Πολλαπλό μυέλωμα: Όλα όσα πρέπει να ξέρουμε

Ο καρκίνος ξεκινά όταν κάποια κύτταρα αρχίζουν να αναπτύσσονται ανεξέλεγκτα. Τα κύτταρα σχεδόν σε οποιοδήποτε μέρος του σώματος μπορούν να γίνουν καρκινικά και να εξαπλωθούν σε άλλες περιοχές.

Το πολλαπλό μυέλωμα είναι ένας καρκίνος των πλασματοκυττάρων. Τα φυσιολογικά κύτταρα πλάσματος βρίσκονται στον μυελό των οστών και αποτελούν σημαντικό μέρος του ανοσοποιητικού συστήματος. Το ανοσοποιητικό σύστημα αποτελείται από διάφορους τύπους κυττάρων που συνεργάζονται για την καταπολέμηση λοιμώξεων και άλλων ασθενειών. Τα λεμφοκύτταρα (λεμφοκύτταρα) είναι ένας από τους κύριους τύπους λευκών αιμοσφαιρίων στο ανοσοποιητικό σύστημα και περιλαμβάνουν Τ-κύτταρα και Β-κύτταρα. Τα λεμφοκύτταρα βρίσκονται σε πολλές περιοχές του σώματος, όπως οι λεμφαδένες, ο μυελός των οστών, τα έντερα και η κυκλοφορία του αίματος.

Όταν τα Β-κύτταρα ανταποκρίνονται σε μια μόλυνση, ωριμάζουν και μετατρέπονται σε πλασματοκύτταρα. Τα κύτταρα πλάσματος παράγουν τα αντισώματα (ονομάζονται επίσης ανοσοσφαιρίνες) που βοηθούν το σώμα να επιτεθεί και να σκοτώσει τα μικρόβια. Τα πλασματοκύτταρα, βρίσκονται κυρίως στον μυελό των οστών. Ο μυελός των οστών είναι ο μαλακός ιστός μέσα στα οστά. Εκτός από τα πλασματοκύτταρα, στον φυσιολογικό μυελό των οστών υπάρχουν επίσης άλλα αιμοσφαίρια, όπως τα ερυθρά αιμοσφαίρια, τα λευκά αιμοσφαίρια και τα αιμοπετάλια.

Γενικά, όταν τα πλασματοκύτταρα γίνονται καρκινικά και αναπτύσσονται ανεξέλεγκτα, αυτό ονομάζεται πολλαπλό μυέλωμα.

Μερικοί ασθενείς με πολλαπλό μυέλωμα δεν έχουν καθόλου συμπτώματα. Άλλοι μπορεί να έχουν κοινά συμπτώματα της νόσου, όπως:

-Προβλήματα οστών
-Οστικός πόνος, ο οποίος μπορεί να είναι σε οποιοδήποτε οστό, αλλά είναι πιο συχνά στην πλάτη, τους γοφούς και το κρανίο
-Αδυναμία των οστών, είτε παντού (οστεοπόρωση), είτε όπου υπάρχει πλασματοκύττωμα
-Σπασμένα οστά (κατάγματα)
-Χαμηλοί αριθμοί αιμοσφαιρίων

Οι ελλείψεις ερυθρών αιμοσφαιρίων, λευκών αιμοσφαιρίων και αιμοπεταλίων είναι συχνές στο πολλαπλό μυέλωμα και μπορεί να οδηγήσουν σε άλλα συμπτώματα.

-Αναιμία: Μειωμένος αριθμός ερυθρών αιμοσφαιρίων που μπορεί να προκαλέσει αδυναμία, μειωμένη ικανότητα άσκησης, δύσπνοια και ζάλη.
-Λευκοπενία: Πολύ λίγα λευκά αιμοσφαίρια, που μπορούν να μειώσουν την αντίσταση σε λοιμώξεις, όπως η πνευμονία.
-Θρομβοπενία: Όταν ο αριθμός των αιμοπεταλίων στο αίμα είναι χαμηλός, ώστε μπορεί να προκαλέσει σοβαρή αιμορραγία ακόμη και με μικρές γρατζουνιές, κοψίματα ή μώλωπες.
-Υψηλά επίπεδα ασβεστίου στο αίμα

Τα υψηλά επίπεδα ασβεστίου στο αίμα (υπερασβεστιαιμία) μπορεί να προκαλέσουν:

-Ακραία δίψα
-Συχνή ούρηση
-Αφυδάτωση
-Νεφρικά προβλήματα, ακόμα και νεφρική ανεπάρκεια
-Σοβαρή δυσκοιλιότητα
-Πόνος στην κοιλιά
-Απώλεια όρεξης
-Αδυναμία
-Αίσθημα υπνηλίας
-Σύγχυση

Εάν το επίπεδο του ασβεστίου αυξηθεί αρκετά, μπορεί ακόμη και να πέσετε σε κώμα.

Εάν το πολλαπλό μυέλωμα αποδυναμώσει τα οστά της σπονδυλικής στήλης, μπορεί να καταρρεύσουν και να πιέσουν τα νωτιαία νεύρα. Αυτό ονομάζεται συμπίεση του νωτιαίου μυελού και μπορεί να προκαλέσει:

-Ξαφνικό, έντονο πόνο στην πλάτη
-Μούδιασμα, πιο συχνά στα πόδια
-Μυϊκή αδυναμία, πιο συχνά στα πόδια

Αυτή είναι μια επείγουσα ιατρική κατάσταση και θα πρέπει να επικοινωνήσετε αμέσως με τον γιατρό σας, ή να πάτε στα Επείγοντα νοσοκομείου. Εάν η συμπίεση του νωτιαίου μυελού δεν αντιμετωπιστεί άμεσα, υπάρχει πιθανότητα μόνιμης παράλυσης.

Μερικές φορές, οι μη φυσιολογικές πρωτεΐνες που παράγονται από τα κύτταρα του μυελώματος είναι τοξικές για τα νεύρα. Αυτή η βλάβη μπορεί να οδηγήσει σε αδυναμία και μούδιασμα και μερικές φορές σε αίσθηση αυτού που λέμε σαν “καρφίτσες και βελόνες” στο δέρμα. Αυτό ονομάζεται επίσης περιφερική νευροπάθεια.

Σε ορισμένους ασθενείς, οι μεγάλες ποσότητες πρωτεΐνης μυελώματος μπορεί να προκαλέσουν “πάχυνση” του αίματος. Μπορεί να επιβραδύνει τη ροή του αίματος στον εγκέφαλο και να προκαλέσει:

-Σύγχυση
-Ζάλη
-Συμπτώματα εγκεφαλικού, όπως αδυναμία στην μία πλευρά του σώματος και μπερδεμένη ομιλία

Οι ασθενείς με αυτά τα συμπτώματα θα πρέπει να καλέσουν τον γιατρό τους. Η αφαίρεση της πρωτεΐνης από το αίμα χρησιμοποιώντας μια διαδικασία που ονομάζεται πλασμαφαίρεση μπορεί να αναστρέψει γρήγορα αυτό το πρόβλημα. (Σημείωση: Αυτό δεν είναι κάτι που μπορεί να αντιμετωπιστεί με φάρμακα γνωστά ως «αραιωτικά αίματος»)

Η πρωτεΐνη μυελώματος μπορεί να βλάψει τους νεφρούς. Στις αρχές αυτό δεν προκαλεί συμπτώματα, αλλά σημάδια νεφρικής βλάβης μπορεί να εμφανιστούν σε μια εξέταση αίματος, ή μια εξέταση ούρων. Καθώς οι νεφροί αρχίζουν να καταρρέουν, χάνουν την ικανότητα να απαλλαγούν από το υπερβολικό αλάτι, τα υγρά και τα απόβλητα του σώματος. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε συμπτώματα όπως:

-Αδυναμία
-Δυσκολία στην αναπνοή
-Κνησμός
-Πρήξιμο στα πόδια
-Λοιμώξεις

Οι ασθενείς με πολλαπλό μυέλωμα είναι πολύ πιο πιθανό να πάθουν λοιμώξεις. Όταν κάποιος με μυέλωμα προσβληθεί από λοίμωξη, μπορεί να καθυστερήσει να ανταποκριθεί σε θεραπεία. Αυτό το άτομο μπορεί να παραμείνει άρρωστο για μεγάλο χρονικό διάστημα. Η πνευμονία είναι μια συχνή και σοβαρή λοίμωξη που παρατηρείται σε ασθενείς με πολλαπλό μυέλωμα.

Τα ποσοστά επιβίωσης σας λένε ποιο ποσοστό των ασθενών με τον ίδιο τύπο και το ίδιο στάδιο καρκίνου είναι ακόμη ζωντανοί μετά από ένα ορισμένο χρονικό διάστημα (συνήθως 5 χρόνια) από τη διάγνωσή τους. Δεν αποτελούν ένδειξη για το πόσο θα ζήσει ο ασθενής, αλλά μας βοηθούν να κατανοήσουμε καλύτερα πόσο πιθανό είναι η θεραπεία να είναι επιτυχής.

Λάβετε υπόψη ότι τα ποσοστά επιβίωσης είναι εκτιμήσεις και συχνά βασίζονται σε προηγούμενα αποτελέσματα μεγάλου αριθμού ατόμων που είχαν συγκεκριμένο καρκίνο, αλλά δεν μπορούν να προβλέψουν τι θα συμβεί στην περίπτωση ενός συγκεκριμένου ασθενή. Αυτά τα στατιστικά στοιχεία μπορεί να προκαλούν σύγχυση και μπορεί να σας οδηγήσουν σε περισσότερες απορίες. Μιλήστε με τον γιατρό σας για το πώς μπορεί να ισχύουν αυτοί οι αριθμοί για εσάς.

Το σχετικό ποσοστό επιβίωσης συγκρίνει τα άτομα με τον ίδιο τύπο και το ίδιο στάδιο καρκίνου με τα άτομα του γενικού πληθυσμού. Για παράδειγμα, εάν το ποσοστό 5ετούς σχετικής επιβίωσης για ένα συγκεκριμένο στάδιο πολλαπλού μυελώματος είναι 60%, αυτό σημαίνει ότι τα άτομα που έχουν αυτόν τον καρκίνο είναι, κατά μέσο όρο, περίπου 60% το ίδιο πιθανό με τα άτομα που δεν έχουν αυτόν τον καρκίνο να ζήσουν για τουλάχιστον 5 χρόνια μετά τη διάγνωση.

Τα νούμερα που θα δείτε παρακάτω προέρχονται από τις ΗΠΑ. Η Αμερικανική Αντικαρκινική Εταιρεία βασίζεται σε πληροφορίες από τη βάση δεδομένων SEER (Surveillance, Epidemiology and End Results) που διατηρεί το αμερικανικό Εθνικό Ινστιτούτο Καρκίνου (NCI), για την παροχή στατιστικών στοιχείων επιβίωσης για διαφορετικούς τύπους καρκίνου.

Η βάση δεδομένων SEER παρακολουθεί τα ποσοστά σχετικής επιβίωσης 5 ετών για το πολλαπλό μυέλωμα στις Ηνωμένες Πολιτείες, με βάση το πόσο έχει εξαπλωθεί ο καρκίνος. Η βάση δεδομένων SEER, ωστόσο, δεν ομαδοποιεί τους καρκίνους σύμφωνα με το Αναθεωρημένο Διεθνές Σύστημα Σταδιοποίησης (στάδιο 1, στάδιο 2, στάδιο 3). Αντίθετα, ομαδοποιεί τους καρκίνους στα εξής στάδια:

-Εντοπισμένος καρκίνος: Μόνο ένας όγκος (ένα μοναχικό πλασματοκύττωμα) αναπτύσσεται στο οστό, ή έξω από το οστό.
-Περιφερειακός καρκίνος: Αυτό το στάδιο δεν ισχύει για το πολλαπλό μυέλωμα, επειδή αυτός ο τύπος καρκίνου δεν εξαπλώνεται στους λεμφαδένες.
-Μακρινός καρκίνος: Πολλοί όγκοι (πλασματοκυτταρώματα) εντοπίζονται μέσα, ή έξω από τα οστά, ή διαγιγνώσκεται πολλαπλό μυέλωμα.