Ρυθμίσεις χρεών: “Εκτός νυμφώνος” εκατομμύρια οφειλέτες

Εκτός ευνοϊκών ρυθμίσεων οφειλών έθεσε η κυβέρνηση εκατομμύρια νοικοκυριά και επιχειρήσεις με ληξιπρόθεσμα χρέη προς την Εφορία και τα ασφαλιστικά ταμεία. Η κυβέρνηση, ενώ μπορούσε, δεν ήθελε η ίδια να εξαγγείλει μια γενικευμένη ρύθμιση 120 μηνιαίων δόσεων στην οποία θα ήταν δυνατό να ενταχθούν όλοι ανεξαιρέτως οι οφειλέτες παλαιών και νέων χρεών, με ευνοϊκούς όρους, ώστε να έχουν τη δυνατότητα να ανταπεξέλθουν αξιοπρεπώς στις φορολογικές και ασφαλιστικές υποχρεώσεις τους και να επανέλθουν σε μια κανονικότητα συνέπειας, μετά από 12 χρόνια αλλεπάλληλων οικονομικών κρίσεων.

Ο πρωθυπουργός και οι πολιτικές ηγεσίες των υπουργείων Οικονομικών και Εργασίας συνειδητά απέκλεισαν από τις νέες ευνοϊκές ρυθμίσεις χρεών μεγάλο μέρος των οφειλετών του Δημοσίου και των ασφαλιστικών ταμείων που έχουν υπέρογκα ληξιπρόθεσμα χρέη συσσωρευμένα εδώ και πολλά έτη, από τις “μαύρες” εποχές των Μνημονίων. Παράγων του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης ανάφερε χθες σε συνομιλητές του – οι οποίοι τον ρώτησαν γιατί η κυβέρνηση δεν συμφώνησε με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς και δεν αποφάσισε να νομοθετήσει μια γενικευμένη ευνοϊκή ρύθμιση 120 δόσεων για όλους τους οφειλέτες – ότι “δεν προτείναμε καν να συμφωνηθεί μια τέτοια ρύθμιση, διότι εμείς δεν είμαστε υπέρ των γενικευμένων ρυθμίσεων, καθώς αυτές επηρεάζουν αρνητικά την κουλτούρα των πληρωμών”!

Ουσιαστικά, υιοθετώντας αυτή τη λογική, ο πρωθυπουργός και τα μέλη του οικονομικού του επιτελείου απέκλεισαν από το δικαίωμα της τμηματικής αποπληρωμής των οφειλών σε πολλές μηνιαίες δόσεις την πλειονότητα των θυμάτων των οικονομικών κρίσεων των τελευταίων 12 ετών, δηλαδή εκατομμύρια νοικοκυριά και επιχειρήσεις που δεν κατάφεραν να εντάξουν τα – προερχόμενα από τα “μαύρα” μνημονιακά έτη – ληξιπρόθεσμα χρέη τους, στις προηγούμενες έκτακτες ρυθμίσεις των “120 δόσεων”, των ετών 2019 και 2020, καθώς οι ρυθμίσεις εκείνες προέβλεπαν αυστηρά κριτήρια υπαγωγής, τα οποία περιόριζαν σημαντικά, εν τέλει, τον αριθμό των μηνιαίων δόσεων πολύ κάτω από τις 120, αυξάνοντας ταυτόχρονα τα ποσά τους σε επίπεδα μη εξυπηρετήσιμα. Όλοι αυτοί οι φορολογούμενοι μένουν και πάλι “εκτός νυμφώνος” και βρίσκονται πλέον αντιμέτωποι με επώδυνες επιλογές, όπως η πτώχευση.

Οι ανακοινώσεις που έκαναν στις αρχές της εβδομάδος ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και οι υπουργοί Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας και Κωνσταντίνος Χατζηδάκης αποκλείουν όλους όσους έχουν αρρύθμιστα εξ’ αρχής χρέη, που δημιουργήθηκαν πριν την 1η Νοεμβρίου 2021, από το δικαίωμα ευνοϊκής ρύθμισης των υπέρογκων οφειλών τους και τους οδηγούν σε οριστικό οικονομικό μαρασμό και αποκλεισμό από την δυνατότητα να παράγουν εκ νέου εισοδήματα.

Οι νέες ρυθμίσεις που εξαγγέλθηκαν αφορούν μόνο όσους φορολογούμενους είχαν ενταχθεί στις ρυθμίσεις των “120 δόσεων” των ετών 2019 και 2020 ή και στη ρύθμιση των 36-72 δόσεων του 2021 για τα “κορωνοχρέη” αλλά δεν κατάφεραν να τις τηρήσουν και τις έχασαν. Αφορούν επίσης όσους φορολογούμενους εντάχθηκαν στις ρυθμίσεις εκείνες και παραμένουν μέχρι σήμερα συνεπείς στην πληρωμή των δόσεων, αλλά φορτώθηκαν μετά την 1η Νοεμβρίου 2021 με νέα χρέη τα οποία είτε τακτοποίησαν με πάγιες ρυθμίσεις των 24 ή των 48 δόσεων είτε άφησαν αρρύθμιστα. Αφορούν τέλος τους ελάχιστους οι οποίοι δεν είχαν ληξιπρόθεσμα χρέη την 1η Νοεμβρίου 2021 αλλά μετά την ημερομηνία αυτή φορτώθηκαν με χρέη που δεν κατάφεραν να εξοφλήσουν εμπρόθεσμα. Μόνο αυτές οι κατηγορίες οφειλετών ευνοούνται, ενώ όλοι οι υπόλοιποι, με ληξιπρόθεσμα χρέη που βεβαιώθηκαν πριν από την 1η Νοεμβρίου 2021 και παρέμειναν από τότε που δημιουργήθηκαν μέχρι σήμερα αρρύθμιστα, δεν έχουν καμία δυνατότητα ευνοϊκής ρύθμισης των οφειλών τους σε πολλές δόσεις ώστε να πάρουν βαθιές οικονομικές “ανάσες”.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η συντριπτική πλειονότητα των φορολογουμένων που παραμένουν εκτός της δυνατότητας ευνοϊκών ρυθμίσεων των φορολογικών και ασφαλιστικών οφειλών τους υπόκεινται αυτή τη στιγμή σε πολύ αυστηρά μέτρα περιορισμού της οικονομικής τους ελευθερίας. Τα μέτρα αυτά προβλέπουν δέσμευση των τραπεζικών τους λογαριασμών, αδυναμία λήψης φορολογικής και ασφαλιστικής ενημερότητας για τη διενέργεια σημαντικών οικονομικών συναλλαγών, όπως οι πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων, κατασχέσεις και πλειστηριασμούς ακινήτων, κατασχέσεις εισοδημάτων και καταθέσεων. Επιπλέον όσοι οφείλουν ποσά πάνω από 100.000 ευρώ αντιμετωπίζουν ποινικές διώξεις και κυρώσεις που κυμαίνονται από ποινές φυλάκισης 1 έτους μέχρι και ποινές κάθειρξης 10 ετών, ανάλογα με το οφειλόμενο ποσό.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων επί συνόλου 113,4 δισ. ευρώ ληξιπρόθεσμων οφειλών προς την Φορολογική Διοίκηση τα 87,11 θεωρούνται εύκολα ή δύσκολα εισπράξιμα. Εξ’ αυτών όμως είναι ρυθμισμένα μόλις 5,3 δισ. ευρώ ή το 6% του θεωρούμενου ως εισπράξιμου υπολοίπου. Από το ρυθμισμένο ποσό των 5,3 δισ. ευρώ το 36,4% (1,932 δισ. ευρώ ) προέρχεται από οφειλέτες με βασική οφειλή 5.001-50.000 ευρώ, ενώ το 26,2% προέρχεται από οφειλέτες με βασική οφειλή 50.001-300.000 ευρώ.

Επιπλέον, από το σύνολο των 4.094.981 οφειλετών της Φορολογικής Διοίκησης, σχεδόν οι μισοί, δηλαδή 2.045.763 έχουν αρρύθμιστα ληξιπρόθεσμα χρέη και εξ’ αυτών 1.406.550 ήδη έχουν τεθεί υπό αναγκαστικά μέτρα είσπραξης, δηλαδή έχουν υποστεί δεσμεύσεις τραπεζικών λογαριασμών, κατασχέσεις καταθέσεων, εισοδημάτων και περιουσιών.