Σι – Μπάιντεν: Το «στοίχημα» της παγκόσμιας σταθερότητας
Γράφει ο Σταύρος Μονεμβασιώτης*
«Πρέπει να διασφαλίσουμε ότι ο ανταγωνισμός δεν εκτρέπεται σε σύγκρουση», είπε ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν υποδεχόμενος τον πρόεδρο της Κίνας Σι Τζινπίνγκ στο κτήμα Filoli, έξω από την Καλιφόρνια. Ο Αμερικανός πρόεδρος θυμάται τις προηγούμενες συναντήσεις του με τον Σι, που ήταν «ευθείες, ειλικρινείς και χρήσιμες» και όπως και ο Κινέζος πρόεδρος “ποντάρει” στη συνέχιση αυτού του κλίματος, στο όνομα της σταθερότητας, της ειρηνικής συνύπαρξης και της ανάπτυξης.
Ο Σι από την πλευρά του, ο οποίος αποσκοπεί με κάθε ταξίδι του στο εξωτερικό να ανεβάζει ένα “σκαλοπάτι” υψηλότερα την Κίνα στο διεθνές διπλωματικό περιβάλλον είπε στον Μπάιντεν ότι η σχέση ΗΠΑ-Κίνας είναι «η πιο σημαντική διμερής σχέση στον κόσμο». Για τον Κινέζο πρόεδρο η παγκόσμια οικονομία εξακολουθεί να είναι «νωθρή» μετά την πανδημία του COVID και «ο προστατευτισμός αυξάνεται».
Λίγο αργότερα η βαριά πόρτα, από ξύλο σκούρας καρυδιάς έκλεισε πίσω τους και παρέμεινε κλειστή για ώρες…
Σίγουρα, είναι άλλο να συναντάς τον Ντόναλντ Τράμπ ο οποίος διακωμωδούσε το 2017 τη συνάντηση του με τον Κινέζο πρόεδρο, μιλώντας για «μεγάλη χημεία» και άλλο να συναντάς τον Μπάιντεν, ο οποίος με πιο πολιτικούς άλλα πιο σκληρούς όρους έχει δεσμευτεί να ανταγωνιστεί «σθεναρά» την Κίνα από την ορκωμοσία του κιόλας, το 2021. Πέρυσι στην Ινδονησία είχαν προσπαθήσει να ρίξουν “γέφυρες επικοινωνίας”, στο ενδιάμεσο όμως μεσολάβησαν πολλά, δύο πόλεμοι, ένα “κατασκοπευτικό” μπαλόνι, η ενεργειακή κρίση, κ.ά.
Η Κίνα δεν μπορεί να ξεχάσει την επίσκεψη της πρώην προέδρου της Βουλής των Αντιπροσώπων, Νάνσι Πελόζι στην Ταϊβάν. Αυτό για κάποιους απέτρεψε μια ακραία ενέργεια από την πλευρά της Κίνας στην Ταϊβάν, για κάποιους άλλους όμως, αποτέλεσε την αιτία να “παγώσουν” οι επαφές μεταξύ Κινέζων και Αμερικανών ανώτερων στρατιωτικών σε ένδειξη διαμαρτυρίας. Η διακοπή αυτών των επαφών όμως, επανέφερε τα σενάρια ενός “πιθανού λάθους” στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας ή τα στενά της Ταϊβάν. Οι διπλωμάτες συχνά τονίζουν ότι ένας διαρκής διάλογος και οι ανοιχτές γραμμές επικοινωνίας σε περιόδους έντασης, είναι ο καλύτερος τρόπος αποκλιμάκωσης και προετοιμασίας για την επόμενη μέρα.
Το «ζήτημα της Ταϊβάν» ήταν ένα από τα θέματα που συζήτησαν οι δύο άντρες στην Καλιφόρνια. Η Ταϊβάν είναι αυτοδιοικούμενη, αλλά το Πεκίνο τη θεωρεί μέρος της Κίνας, επιδιώκοντας να «επανενώσει» το νησί με την ηπειρωτική χώρα. Πότε θα επιχειρηθεί αυτό και με ποιον τρόπο, είναι άγνωστο, τουλάχιστον σε όσους είναι μακριά από την ομάδα σχεδιασμού του Σι. Την κρίσιμη περίοδο, ο Σι προειδοποιούσε τον Μπάιντεν ότι «παίζει με τη φωτιά», ενώ ο Αμερικανός πρόεδρος φέρονταν να είχε πει ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα υπερασπίζονταν την Ταϊβάν σε περίπτωση κινεζικής εισβολής, φράση από την οποία αργότερα αμερικανοί αξιωματούχοι υπαναχώρησαν. Το θέμα είναι ευαίσθητο για την Κίνα που θα ήθελε να το χειριστεί χωρίς τις προειδοποιήσεις των ΗΠΑ. Κυρίως ενόψει των προεδρικών εκλογών στην Ταϊβάν τον Ιανουάριο.
Το ζήτημα της ασφάλειας και της σταθερότητας “πιάνει” και τη Γηραιά ήπειρο, με διαφορετικό σημείο αναφοράς. Αυτή τη φορά όχι τη στάση των ΗΠΑ, αλλά της Κίνας απέναντι στον πόλεμο Ρωσίας – Ουκρανίας. Η Κίνα ισχυρίζεται ότι κρατά στάση ουδετερότητας. Τα λόγια όμως που αποδίδονται στον πρόεδρο Σι, αποχαιρετώντας τον Πούτιν στο τελευταίο του ταξίδι στο Πεκίνο, αποκαλύπτουν μια… προτίμηση: «Αυτή τη στιγμή υπάρχουν αλλαγές –όμοιες με τις οποίες δεν έχουμε δει για 100 χρόνια– και είμαστε αυτοί που οδηγούμε αυτές τις αλλαγές μαζί». Σίγουρα, ένα μέρος δίκιου το έχει…
Στάση ουδετερότητας, ισχυρίζονται οι Κινέζοι, ότι διατηρούν και στον πόλεμο του Ισραήλ με τη Χαμάς. Το θέμα γίνεται πιο περίπλοκο καθώς για τους Αμερικανούς η επιρροή της Κίνας στην ευρύτερη περιοχή είναι σημαντική. Ακόμα και η σχέση του Πεκίνου με το Ιράν, που θεωρείται “θερμός” υποστηρικτής της Χαμάς. Οι πληροφορίες θέλουν τον Μπάιντεν να τόνισε χθες στον συνομιλητή του ότι ο αποσταθεροποιητικός ρόλος του Ιράν στην περιοχή, υπονομεύει την σταθερότητα και αυτό βλάπτει τα συμφέροντα και της Κίνας.
Το εμπόριο, ο έλεγχος των εξαγωγών και κυρίως οι απαγορευτικοί δασμοί και κυρώσεις, συζητήθηκαν αναλυτικά. Οι λεπτομέρειες ίσως αργήσουν να γίνουν γνωστές, ίσως και να τις καταλάβουμε εκ του αποτελέσματος.
Το θέμα της φαιντανύλης -τέλος- βρέθηκε επίσης στο τραπέζι των συζητήσεων. Πρόκειται για μια χημική ουσία που χρησιμοποιείται από τα μεξικανικά καρτέλ ναρκωτικών και την προωθούν στους δρόμους των ΗΠΑ με χιλιάδες θύματα. Η Κίνα καλείται από τις ΗΠΑ να συμβάλει στον περιορισμό της παραγωγής, αλλά και στον εντοπισμό και την τιμωρία όσων την προωθούν στα “σκοτεινά” διεθνή δίκτυα του θανάτου.
Ποιό ήταν το αποτέλεσμα τελικά αυτής της συνάντησης; Τι εγκυμονεί η επόμενη ημέρα και γιατί μας αφορά; Διάβασε αναλυτικά στο φύλλο της One Voice που κυκλοφορεί στα περίπτερα την ερχόμενη Κυριακή.
