ΒofA: Αβέβαιη η ενεργειακή επάρκεια της Ευρώπης το 2023

H Bank of America ανακοινώνει τις προβλέψεις της για το πως θα διαμορφωθεί το τοπίο της Ενέργειας το 2023, εκτιμώντας πως οι σφιχτές συνθήκες της αγοράς θα συνεχίσουν και τη νέα χρονιά, με τα εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο και τη χαμηλή αύξηση της προσφοράς LNG.

Σε ό,τι αφορά την Ευρώπη, οι εισαγωγές ρεκόρ LNG αντιστάθμισαν εν μέρει τις ρωσικές ροές ωστόσο η ικανότητα εισαγωγής LNG είναι περιορισμένη. Αν και η περιοχή φαίνεται ότι θα καταφέρει να μην “παγώσει” αυτόν τον χειμώνα ωστόσο τίποτα δεν είναι σίγουρο για τον επόμενο. Με το τέλος του πολέμου στην Ουκρανία να μην φαίνεται πουθενά στον ορίζοντα, η Ευρώπη το μόνο που μπορεί να κάνει είναι να εύχεται και να ελπίζει ότι θα έχει αρκετό φυσικό αέριο.

Ειδικότερα, όπως σημειώνει η BofA, μετά το ξέσπασμα του πολέμου τον Μάρτιο, διατήρησε τρία σενάρια για τις ευρωπαϊκές τιμές φυσικού αερίου TTF, το καλό (τιμή στα 75 ευρώ/MWh), το κακό (100 ευρώ/MWh) και το άσχημο (200 ευρώ/MWh). Αυτά τα σενάρια αντανακλούσαν τρία ξεχωριστά αποτελέσματα: επιστροφή στις κανονικές ή προ της εισβολής ροές αερίου (καλό), ανακατανομή των ροών αερίου σε όλο τον κόσμο που συνεπάγεται κάποια απώλεια ροής και αύξηση του κόστους (κακό) και σοβαρή καθαρή πτώση στις ρωσικές προμήθειες (άσχημο). Η άποψή της εκείνη την εποχή βασιζόταν στη σημασία των ρωσικών ενεργειακών προμηθειών για την ευρωπαϊκή οικονομία και στη δυσκολία περιορισμού αυτής της εξάρτησης.

Κατά το πρώτο εξάμηνο του 2022, η ευρωπαϊκή αγορά φυσικού αερίου TTF διαπραγματεύτηκε ως επί το πλείστον σύμφωνα με το “κακό” σενάριο, καθώς οι ροές μέσω αγωγού από τα ανατολικά συνεχίστηκαν με ρυθμό περίπου 160 mcm/ημέρα ή περίπου στο 55% του κανονικού, παρά ορισμένες απώλειες και εντάσεις. Όμως, καθώς οι ρωσικές ροές φυσικού αερίου στη Βορειοδυτική Ευρώπη κατέρρευσαν το καλοκαίρι μετά τα έργα συντήρησης του Nordstream 1, οι τιμές του TTF γρήγορα μετακινήθηκαν στο άσχημο σενάριο, με μέσο όρο τιμών στα 200 ευρώ/MWh τους τελευταίους τρεις μήνες. Μετριάζοντας εν μέρει το έλλειμμα, οι εισαγωγές LNG στην Ευρώπη ανέβηκαν στα υψηλότερα ιστορικά εποχιακά επίπεδα.

Ένας άλλος παράγοντας που συνέβαλε στην εξισορρόπηση της ευρωπαϊκής αγοράς φυσικού αερίου ήταν η ζήτηση. Η ευρωπαϊκή ζήτηση φυσικού αερίου για βιομηχανικό αέριο έχει συρρικνωθεί κατά 20% σε σχέση με τα προ της Covid επίπεδα ή 30 mcm/ημέρα (ή 1,1 bcf/ημέρα). Η μείωση της ζήτησης φυσικού αερίου ήταν επώδυνη, με την παραγωγή βασικών ενεργοβόρων εμπορευμάτων όπως το αλουμίνιο να καταρρέει κάτω από τα μέσα επίπεδα της τελευταίας πενταετίας επίπεδα. Ομοίως, η παραγωγή χάλυβα στην Ευρώπη μειώθηκε κατά 13% σε σύγκριση με πέρυσι, ενώ περίπου το 55% της παραγωγικής ικανότητας παραγωγής αμμωνίας στην Ευρώπη έχει πλέον κλείσει.

Με την παραγωγή πυρηνικής ενέργειας πολύ κάτω από τα κανονικά επίπεδα και την περιορισμένη ροή ρωσικού φυσικού αερίου, η ευρωπαϊκή ικανότητα επαναεριοποίησης LNG έχει γίνει επίσης εμπόδιο, περιορίζοντας τη δυνητική πρόσληψη αερίου στις εξαιρετικά διασυνδεδεμένες αγορές της Βορειοδυτικής Ευρώπης. Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι οι παγκόσμιες τιμές του φυσικού αερίου, από το TTF έως το NBP, το JKM και το HH, κατατάσσονται ανάλογα με τους περιορισμούς διαθεσιμότητας χωρητικότητας και προσφοράς καθώς και τα υπόλοιπα της εγχώριας αγοράς. Το TTF βρίσκεται στην κορυφή της κλίμακας κόστους και το Henry Hub στις ΗΠΑ στο κάτω μέρος.

Πολύ βραχυπρόθεσμα, ωστόσο, η πλήρωση των αποθεμάτων προστατεύει εν μέρει την Ευρώπη από τα χειρότερα αποτελέσματα οδεύοντας προς τη χειμερινή περίοδο 2022/23. Για παράδειγμα, τα μέσα επίπεδα ευρωπαϊκών αποθεμάτων φυσικού αερίου έχουν πλέον αυξηθεί στο 95%, πολύ πάνω από τα επίπεδα του περασμένου έτους, του 73%. Το “μαξιλάρι” που παρέχεται από τα αυξημένα αποθέματα, σε συνδυασμό με τα μέτρα περιορισμού της ζήτησης και τις επιδοτήσεις, αποσκοπούν στην αποφυγή ελλείψεων στις ενεργειακές ανάγκες των πολιτών στη μέση του χειμώνα. Ωστόσο, η ζήτηση φυσικού αερίου εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη μέση χειμερινή θερμοκρασία.

Συνεπώς, τα καλά νέα για τα ευρωπαϊκά νοικοκυριά είναι ότι τα ποσοστά πλήρωσης των αποθηκευτικών χώρων είναι πάνω από τους μέσους όρους 5 ετών στις περισσότερες χώρες, πράγμα που σημαίνει ότι δεν θα παγώσουν (πιθανότατα) αυτόν τον χειμώνα. Ωστόσο, καθώς ο πόλεμος στην Ουκρανία συνεχίζεται και δεν φαίνεται κάποιο τέλος στον ορίζοντα, η αναπλήρωση των αποθεμάτων φυσικού αερίου το 2023 θα αποδειχθεί δύσκολη. Σε τελική ανάλυση, οι προμήθειες φυσικού αερίου της Ρωσίας στη Βορειοανατολική Ευρώπη ανήλθαν κατά μέσο όρο στα 99 mcm/ημέρα φέτος, ή στο 28% του μέσου κτισίματος αποθεμάτων, αριθμός που είναι πιθανό να είναι πολύ χαμηλότερος το επόμενο έτος δεδομένων των πρόσφατων δολιοφθορών στον Nordstream.

Η BofA υπενθυμίζει ότι οι Nordstream 1 και 2 είχαν συνδυασμένη δυναμικότητα 110 bcm/έτος ή ~10,6 bcf/ημέρα, πράγμα που σημαίνει ότι αυτοί οι δύο αγωγοί θα μπορούσαν να καλύψουν έως και το 31% της συνολικής ευρωπαϊκής ζήτησης φυσικού αερίου όταν λειτουργούσαν από κοινού και πλήρως. Εάν οι αγωγοί “χαθούν” οριστικά, οι Ευρωπαίοι ενεργειακοί “παίκτες” θα πρέπει να κινηθούν γρήγορα για να αντιμετωπίσουν το διαρθρωτικό ευρωπαϊκό ενεργειακό χάσμα τα επόμενα 10 χρόνια. Προς το παρόν, η παραγωγή άνθρακα αυξάνεται πολύ γρήγορα για να καλύψει το κενό φυσικού αερίου αυτόν τον χειμώνα, αλλά οι περιβαλλοντικές δεσμεύσεις θα αποτρέψουν μια μακροπρόθεσμη επέκταση. Εν τω μεταξύ, οι ευρωπαϊκές προθεσμιακές τιμές φυσικού αερίου TTF έχουν αυξηθεί απότομα τους τελευταίους μήνες.

Με τις αγορές να παρέχουν διακριτά μηνύματα, η απάντηση από την ευρωπαϊκή πλευρά ήταν η αύξηση της ικανότητας εισαγωγής από άλλες χώρες. Εγκρίθηκε μια σειρά από νέα έργα επαναεριοποίησης στην Ευρώπη, επιτρέποντας αυξημένες εισαγωγές από τις ΗΠΑ, το Κατάρ ή την Αίγυπτο. Μέχρι το τέλος του 2023, η Βορειοανατολική Ευρώπη θα μπορούσε να ενισχύσει την ικανότητα εισαγωγής της για να μειώσει περαιτέρω την εξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο. Ωστόσο, όπως τονίζει η BofA, πιθανώς θα χρειαστούν συμφωνίες σταδιακής απορρόφησης LNG για την ενίσχυση της παγκόσμιας προσφοράς υγρού αερίου. Προς το παρόν, μόνο 3 bcf/ημέρα νέων εξαγωγών LNG των ΗΠΑ έχουν προστεθεί μέχρι στιγμής πέρα από τις προϋπάρχουσες δεσμεύσεις. Με τον χειμώνα να πλησιάζει, η Ευρώπη θα πρέπει να συνεχίσει να πληρώνει ακριβά για το φυσικό αέριο και να προσεύχεται για πιο ζεστό καιρό, καταλήγει η BofA.

Σε ό,τι αφορά το πετρέλαιο, η BofA αναμένει πως το Brent θα κινηθεί σε μέσο όρο στα 100 δολάρια το βαρέλι το 2023. Όπως σημειώνει, οι τιμές του Brent αυξήθηκαν σταθερά το 2022 καθώς η παγκόσμια οικονομία ανέκαμψε από την Covid-19, κατά μέσο όρο στα 101 δολ./βαρέλι. Το χαμηλό όριο του εύρους ήταν 78 δολάρια/βαρέλι τον Ιανουάριο και το πετρέλαιο κορυφώθηκε στα 128 δολάρια/βαρέλι στις αρχές Μαρτίου καθώς η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία. Ενώ η αρχική πρόβλεψη της BofA ήταν για αύξηση της παγκόσμιας ζήτησης πετρελαίου κατά 3,6 εκατομμύρια βαρέλια/ημέρα ετησίως το 2022, οι υψηλότερες τιμές ενέργειας, οι περιορισμένες προμήθειες και η βραδύτερη αύξηση του παγκόσμιου ΑΕΠ μείωσαν τον τρέχοντα ρυθμό σε μόλις 1,9 εκατ. b/d. Το 2023, μια ύφεση θα μπορούσε να παρασύρει περαιτέρω τη ζήτηση και τις τιμές χαμηλότερα, αλλά το βασικό της σενάριο για την ανάπτυξη της ζήτησης είναι 1,55 εκατ. βαρέλια/ημέρα καθώς η Ασία συμπεριλαμβανομένης της Κίνας ανοίγει ξανά μετά την πανδημία. Ετσι προβλέπει ότι το Brent και το WTI θα κινηθούν κατά μέσο όρο στα 100 δολ./βαρέλι και 94 δολ./βαρέλι το 2023, με το Brent να εκτινάσσεται στα 110 δολ./βαρέλι έως το β’ εξάμηνο.