Συντάξεις: Μηδενικές οι αυξήσεις για 1 εκατ. συνταξιούχους

Το νόμισμα έχει αυτή την φορά περισσότερες από δύο όψεις, ανατρέποντας κανόνες και αρχές που θεωρούσαμε ως τα χθες «άγιο δισκοπότηρο». Οι Έλληνες συνταξιούχοι των πολλών ταχυτήτων καλούνται να πάρουν κομπιουτεράκι για να δουν αν δικαιούνται ή όχι την αύξηση του 7,75% στο τέλος του Γενάρη, για τη σύνταξη που αφορά τις αποδοχές Φεβρουαρίου.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του προϋπολογισμού του 2023, που πήρε τον δρόμο του κοινοβουλίου, 931.000 συνταξιούχοι θα είναι τα μεγάλα «θύματα» της προσωπικής διαφοράς, που τις όποιες αυξήσεις θα τις δουν μόνο σε λογιστικό επίπεδο και όχι στον τραπεζικό λογαριασμό τους. Για αυτούς, σε όποιο ταμείο και αν ανήκουν, στην τσέπη τους για ολόκληρο το 2023 δεν θα μπει ούτε ένα ευρώ παραπάνω.

Λίγο καλύτερες φαίνεται, σε πρώτη ανάγνωση, πως είναι οι ειδήσεις για 1.700.000 συνταξιούχους, που θα δουν κάποια ευρώ ως αύξηση στις μηνιαίες συντάξιμες αποδοχές τους, όμως και αυτές οι αυξήσεις είναι 2% και πλέον κάτω από τον επίσημο πληθωρισμό και 17 μονάδες λιγότερες από τον πραγματικό πληθωρισμό που περιγράφεται στο 25% περίπου από τις αυξήσεις που προκύπτουν στα είδη πρώτης ανάγκης (γάλα, ψωμί, τυριά, γιαούρτια, πουλερικά, κρέατα, λάδια, σπορέλαια, αλεύρι), τα καύσιμα, το ρεύμα και τα ενοίκια.

Οι αυξήσεις, που θα δουν όσοι συνταξιούχοι δεν ανήκουν στην κατηγορία αυτών που έχουν προσωπική διαφορά, κυμαίνονται από 27,12 ευρώ έως 155 ευρώ το μήνα. Αναλυτικότερα, η αύξηση θα ανέλθει σε 27,12 ευρώ το μήνα για συνταξιούχους με μηνιαία σύνταξη 350 ευρώ, 54,25 ευρώ για συνταξιούχους με μηνιαίες αποδοχές 700 ευρώ, 77,5 ευρώ για συνταξιούχους με αποδοχές 1.000 ευρώ, 93 ευρώ για συντάξιμες μηνιαίες αποδοχές 1.200 ευρώ, 116,25 ευρώ για συντάξιμες μηνιαίες αποδοχές 1.500 ευρώ, 131,75 ευρώ για μηνιαίες συντάξιμες αποδοχές 1.700 ευρώ, 155 ευρώ για μηνιαίες αποδοχές 2.000 ευρώ.

Παράλληλα, το αφορολόγητο όριο για τους συνταξιούχους είναι καθορισμένο στα 8.660 ευρώ και, λόγω της αύξησης του 7,75%, κάποιες εκατοντάδες χιλιάδες συνταξιούχων στο τέλος της ημέρας θα κληθούν να πληρώσουν υψηλότερο φόρο ή θα φορολογηθεί για πρώτη φορά η σύνταξή τους με συντελεστή 9% (για τα πρώτα 10.000 ευρώ), καθώς θα ξεπεράσουν το αφορολόγητο όριο.

Για παράδειγμα, ένας συνταξιούχος που λαμβάνει μηνιαίες αποδοχές της τάξεως των 700 ευρώ, που μεταφράζονται σε ετήσιες αποδοχές ύψους 8.400 ευρώ (με μηδενικό φόρο, καθώς οι αποδοχές αυτές είναι κάτω από το όριο του αφορολόγητου), όταν προστεθεί η μηνιαία αύξηση των 54,25 ευρώ, θα δηλώσει ετήσιο εισόδημα της τάξεως των 9.051 ευρώ και θα κληθεί να φορολογηθεί για τα επιπλέον 451 ευρώ. Ο φόρος που αναλογεί σε αυτή την περίπτωση είναι της τάξεως των 40,59 ευρώ. Το καθαρό ποσό αύξηση που αντιστοιχεί, λοιπόν, σε ετήσια βάση για τον συνταξιούχο των 700 ευρώ είναι 54,25 x 12 = 651 – 40,59 = 610,41 ευρώ. Αυτό είναι το ποσό που θα λάβει στο σύνολο του χρόνου μετά από την αφαίρεση του αναλογούντος φόρου. Ένα ποσό, που αδυνατεί κατά πολύ να καλύψει τις αυξήσεις των τιμών στο «καλάθι της νοικοκυράς». Παράλληλα, πολλοί είναι οι συνταξιούχοι που θα δουν τις αυξήσεις του 7,75% να φτάνουν στις τσέπες τους σε πολύ μικρότερο πραγματικό ποσοστό, καθώς θα πέσουν θύματα του τεκμαρτού και όχι του πραγματικού τους εισοδήματος, αφού εξαιτίας του λόγου αυτού θα ξεπεράσουν με την αύξηση και τον υπολογισμό του τεκμαρτού το αφορολόγητο όριο των 8.600 ευρώ.

Πώς θα καταβληθούν        

Οι καταβολές των αυξήσεων στις συντάξεις έχουν ως εξής:

– Με τις συντάξεις Ιανουαρίου, που θα καταβληθούν στα τέλη Δεκεμβρίου 2022, θα λάβουν αυξήσεις χιλιάδες συνταξιούχοι από την κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης, καθώς και από την καταβολή της τέταρτης ετήσιας δόσης, που προβλέπεται στο «νόμο Βρούτση», για συνταξιούχους που υπέβαλλαν αίτηση πριν τον Μάιο του 2016, με περισσότερα από 30 χρόνια ασφάλισης.

– Στις συντάξεις Φεβρουαρίου, στο τέλος Ιανουαρίου του 2023, θα καταβληθεί η αύξηση του 7,75%.

– Με τις συντάξεις Μαρτίου, στο τέλος Φεβρουαρίου 2023, θα καταβληθούν τα αναδρομικά ενός μήνα, του Ιανουαρίου 2023 από την αύξηση που ισχύει από 01ης.01.2023.

Όποια μικρή απόκλιση ως προς το τελικό ποσοστό της αύξησης που δικαιούνται οι συνταξιούχοι, θα πιστοποιηθεί από την ΕΛ.ΣΤΑΤ. στο τέλος του φθινοπώρου του 2023, μετά τη δημοσιοποίηση των τελικών στοιχείων του πληθωρισμού και του ΑΕΠ για το έτος 2022. Η όποια μικρή απόκλιση πρόκειται να καταβληθεί στους συνταξιούχους στις αρχές του 2024, μαζί με τα αναλογούντα για αυτούς αναδρομικά.

Οι συνολικές αυξήσεις προκύπτουν:

1) Από το «ξεπάγωμα» των τακτικών αυξήσεων, από τις αρχές του 2023, που θα είναι 7,75%.

2) Από την πλήρη κατάργηση της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης.

3) Από την καταβολή της έκτακτης οικονομικής ενίσχυσης των 250 ευρώ στα τέλη του τρέχοντος έτους, σε όσους τη δικαιούνται.

4) Από την καταβολή της τέταρτης ετήσιας δόσης, που προβλέπεται στον «νόμο Βρούτση», για συνταξιούχους που υπέβαλλαν αίτηση πριν τον Μάιο του 2016, με περισσότερα από 30 χρόνια ασφάλισης.

Οι αυξήσεις αναλυτικά

1) Αύξηση της τάξεως του 7,75% θα δουν 1.724.713 συνταξιούχοι. Από αυτούς, το 80-85% θα δουν ακέραια την αύξηση της τάξεως του 7,75%, ενώ η συντριπτική πλειονότητα των υπολοίπων θα δει αυξήσεις που θα φθάνουν έως το 7% αναλόγως του ύψους της προσωπικής διαφοράς που διαθέτουν.

2) 912.644 συνταξιούχοι θα δουν κατάργηση της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης.

3) 1.206.624 συνταξιούχοι θα λάβουν το έκτακτο βοήθημα των 250 ευρώ, σύμφωνα με τους κυβερνητικούς ισχυρισμούς. Όμως, το ποσοστό αυτό αναμένεται να είναι κατά πολύ μικρότερο λόγω του υπολογισμού του τεκμαρτού εισοδήματος.

4) 231.655 συνταξιούχοι θα λάβουν την τέταρτη ετήσια αύξηση του «νόμου Βρούτση».

5) 931.000 θα χάσουν την αύξηση του 7,75% λόγω της προσωπικής διαφοράς που έχουν.

Ή, για να το θέσουμε διαφορετικά:

– Μία αύξηση θα δουν 2.499.285 συνταξιούχοι (λόγω της αύξησης της τάξεως του 7,75% ή της κατάργησης της εισφοράς αλληλεγγύης ή της καταβολής του επιδόματος των 250 ευρώ),

– Διπλή αύξηση θα δουν 1.344.696 συνταξιούχοι (λόγω του συνδυασμού των αυξήσεων της τάξεως του 7,75%, της κατάργησης της εισφοράς αλληλεγγύης ή της πληρωμής της έκτακτης οικονομικής ενίσχυσης των 250 ευρώ),

– Τριπλή αύξηση θα δουν 185.649 συνταξιούχοι (λόγω του συνδυασμού της αύξησης της τάξεως του 7,75%, της κατάργησης της εισφοράς αλληλεγγύης ή της πληρωμής της έκτακτης οικονομικής ενίσχυσης των 250 ευρώ και της εφαρμογής της τέταρτης ετήσιας αύξησης του «νόμου Βρούτση»).

Οι κατηγορίες των ωφελούμενων, πιο αναλυτικά, έχουν ως εξής:

1) Την αύξηση του 7,75% θα πάρουν, όπως προαναφέραμε, 1.724.713 συνταξιούχοι.

2) Διπλή αύξηση (αύξηση 7,75% και αύξηση από την κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης) θα έχουν 397.164 συνταξιούχοι.

3) Διπλή αύξηση (αύξηση 7,75% και καταβολή της έκτακτης οικονομικής ενίσχυσης των 250 ευρώ) θα δουν 947.532 συνταξιούχοι.

4) Τριπλή αύξηση (αύξηση 7,75%, καταβολή της έκτακτης οικονομικής ενίσχυσης των 250 ευρώ και τέταρτη ετήσια αύξηση του «νόμου Βρούτση») θα δουν 35.252 συνταξιούχοι.

5) Τριπλή αύξηση (αύξηση 7,75%, αύξηση λόγω κατάργησης της εισφοράς αλληλεγγύης και τέταρτη ετήσια αύξηση του «νόμου Βρούτση») θα δουν 150.397 συνταξιούχοι.

Προσωπική διαφορά

Για τους 931.000 συνταξιούχους που έχουν μεγάλη προσωπική διαφορά και ως εκ τούτου δεν θα δουν στην τσέπη τους την αύξηση του 7,75% από 01ης.01.2023, προκύπτει πως σε ποσοστό 83% θα έχουν και αυτοί μικρές, παράπλευρες όμως, αυξήσεις στις αποδοχές τους. Πιο αναλυτικά:

α) Μέσω της κατάργησης της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης θα δουν μικρές αυξήσεις 515.480 συνταξιούχοι με μεγάλη προσωπική διαφορά.

β) Μέσω της καταβολής της έκτακτης οικονομικής ενίσχυσης των 250 ευρώ θα δουν αυξήσεις στις αποδοχές τους 259.092 συνταξιούχοι με προσωπική διαφορά.

Παραδείγματα αυξήσεων

1) Συνταξιούχος που λαμβάνει σήμερα σύνταξη 900 ευρώ και δηλώνει εισοδήματα και από άλλες πηγές ύψους 6.200 ευρώ. Με την εφαρμογή της αύξησης του 7,75% και το όφελος από την κατάργηση της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης, το συνολικό ετήσιο όφελός του ανέρχεται στα 906 ευρώ (840 ευρώ από την αύξηση 7,75% και 66 ευρώ από την κατάργηση της ειδικής εισφοράς). Το ετήσιο όφελος ανέρχεται σε μια σύνταξη.

2) Ένας συνταξιούχος που παίρνει 750 ευρώ το μήνα μετά την αύξηση του 7,75%, θα έχει μηνιαίο όφελος περίπου 58 ευρώ και σε επίπεδο έτους 696 ευρώ. Παράλληλα, ο συνταξιούχος των 750 ευρώ μπορεί να δικαιούται και την έκτακτη ενίσχυση των 250 ευρώ, καθώς οι συντάξιμες αποδοχές του δεν ξεπερνούν τις 9.600 ευρώ τον χρόνο (αν βέβαια δεν σκοντάψει στο πολιτικό τρικ της κυβέρνησης με το τεκμαρτό εισόδημα, που εξελίσσεται σε μεγάλο «κόφτη» παροχών για χιλιάδες συνταξιούχους). Με τον υπολογισμό και των δυο αυξήσεων στις αποδοχές του συνταξιούχου των 750 ευρώ, το ετήσιο όφελος αγγίζει τα 946 ευρώ.

3) Συνταξιούχος, που υπέβαλλε το αίτημα συνταξιοδότησής του πριν τον Μάιο του 2016, με πάνω από 30 χρόνια ασφάλισης, λαμβάνει 514 ευρώ τον μήνα. Με την εφαρμογή της αύξησης του 7,75%, το μηνιαίο του όφελος θα είναι 40 ευρώ και το ετήσιο 480 ευρώ. Παράλληλα, θα λάβει επιπλέον και την αύξηση του 2,83% λόγω της τέταρτης ετήσιας αύξησης του «νόμου Βρούτση». Εξαιτίας του χαμηλού εισοδήματος (λιγότερο από τις 9.600 ευρώ) δικαιούται, επίσης, να λάβει και το βοήθημα των 250 ευρώ. Συνδυάζοντας τις τρείς ως άνω προϋποθέσεις για αύξηση της σύνταξης, το συνολικό ετήσιο όφελος του εν λόγω συνταξιούχου ανέρχεται στα 904 ευρώ.

Πολιτικό τέχνασμα

Στο τέλος της ημέρας, αν κανείς αναλογιστεί πως μετά την εκλογή της, τον Ιούλιο του 2019, η κυβέρνηση Μητσοτάκη προχώρησε με το «καλημέρα» στην κατάργηση της 13ης σύνταξης, που είχε επαναφέρει η κυβέρνηση Τσίπρα και η οποία μέχρι τα 500 ευρώ μηνιαίο εισόδημα (που αντιστοιχούσε σε καθαρό -και όχι τεκμαρτό- ετήσιο εισόδημα ύψους 6.000 ευρώ) δινόταν ολόκληρη και πάνω από τα 500 ευρώ το μήνα ένα μέρος αυτής, γίνεται αντιληπτό ότι, οι εν λόγω αυξήσεις που ανακοινώνονται είναι περισσότερο στην σφαίρα του γαλάζιου επικοινωνιακού τρικ και λιγότερο εργαλείο κοινωνικής πολιτικής και πραγματικής στήριξης των εισοδημάτων.

Αν, μάλιστα, στην κατάργηση της 13ης σύνταξης προσθέσει κανείς και τις πρωτοφανείς εισοδηματικές απώλειες από τη μεγάλη αύξηση του πληθωρισμού και των τιμών, γίνεται απόλυτα σαφές πως οι πολυδιαφημισμένες αυξήσεις είναι γράμμα κενό περιεχομένου. Πληθωρισμός, τεκμαρτό εισόδημα, κατάργηση 13ης σύνταξης και φόροι είναι τα τέσσερα στοιχεία, που βρίσκονται κλεισμένα μέσα στον «ασκό του Αιόλου» και ανοίγοντας αυτός αποδομούν πλήρως το νέο κυβερνητικό αφήγημα που επιστρατεύτηκε μετ’ επιτάσεως ενόψει της προεκλογικής περιόδου. Άνθρακες, θα πούμε εμείς, ο θησαυρός…