Εφορία: Το 0,23% των οφειλετών χρωστά το 77,67% των συνολικών χρεών!

Αποκαλυπτικά στοιχεία για τα ληξιπρόθεσμα χρέη προς τις Εφορίες και τις λοιπές φορολογικές αρχές καταγράφονται σε ειδικό κεφάλαιο της νέας τριμηνιαίας έκθεσης του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή (Γ.Π.Κ.Β.) για την ελληνική οικονομία. Βάσει των πιο σημαντικών στοιχείων, τα οποία προέρχονται από την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.) μόλις το 0,23% του συνόλου των οφειλετών χρωστά το 77,67% του συνόλου των χρεών, ενώ το 99,7% των οφειλετών χρωστά μόλις το 22,33% του συνόλου των οφειλών.

Επιπλέον, το 90% των εισπράξεων των φορολογικών υπηρεσιών αντλείται κάθε χρόνο μόνο από το 1/4 του συνόλου των οφειλών και συγκεκριμένα από τις πιο “φρέσκες”, δηλαδή τις πιο πρόσφατα βεβαιωθείσες οφειλές.

Αναλυτικά τα στοιχεία της Α.Α.Δ.Ε., που περιλαμβάνονται στην έκθεση του Γ.Π.Κ.Β., δείχνουν ότι:

1) Λίγοι χρωστούν τα περισσότερα και πολλοί τα λιγότερα. Ποσά οφειλών άνω του 1 εκατ. ευρώ καλύπτουν το 77,67% του συνολικού ποσού των ληξιπροθέσμων οφειλών προς τη Φορολογική Διοίκηση. Συγκεκριμένα το άθροισμα των οφειλών αυτής της κατηγορίας ανερχόταν στο τέλος Ιουλίου 2023 στα 81,615 δισ. ευρώ. Τα ποσά αυτά τα χρωστά μόλις το 0,23% του συνόλου των οφειλετών, δηλαδή μόλις 9.095 φυσικά και νομικά πρόσωπα.

Σημαντικός εξακολουθεί να είναι ο ρόλος των νομικών προσώπων στις οφειλές άνω του 1 εκατομμυρίου ευρώ, καθώς συμμετέχουν στο σύνολο αυτών των οφειλών κατά 68,8%, με το ληξιπρόθεσμο υπόλοιπό τους να αγγίζει στο τέλος Ιουλίου του 2023 τα 56,1 δισ. ευρώ.

Αντίστοιχα, το πλήθος των νομικών προσώπων που οφείλουν πάνω από 1 εκατ. ευρώ διαμορφώθηκε στα 5.552, καθώς αυξήθηκε σε ετήσια βάση κατά 145 νομικά πρόσωπα.

Αντιθέτως, οι οφειλές κάτω του 1 εκατ. ευρώ προέρχονται σε μεγαλύτερο βαθμό (κατά 64,3%) από φυσικά πρόσωπα, ενώ η συμμετοχή των φυσικών προσώπων στο ληξιπρόθεσμο υπόλοιπο είναι ακόμα υψηλότερη σε χαμηλότερες κατηγορίες οφειλής. Ενδεικτικά, οι οφειλές μέχρι 10.000 ευρώ πηγάζουν σε ποσοστό 88,5% από φυσικά πρόσωπα. Αντίστοιχα, το πλήθος των φυσικών προσώπων που οφείλουν λιγότερα από 1 εκατ. ευρώ διαμορφώθηκε στο τέλος του Ιουλίου του 2023 στα 3.509.966 άτομα, αποτελώντας το 88% του συνόλου των οφειλετών αυτής της κατηγορίας οφειλής.

2) Μείωση συνόλου οφειλών κατά 7,6 δισ. ευρώ μεταξύ φετινού και περυσινού Ιουλίου. Το συνολικό ποσό των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς τη Φορολογική Διοίκηση (προς τις Δ.Ο.Υ. και τα Ελεγκτικά Κέντρα) διαμορφώθηκε, στο τέλος του Ιουλίου του 2023, στα 105,1 δισ. ευρώ, μειωμένο κατά 7,6 δισ. ευρώ σε σχέση με τον Ιούλιο του 2022. Το ποσό αυτό περιλαμβάνει τις συσσωρευμένες οφειλές στο τέλος κάθε μήνα αναφοράς, αθροίζοντας το «παλιό» ληξιπρόθεσμο χρέος, όπως διαμορφώθηκε στις 30/11 του προηγούμενου έτους, με το «νέο» ληξιπρόθεσμο χρέος, όπως διαμορφώθηκε μέχρι τον μήνα αναφοράς και αφαιρώντας εισπράξεις και διαγραφές έναντι «παλιού» και «νέου» ληξιπρόθεσμου χρέους μέχρι τον μήνα αναφοράς.

Η μείωση του συνολικού ποσού των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς την Φορολογική Διοίκηση, μεταξύ Ιουλίου 2022 και Ιουλίου 2023, προέκυψε από:

(α) τις νέες ληξιπρόθεσμες οφειλές ύψους 7,1 δισ. ευρώ συν

(β) τις ληξιπρόθεσμες οφειλές κατά την 1/8/2022 που βεβαιώθηκαν μεταγενέστερα ύψους 2,5 δισ. ευρώ, μείον

(γ) τις εισπράξεις και διαγραφές, οι οποίες αγγίζουν συνολικά τα 17,2 δισ. ευρώ.

3) Σημαντική αύξηση των διαγραφέντων χρεών, λόγω “σβησίματος” οφειλών ύψους 10,4 δισ. ευρώ του ΟΣΕ προς το Δημόσιο. Καταγράφεται σημαντική αύξηση των διαγραφών του διαστήματος 1/8/2022-31/7/2023 (11,7 δισ. ευρώ) έναντι των διαγραφών της αντίστοιχης προηγούμενης περιόδου (1,4 δισ. ευρώ). Η διαφορά αυτή πηγάζει από τη διαγραφή οφειλών της ΟΣΕ ΑΕ ύψους 10,4 δισ. ευρώ, η οποία πραγματοποιήθηκε τον Απρίλιο και τον Μάιο του 2023. Η διαγραφή αφορά οφειλές που ταξινομούνται στην ΔΟΥ ΦΑΕ Αθηνών και πραγματοποιήθηκε βάσει της υπ’ αριθμ. 158930ΕΞ2022 (ΦΕΚ 6715/Β/27.12.2022) Απόφασης, στην οποία προβλέπεται η διαγραφή βεβαιωμένων οφειλών της ΟΣΕ ΑΕ έναντι του Ελληνικού Δημοσίου, που προέρχονται από καταπτώσεις δανείων εγγυημένων από το Ελληνικό Δημόσιο συνολικού ύψους 10,4 δισ. ευρώ.

4) Μείωση του συνόλου των οφειλών κατά 8,7 δισ. ευρώ μέσα στο πρώτο επτάμηνο του 2023. Η διαγραφή των ανωτέρω οφειλών επηρέασε και την πορεία του συνολικού ποσού των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς τη Φορολογική Διοίκηση κατά το πρώτο τετράμηνο του 2023. Το ποσό αυτό μειώθηκε κατά 8,7 δισ. ευρώ, καθώς οι εκροές από το συνολικό ληξιπρόθεσμο υπόλοιπο, δηλαδή οι εισπράξεις και οι διαγραφές (14,2 δισ. ευρώ) ήταν περισσότερες από τις εισροές, οι οποίες περιλαμβάνουν τα νέα ληξιπρόθεσμα ύψους 3,8 δισ. ευρώ και τις ληξιπρόθεσμες οφειλές στο τέλος του 2022 που βεβαιώθηκαν μεταγενέστερα (1,7 δισ. ευρώ).

5) Το 1/4 των συνολικών οφειλών είναι ανεπίδεκτες είσπραξης. Ποσοστό 25% του συνολικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου, που αντιστοιχεί σε 26,3 δισ. ευρώ, αφορά σε οφειλές που χαρακτηρίζονται ως ανεπίδεκτες είσπραξης. Πρόκειται για οφειλές των οποίων η είσπραξη είναι αντικειμενικά αδύνατη, βάσει των προϋποθέσεων που ορίζονται στο άρθρο 82 του Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων (ΝΔ 356/1974). Αφορά για παράδειγμα περιπτώσεις στις οποίες ο οφειλέτης και οι συνυπόχρεοί του δε διαθέτουν περιουσιακά στοιχεία και ολοκληρώθηκε η διαδικασία αναγκαστικής εκτέλεσης επί κινητών, ακινήτων και απαιτήσεων του οφειλέτη (και έπαυσαν οι εργασίες πτώχευσης αν πρόκειται για πτωχό).

Οι οφειλές αυτές σημείωσαν μικρή αύξηση σε ετήσια βάση, κατά 174 εκατ. ευρώ. Κατά συνέπεια η μείωση του συνολικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου προέρχεται από τη μεταβολή του «πραγματικού» ληξιπρόθεσμου υπολοίπου, δηλαδή του συνολικού μετά την αφαίρεση του ανεπίδεκτου είσπραξης υπολοίπου, το οποίο σημείωσε μείωση κατά 7,8 δισ. ευρώ σε ετήσια βάση αγγίζοντας την 1/8/2023 τα 78,8 δισ. ευρώ.

6) Κάτω από το 60% του συνόλου των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς τη Φορολογική Διοίκηση έχουν φορολογική προέλευση. Μόνο το 59% του πραγματικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου, που αντιστοιχεί σε 46,5 δισ. ευρώ, πηγάζει από φορολογικές οφειλές (άμεσοι και έμμεσοι φόροι, φόροι στην περιουσία, ΦΠΑ, ειδικοί φόροι κατανάλωσης κτλ.). Το υπόλοιπο των πραγματικών ληξιπρόθεσμων οφειλών προέρχεται από άλλες κατηγορίες οφειλής, οι οποίες παρουσιάζουν χαμηλό ποσοστό είσπραξης. Σύμφωνα με στοιχεία της ΑΑΔΕ, σε αυτές περιλαμβάνονται τα πρόστιμα (φορολογικά και μη φορολογικά) τα οποία αποτελούν το 30,8% του πραγματικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου, καθώς αγγίζουν τα 24,2 δισ. ευρώ και οι μη φορολογικές οφειλές (δάνεια, δικαστικά έξοδα, καταλογισμοί κτλ.), οι οποίες αποτελούν το 10,3% του πραγματικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου, ποσοστό που αντιστοιχεί σε 8,1 δισ. ευρώ.

7) Από το 1/4 του συνόλου των οφειλών πραγματοποιείται κάθε χρόνο πάνω από το 90% των εισπράξεων. Λαμβάνοντας υπόψη ότι 8,8 δισ. ευρώ από τις φορολογικές οφειλές πηγάζουν από αφερέγγυους οφειλέτες και 10,9 δισ. ευρώ αφορούν σε οφειλές με λήξη δόσεων πέραν της τελευταίας δεκαετίας, απομένουν 26,7 δισ. ευρώ οφειλών από τις οποίες, σύμφωνα με στοιχεία της ΑΑΔΕ, πηγάζει άνω του 90% των εισπράξεων. Με άλλα λόγια το σύνολο σχεδόν των εισπράξεων προέρχεται από μόλις το 34% του πραγματικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου, που ισοδυναμεί με το 25% του συνολικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου.

8) Μείωση αριθμού μικρομεσαίων οφειλετών κατά 261.853. Στο τέλος του Ιουλίου του 2023 παρατηρείται μείωση του συνολικού αριθμού των οφειλετών κατά 245.996 πρόσωπα (φυσικά και νομικά) σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2022 με αποτέλεσμα ο αριθμός αυτός να διαμορφώνεται στους 3.984.904 οφειλέτες.

Η εν λόγω μείωση προέρχεται από τις χαμηλότερες κατηγορίες οφειλής μέχρι 10.000 ευρώ, στις οποίες συγκεντρώνεται το 91,4% των οφειλετών, με τον αριθμό των οφειλετών αυτής της κατηγορίας να μειώνεται συνολικά κατά 261.853 πρόσωπα. Η μείωση του αριθμού των οφειλετών στο εύρος οφειλής μέχρι 10.000 ευρώ συνοδεύεται από μείωση του συνολικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου σε ετήσια βάση κατά 100,4 εκατ. ευρώ

Αντιθέτως, στις υπόλοιπες κατηγορίες οφειλής παρατηρείται αύξηση του αριθμού των οφειλετών με τη μεγαλύτερη, κατά 13.632 πρόσωπα, να καταγράφεται στο εύρος οφειλής από 10.000 έως 100.000 ευρώ.

Στις υψηλότερες κατηγορίες οφειλής (μέχρι τα 100 εκατ. ευρώ) παρατηρείται αύξηση του ληξιπρόθεσμου υπολοίπου. Ιδιαίτερη ανάλυση απαιτεί η κατηγορία οφειλής άνω του 1 εκατ. ευρώ, καθώς στο εύρος μεταξύ 1 και 100 εκατ. ευρώ καταγράφεται αύξηση του ληξιπρόθεσμου υπολοίπου κατά 799,4 εκατ. ευρώ, ενώ οι οφειλές άνω των 100 εκατ. ευρώ παρουσιάζουν σημαντική μείωση κατά 9,3 δισ. ευρώ, η οποία πηγάζει από τη διαγραφή οφειλών της ΟΣΕ ΑΕ ύψους 10,4 δισ. ευρώ.