Ρωσία-Ουκρανία: Παιχνίδια πολέμου ή τακτικής;

Τα παιχνίδια του Κρεμλίνου δεν αφήνουν τους δυτικούς να ηρεμίσουν. Τα… (ξανα)φτιάχνει με την Τουρκία, σε ένα διάστημα που ο Ερντογάν έχει ανοίξει λεκτικό(;) πόλεμο με την Ευρώπη και τις ΗΠΑ. Και (ξανα)σκαλίζει την ανοιχτή πληγή της Ουκρανίας οδηγώντας τα διεθνή media να μιλούν εκ νέου για τύμπανα πολέμου στη περιοχή.

Τα δύο γεγονότα θεωρητικά δεν συνδέονται, όμως έχουν ως κοινό παρανομαστή την επιλογή του Βλαντιμίρ Πούτιν να εμμένει σε μια στρατηγική που τον φέρνει σε σύγκρουση με τους Ευρωπαίους και κυρίως τους Αμερικανούς, σε ένα διάστημα που ουδείς δεν θέλει προβλήματα. Οι Ευρωπαίοι δεν θέλουν να εκβιάζονται από τον Ερντογάν, αλλά δεν αντέχουν στην ουσία και την επανέναρξη των αδιάκοπων μεταναστευτικών ροών που έχουν προκαλέσει και πάλι ασφυξία στα ελληνικά νησιά. Και στην Ουάσιγκτον, που βρίσκεται στη τελική ευθεία για τις προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου, το πολιτικό σκηνικό γνωρίζει ότι μια επικίνδυνη ενίσχυση της έντασης στην Ουκρανία μπορεί να έχει αντίκτυπο στα εγχώρια πολιτικά δεδομένα.

Σε κάθε περίπτωση στο μέτωπο των ρωσο-ουκρανικών σχέσεων οι εξελίξεις εξακολουθούν να είναι ραγδαίες, με αμφότερες τις πλευρές να τεντώνουν το σχοινί.

Θυμίζουμε ότι το θερμόμετρο άρχισε να ανεβαίνει όταν οι ρωσικές μυστικές υπηρεσίες ανακοίνωσαν πως ματαίωσαν απόπειρα ένοπλης εισβολής της Ουκρανίας στη Κριμαία. Ισχυρίστηκαν δε, ότι το Κίεβο είχε ετοιμάσει σειρά ένοπλων επιδρομών «τρομοκρατών δολιοφθορέων», από τις οποίες προκλήθηκαν συγκρούσεις που είχαν ως αποτέλεσμα το θάνατο ενός Ρώσου στρατιωτικού και ενός πράκτορα της FSB.

Η Ουκρανία αρνήθηκε τις κατηγορίες, και οι Αμερικανοί από τη πλευρά τους υποστήριξαν ότι δεν έχουν εντοπίσει κανένα στοιχείο που να επιβεβαιώνει τους ρωσικούς ισχυρισμούς. Όμως, είτε ευσταθούσαν είτε όχι, γεγονός είναι ότι η Μόσχα πήρε… αμπάριζα δηλώνοντας ότι οι θάνατοι των πολιτών της θα έχουν επιπτώσεις, με τη σύσκεψη του συμβουλίου ασφαλείας που διεξήχθη εσπευσμένα χθες υπό τον Βλαντιμίρ Πούτιν να συζητά σενάρια και μέτρα που θα δρομολογηθούν άμεσα για τη προστασία των πολιτών, των συνόρων, των εδαφών.

Παράλληλα το ρωσικό πολεμικό ναυτικό ανακοίνωσε τη διεξαγωγή νέων γυμνασίων στη Μαύρη Θάλασσα, απαντώντας έτσι στην αντίστοιχη απόφαση της Ουκρανίας να θέσει όλες τις δυνάμεις της κοντά στη Κριμαία και στα ανατολικά της εδάφη στον ανώτατο συναγερμό.

Βεβαίως, ο Ουκρανός πρόεδρος Πέτρο Ποροσένκο δήλωσε έτοιμος να συζητήσει ακόμη και απευθείας με τον Βλαντιμίρ Πούτιν για να πέσουν οι τόνοι, ενώ τόσο ο ίδιος όσο και ο υπουργός Εξωτερικών ξεκίνησαν γύρο τηλεφωνικών επαφών με διεθνείς ηγέτες, όπως τον Αμερικανό αντιπρόεδρο Τζο Μπάιντεν, τους ηγέτες Γαλλίας και Γερμανίας, τον πρόεδρο του ευρωπαϊκού συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ. Όμως, τόσο οι επαφές αυτές, όσο και οι συζητήσεις που έλαβαν χώρα γύρω από το τραπέζι του συμβουλίου ασφαλείας του ΟΗΕ, που συνεδρίασε εσπευσμένα –κεκλεισμένων των θυρών!- σήμερα τα ξημερώματα, δεν φαίνεται για την ώρα να οδηγούν σε εκτόνωση της κρίσης.

Πάντως, πολιτικοί παρατηρητές, έμπειροι στα παιχνίδια τακτικής του Κρεμλίνου, δεν αποκλείουν τη πιθανότητα η κρίση να πυροδοτήθηκε τη χρονική αυτή στιγμή εσκεμμένα από τον Ρώσο πρόεδρο προκειμένου να επηρεάσει και να αλλοιώσει τα δεδομένα εν όψει των διεθνών συζητήσεων που θα λάβουν χώρα στο περιθώριο της συνόδου κορυφής του G20, τον επόμενο μήνα στη Κίνα, για το ουκρανικό. Η ρωσική πλευρά έχει ήδη διαμηνύσει ότι οι διαπραγματεύσεις αυτές δεν έχουν νόημα, όμως το πιθανότερο είναι ότι την ενδιαφέρει να πραγματοποιηθούν σε ένα κλίμα που θα καθιστά παρωχημένο το κείμενο και τα δεδομένα που περιλαμβάνονται στην ειρηνευτική συμφωνία του Μινσκ, χάρη στην οποία επετεύχθη η εκεχειρία που ίσχυε μέχρι τώρα στη περιοχή.

Αν το σενάριο αυτό ευσταθεί, τότε το πιθανότερο είναι ότι δεν θα δούμε τους τόνους να πέφτουν σταδιακά τις επόμενες ημέρες, αλλά αντιθέτως το θερμόμετρο να ανεβαίνει περαιτέρω, και ίσως επικίνδυνα, με τη Μόσχα να κάνει πράξη την απειλή της να… απαντήσει σε δολιοφθορείς και τρομοκράτες!