και τεθεί σε ισχύ.
