Περιμένοντας (νέα) αμερικανικά «δώρα»

Οι δηλώσεις του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν ως πρόγευση του τι θα πει ο Πρόεδρος Μπάιντεν στον Ρ.Τ. Εργντογάν σε μερικές μέρες στη Σύνοδο του ΝΑΤΟ έρχονται να προστεθούν στη «λίστα δώρων» της αμερικανικής πλευράς προς τη χώρα μας, δώρα που θα πρέπει να χρησιμοποιήσουμε με σύνεση αλλά και αποφασιστικότητα στο επόμενο χρονικό διάστημα.

Αναμφίβολα, οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις βρίσκονται στο καλύτερο δυνατό σημείο, αποτέλεσμα μιας εξελικτικής διαδικασίας προσέγγισης με την Ουάσιγκτον που άρχισε επί δεύτερου μισού της διακυβέρνησης Τσίπρα και συνεχίζεται και σήμερα. Οι θετικές αναφορές και η επίσκεψη Ομπάμα, η στήριξη στην οικονομική ανασυγκρότηση μετά το μνημονιακό «θέρισμα» ακολουθήθηκαν από τις επενδυτικές τοποθετήσεις εταιρειών αμερικανικών συμφερόντων ακόμα και επί Τραμπ, και κυρίως από την υπογραφή της αμυντικής συνεργασίας και της παρουσίας Πομπέο. Και όλο αυτό μεγαλώνει σήμερα, με τη σταθερή υποστήριξη της κυβέρνησης Μπάιντεν, όχι τόσο σε ό,τι αφορά στις σχέσεις Αθήνας-Ουάσιγκτον, όσο στην σκληρή στάση έναντι της Άγκυρας.

Στις 14 Ιουνίου, στο περιθώριο της Συνόδου του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες, ο Μπάιντεν θα συναντηθεί με τον Ερντογάν με την ατζέντα να φέρνει την Τουρκία σε δύσκολη θέση: Οι προκλήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο, οι S-400 αλλά και η καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη γείτονα, οι φυλακίσεις των στελεχών του φιλοκουρδικού κόμματος HDP, ο αυταρχισμός του καθεστώτος και μια σειρά ζητημάτων που μπορεί να μην έχουν άμεση σχέση με τα ελληνοτουρκικά αλλά δείχνουν τις προθέσεις Μπάιντεν θα θιχτούν στη συνάντηση των δυο προέδρων.

Στα καθ’ ημάς, το «ράπισμα Μπάιντεν» αν επιβεβαιωθεί στην προσεχή συνάντηση, θα αποφέρει ως αποτέλεσμα μια περίοδο νηνεμίας στο Αιγαίο και την Κύπρο, περίοδο που θα πρέπει να αναλωθεί εποικοδομητικά για τη σύσταση μιας συμπαγούς και μακροπρόθεσμης διπλωματικής θέσης από την πλευρά μας. Να έχουν αποσαφηνιστεί οι στόχοι, να έχουν εξετασθεί οι συνέπειες σε κάθε μοτίβο ενεργειών, να χρησιμοποιηθεί η όποια πίεση και στο κομμάτι των διερευνητικών τεχνικών επαφών που είναι σε εξέλιξη, να συνδυαστεί με την πίεση για μια ξεκάθαρη ευρωπαϊκή στάση.

Η αλήθεια είναι ότι το τελευταίο διάστημα πήραμε πολλά δώρα από την Ουάσιγκτον. Ένα μεγάλο «πουσάρισμα» στον τουρισμό μέσω tour operating και συνεχών πτήσεων από διάφορες πολιτείες. Μια σειρά επενδυτικών σχεδίων άλλων σε στάδιο υλοποίησης και άλλων σε στάδιο ολοκλήρωσης μελετών και αδειοδοτικών ενεργειών. Μια αμερικανική… απόβαση στο Χρηματιστήριο και τοποθετήσεις στα «βαριά χαρτιά» και μια δεύτερη στη Βόρεια Ελλάδα, που έχει και τη σημειολογία της, αν θεωρηθεί ότι στο βόρειο κομμάτι της χώρας υπήρχε έντονη ρωσική παρουσία.

Εκεί πρέπει να αναζητηθεί και το κόστος της ελληνοαμερικανικής προσέγγισης, ότι εξαιτίας της μεγάλωσε το χάσμα με τη Μόσχα. Ωστόσο, κι αυτό δεν είναι κάτι εκ προοιμίου μη αναστρέψιμο, ιδίως αν γίνουν έξυπνες διπλωματικές κινήσεις για μια νέα ειλικρινή και ρεαλιστική σχέση με τη Ρωσία του Πούτιν.