Ότι λάμπει, δεν είναι χρυσός!

Πολλά έχουν γραφτεί και πολλά έχουν ειπωθεί για τις περίφημες «χρυσές βίζες». Όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και στις υπόλοιπες χώρες του ευρωπαϊκού νότου που βρήκαν στο πρόγραμμα μια (σχετικά) εύκολη λύση για να μαζέψουν λεφτά.

Μάλιστα, η συζήτηση επανήλθε στην επικαιρότητα, τις τελευταίες ημέρες, με αφορμή το σκάνδαλο που ξέσπασε στην Κύπρο με τον καταζητούμενο Μαλαισιανό που πήρε διαβατήριο με «χρυσή βίζα».

Προφανώς το πρόγραμμα έχει τα σκοτεινά του σημεία, τα οποία οι αρχές πολλών κρατών επέλεξαν βολικά να αγνοήσουν, προτιμώντας να εστιάσουν στην… χρυσή του πλευρά: την εισροή χρημάτων από τους ξένους. Όμως, οι Πορτογάλοι –βάζοντας μας και πάλι τα γυαλιά- επέλεξαν ήδη να δρομολογήσουν αλλαγές, έτσι ώστε να συνεχίσουν να έχουν μεν οφέλη από το πρόγραμμα, αλλά να μετριάσουν τις αρνητικές του συνέπειες στην αγορά ακινήτων και την ντόπια κοινωνία.

Άλλωστε, όπως συνέβη και στην Ελλάδα (και κυρίως την Αθήνα), στην Πορτογαλία μεγάλες πόλεις όπως η Λισαβόνα και το Πόρτο παρατήρησαν αύξηση στις τιμές των ακινήτων και των μισθωμάτων λόγω του αγοραστικού ενδιαφέροντος ξένων (κυρίως Κινέζων) για σπίτια και διαμερίσματα. Κάτι που έχει προκαλέσει έντονη δυσφορία στους ντόπιους.    

Το να… ξαναδεί το πρόγραμμα ήταν από τις προεκλογικές δεσμεύσεις της σοσιαλιστικής κυβέρνησης του Αντόνιο Κόστα, πριν τις εκλογές του Οκτωβρίου, όπως και έγινε. Το πρόγραμμα δεν θα εγκαταλειφθεί, αλλά υπάρχει ειλημμένη απόφαση να γίνουν τροποποιήσεις, ώστε οι επενδύσεις των ξένων που ενδιαφέρονται για την πολυπόθητη «χρυσή βίζα» να μην αφορούν μόνο την αγορά ακινήτων και σίγουρα να μην αφορούν μόνο τα μεγάλα αστικά κέντρα, αλλά την περιφέρεια και τις φτωχότερες περιοχές της χώρας.   

Σημειωτέον πως ήδη στο πορτογαλικό πρόγραμμα, όσοι ενδιαφέρονταν για τη χρυσή βίζα δεν ήταν απαραίτητο να επενδύσουν ειδικά στην αγορά ακινήτων, αλλά μπορούσαν επίσης να επενδύσουν σε μια σειρά από τομείς ή μια ντόπια μικρομεσαία επιχείρηση και να αποδείξουν ότι δημιούργησαν νέες θέσεις εργασίας. Όμως, πρακτικά μέχρι τώρα, η εφαρμογή της χρυσής βίζας είχε επικεντρωθεί, σε ποσοστό έως και 90%, στην αγορά ακινήτων.

Κοινώς, οι ξένοι, κατά μεγάλη πλειοψηφία Κινέζοι, απλά αγόραζαν σπίτια και διαμερίσματα, αξίας από 250.000 έως 500.000 ευρώ, στα μεγάλα αστικά κέντρα, με το πρόγραμμα να έχει αποφέρει συνολικά 4,8 δισ. ευρώ από το 2012. Από τους περίπου 8.000 συμμετέχοντες στο πρόγραμμα μόλις 17(!) είχαν επενδύσει σε μια πορτογαλική επιχείρηση.

Αυτό λοιπόν πρόκειται να αλλάξει σύντομα. Οι ακριβείς αλλαγές που θα δρομολογηθούν, βρίσκονται ακόμη υπό μελέτη. Όμως, προτεραιότητα θα είναι η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις, στην περιφέρεια και τις φτωχότερες περιοχές της χώρας. Διότι αυτό χρειάζεται η χώρα και η οικονομία της και όχι να ξεπουλιούνται σωρηδόν τα διαμερίσματα στη Λισαβόνα.

Μήπως να δούμε καλύτερα το πορτογαλικό παράδειγμα; Πριν το μισό κέντρο της Αθήνας γίνει airbnbκαι το υπόλοιπο μισό, κινεζικά ακίνητα; Διότι αυτό σίγουρα, ανάπτυξη δεν λέγεται!