Μητσοτάκης-Ερντογάν: Συμφώνησαν ότι… διαφωνούν οι «καλοί γείτονες»

Συμφώνησαν ότι διαφωνούν σε τρία τουλάχιστον θέματα ο Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, στις κοινές δηλώσεις τους μπροστά στις τηλεοπτικές κάμερες. Ειδικότερα θέμα τουρκικής μειονότητας στην Ελλάδα έθεσε ενώπιον του Έλληνα πρωθυπουργού ο Τούρκος πρόεδρος, ενώ σε κλίμα έντασης ήταν οι δηλώσεις τους σχετικά με τη Χαμάς για το αν είναι τρομοκρατική οργάνωση.

Στην τοποθέτησή του ο Ταγίπ Ερντογάν ανέφερε “Βλέπουμε το θέμα της μειονότητας ως θέμα ανθρώπινης φιλίας μεταξύ των λαών. Προσβλέπουμε στην εκπλήρωση των δικαιωμάτων της τουρκικής μειονότητας στην Ελλάδα” και ο κ. Μητσοτάκης του απάντησε “Οι μειονότητες στις χώρες μας που προσδιορίζονται από τη Συνθήκη της Λωζάνης, αποτελούν -και το πιστεύω βαθιά αυτό- μια γέφυρα φιλίας μεταξύ των δύο λαών μας. Από τη μια πλευρά, η ελληνική μειονότητα, έστω και δραστικά μειωμένη πληθυσμιακά, εμπλουτίζει την κοινωνική και την πολιτιστική ζωή της Τουρκίας. Χρειάζεται όμως και τη στήριξη της τουρκικής πολιτείας για να συνεχίσει να το πράττει”.

Και συνέχισε: “Ενώ στη Θράκη, Χριστιανοί και Μουσουλμάνοι συμπολίτες μας διαβιούν αρμονικά με την ευρωπαϊκή αλλά και την ελληνική έννομη τάξη να τους εγγυάται ένα καθεστώς ίσων ευκαιριών. Πρέπει να σας διαβεβαιώσω ότι σε αυτόν τον στόχο είμαι προσωπικά προσηλωμένος. Όπως έχω ήδη τονίσει, ο χαρακτηρισμός τής μειονότητας ως θρησκευτικής προβλέπεται ρητά στη Συνθήκη της Λωζάνης, ενώ το έμπρακτο ενδιαφέρον της ελληνικής πολιτείας για την ευημερία της μουσουλμανικής μειονότητας στη Θράκη εκδηλώνεται με την αυτονόητη τήρηση των αρχών ισονομίας και ισοπολιτείας για τα μέλη της, όπως και για όλους τους Έλληνες πολίτες, αλλά -και θέλω να το τονίσω αυτό- και με τη λήψη ειδικών μέτρων που απολαμβάνουν οι μουσουλμάνοι της χώρας μας. Και θεωρούμε επιτυχία μας την ενεργό παρουσία της μειονότητας στην ελληνική πολιτική και κοινωνική ζωή και θα ήταν ευχής έργον αν την ίδια άνθιση γνώριζε και ο, δυστυχώς, διαρκώς συρρικνούμενος ελληνισμός στην Τουρκία”.

Ο Τούρκος Πρόεδρος στις δηλώσεις του έκανε αναφορά και στη Μονή της Χώρας λέγοντας “Κρατούμε ανοικτούς τους διαύλους επικοινωνίας και η Τουρκία είναι υπόδειγμα στην προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς. Η Μονή της Χώρας άνοιξε ξανά σε λατρεία και επίσκεψη μετά από απόφαση του 2020 και αποδίδουμε μεγάλη σημασία να δοθεί στον κατάλογο πολιτιστικής κληρονομιάς της ΟΥΝΕΣΚΟ. Το Καριέ τζαμί είναι ανοικτό για όλους” με τον Κυριάκο Μητσοτάκη να του απαντά “Στο πνεύμα της αρμονικής συνύπαρξης εντάσσεται και ο σεβασμός των διεθνών κανόνων προστασίας της θρησκευτικής και της πολιτιστικής κληρονομιάς, ιδίως όταν μιλάμε για μνημεία τα οποία αποτελούν πανανθρώπινη περιουσία υπό την ομπρέλα της UNESCO. Είχαμε την ευκαιρία με ειλικρίνεια να συζητήσουμε με τον Πρόεδρο Ερντογάν τη στεναχώρια μας, τη δυσαρέσκειά μας για το γεγονός ότι η Μονή της Χώρας άλλαξε χαρακτήρα και θα λειτουργήσει πια ως τέμενος”.

Και πρόσθεσε: “Άκουσα αυτά τα οποία είπε ο κ. Πρόεδρος και πιστεύω ότι κατ’ ελάχιστον είναι πολύ σημαντικό να μπορούμε να διαφυλάξουμε την ξεχωριστή πολιτιστική αξία αυτού του μνημείου έτσι ώστε να μπορεί να είναι επισκέψιμο από όλους και να μπορούν όλοι να απολαμβάνουν αυτόν τον πολύ σημαντικό πολιτιστικό θησαυρό, που πιστεύω ότι αποτελεί και ένα σημείο αναφοράς στην ιστορία της ίδιας της Κωνσταντινούπολης”.

Πριν από την ολοκλήρωση των κοινών δηλώσεων οι τόνοι ανέβηκαν σχετικά με τη Χαμάς. Ο πρωθυπουργός δήλωσε για την Μέση Ανατολή αλλά και για την Ουκρανία ότι αυτά τα δύο μέτωπα πρέπει να σταματήσουν με έναν τρόπο: με την καταδίκη της δεσποτικής επιθετικότητας αλλά και της ωμής τρομοκρατίας. “Με την Τουρκία δεν συμφωνούμε πάντα στα θέματα που αφορούν τη Μέση Ανατολή. Η θέση της Αθήνας είναι ότι το Ισραήλ είχε κάθε δικαίωμα να αμυνθεί σε μια αιματηρή και προκλητική εισβολή τρομοκρατών στο έδαφός της, Με μια επίθεση με θύματα αθώους οι οποίοι δολοφονήθηκαν, απήχθησαν , βασανίστηκαν και μάλιστα μια τρομοκρατική οργάνωση που δεν εκπροσωπεί τον παλαιστινιακό λαό. Μέχρι εδώ δεν συμφωνούμε. Όμως, συμφωνούμε σε άλλα στο ότι πρέπει να σταματήσει η ασύμμετρη χρήση βίας και το αιματοκύλισμα στην περιοχή και να οδηγηθούμε σε μια ανακωχή διαρκείας, συμφωνούμε να προστατευθούν οι άμαχοι της Γάζας και να απελευθερωθούν οι όμηροι. Συμφωνούμε ότι οι παλαιστίνιοι πρέπει να αποκτήσουν πρόσβαση σε ανθρωπιστική βοήθεια και ότι θα ήταν κολοσσιαίο λάθος να εκδηλωθεί μια χερσαία επίθεση στη Ράφα. Μόνη βιώσιμη προοπτική είναι η επιστροφή στην πολιτική διαδικασία και η λύση των δύο κρατών θέση την οποία υποστηρίζουμε απόλυτα και ενεργά ως μέλη της διεθνούς κοινότητας».

Στο ίδιο πλαίσιο είπε ο κ. Μητσοτάκης συζητήσαμε για το Κυπριακό, “υψίστης σημασίας” για εμάς όπου διαφωνούμε το αντίδοτο σε οποιοδήποτε αδιέξοδο δεν μπορεί να είναι άλλο από τον διάλογο. “Χαίρομαι για τον ορισμό της κας Ολγκίν και θεωρώ ότι πρέπει να την δοθεί χρόνο για λύση στο πλαίσιο του ΟΗΕ. Εγώ θα επαναλάβω ότι η Ελλάδα υποστηρίζει την ενταξιακή διαδρομή της Τουρκίας με την προϋπόθεση ενσωμάτωσής της στο ευρωπαϊκό κεκτημένο” είπε ο κ. Μητσοτάκης.

“Υπάρχει ένα σημαντικό θέμα στο οποίο δεν είμαστε σύμφωνοι. Δεν θεωρώ τρομοκρατική οργάνωση τη Χαμάς -αντιθέτως έχει ιδρυθεί για να προστατεύσει τα εδάφη, είναι αντιστασιακή οργάνωση που δυστυχώς απέναντι στην απώλεια ανθρώπινων ζωών που φτάνει τις 45.000 προσπαθεί να δώσει αγώνα προστασίας” επισήμανε ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και πρόσθεσε “Είναι αντιστασιακή οργάνωση, θα πρέπει να το δούμε αυτό το πράγμα. Θα ήταν βάναυση προσέγγιση να την ονομάσουμε τρομοκρατική οργάνωση, τη θεωρώ οργάνωση που δίνει αγώνα για να προστατεύσει τα εδάφη και τον λαό τους. Θα ήθελα και εσείς, άλλωστε και εσείς είχατε δώσει θετική ψήφο στα ΗΕ και δεν γίνατε συνεργοί σε αυτό και σας ευχαρίστησα αλλά αν την πείτε τρομοκρατική οργάνωση αυτό θα μας λυπούσε”.

“Εγώ δεν τη θεωρώ και από εδω και πέρα παρακολουθώ τη Χαμάς και στη χώρα μου υπάρχουν πάνω από 1000 μέλη που νοσηλεύονται και συνεχίζω και πιστεύω ότι με εσάς έχουμε μια λανθασμένη προσέγγιση που δεν μπορώ να συμφωνήσω, θα ήταν αδικία, διότι σκοτώνονται τόσα μέλη της Χαμάς αλλά όλη η Δύση τους επιτίθεται με κάθε όπλο, με κάθε πυρομαχικό. Αυτοί έχουν εκτοπιστεί συνέχεια από αυτά τα εδάφη, αν την ονομάστε τρομοκρατική αυτό θα με λυπούσε” κατέληξε.

“Ας συμφωνήσουμε ότι διαφωνούμε σε αυτό, αλλά να συμφωνήσουμε ότι συμφωνούμε στην ανάγκη για κατάπαυση του πυρός και για να προστατευτούν οι Παλαιστίνιοι που είναι τα θύματα” σχολίασε ο Έλληνας πρωθυπουργός, με τον Τούρκο πρόεδρος να απαντά “Αυτό μπορεί να γίνει, σας ευχαριστώ”.

Κοινή δήλωση «θετικής ατζέντας» και δεσμεύσεις «καλής γειτονίας»

Στη κοινή δήλωση που εξεδόθη μετά τη συνάντησή τους, Κυριάκος Μητσοτάκης και Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν εξέφρασαν την ικανοποίησή τους για την διατήρηση της “θετικής ατζέντας” ανάμεσα σε Ελλάδα και Τουρκία, “σε πνεύμα καλής θέλησης και συνεργασίας”

Στην κοινή δήλωση αναφέρεται:

– οι δύο ηγέτες εξέτασαν τα αποτελέσματα του 5ου Συμβουλίου Συνεργασίας Υψηλού Επιπέδου, το οποίο πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα στις 7 Δεκεμβρίου 2023, και έκαναν απολογισμό της προόδου στις συναντήσεις που πραγματοποιήθηκαν έκτοτε, με βάση τους πυλώνες του πολιτικού διαλόγου, τη θετική ατζέντα και τα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης, υπό την καθοδήγηση των Υπουργών Εξωτερικών.

– η ικανοποίηση για την πρόοδο που έχει επιτευχθεί μέχρι σήμερα στο πλαίσιο του κοινού σχεδίου δράσης για τη θετική ατζέντα που περιλαμβάνει μέτρα κοινού ενδιαφέροντος σε διάφορους τομείς

– η σημασία του Κοινού Σχεδίου Δράσης για την οικοδόμηση της οικονομικής συνεργασίας ως πυλώνα της διμερούς σχέσης.

Στο πλαίσιο αυτό,ο Τούρκος Πρόεδρος και ο Έλληνας πρωθυπουργός:

– χαιρετίζουν τη σύσταση του Τουρκοελληνικού Επιχειρηματικού Συμβουλίου, το οποίο θα προωθήσει την επιχειρηματική συνεργασία με βάση συγκεκριμένους και καλά στοχευμένους τομείς, και επιβεβαίωσαν τη δέσμευσή τους για διπλασιασμό του εμπορικού όγκου μεταξύ των δύο χωρών.

– αναγνωρίζοντας τις κοινές προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής και της σεισμικής ευπάθειας της περιοχής και υπενθυμίζοντας τους τραγικούς σεισμούς του Φεβρουαρίου 2023 στην Τουρκία, οι δύο πλευρές σημειώνουν ακόμη με ικανοποίηση τη σύναψη Μνημονίου Συνεργασίας για τη Διαχείριση Καταστροφών και Έκτακτης Ανάγκης εκφράζοντας παράλληλα την ικανοποίησή τους για την υπογραφή συμφωνίας για Συνεργασία στους τομείς της Υγείας και των Ιατρικών Επιστημών.

– επιβεβαίωσαν την κοινή τους άποψη ότι το τρέχον κλίμα στις διμερείς σχέσεις συμβάλλει σημαντικά στην ενίσχυση της σταθερότητας στην περιοχή και ανέθεσαν στους Υπουργούς Εξωτερικών τους να συντονίσουν τις εργασίες για τις επόμενες συναντήσεις στο πλαίσιο του συμφωνηθέντος οδικού χάρτη.

Και οι δύο πλευρές τέλος δεσμεύονται να εδραιώσουν το τρέχον θετικό κλίμα σύμφωνα με τη Διακήρυξη της Αθήνας του 2023 για τις φιλικές σχέσεις και την καλή γειτονία, να διερευνήσουν περαιτέρω τομείς συνεργασίας, να συνεχίσουν με τακτικές ανταλλαγές και να διατηρήσουν αποτελεσματικούς διαύλους επικοινωνίας σε πολλαπλά επίπεδα, προς όφελος και των δύο έθνη σε κλίμα φιλίας και αμοιβαίας εμπιστοσύνης.