Alpha Bank: Μεταποίηση και υπηρεσίες στηρίζουν την ανάπτυξη

Ο δευτερογενής και τριτογενής τομέας αποτελούν τους βασικούς τομείς που οδήγησαν το 2017 στην αντιστροφή της ύφεσης στην οικονομία, αναφέρει στην εβδομαδιαία ανάλυσή της, η Alpha Bank.

«Η είσοδος της οικονομίας σε φάση αναπτύξεως το 2017, η οποία συνεχίσθηκε στις αρχές του 2018 συνδέεται σε μεγάλο βαθμό με την ενίσχυση της ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας των κατεξοχήν εξωστρεφών κλάδων, δηλαδή της βιομηχανίας και του τουρισμού» επισημαίνουν οι αναλυτές της τράπεζας, αναφέροντας ότι η συνολική ακαθάριστη αξία αυξήθηκε κατά 1,8%, σε ετήσια βάση, το πρώτο τρίμηνο του 2018, έναντι αυξήσεως 1,3% το 2017 και μειώσεως 1,2% το 2016.

«Η βιομηχανία συμβάλλει θετικά στην ακαθάριστη προστιθέμενη αξία της οικονομίας από το 2015 και μετά. Ειδικότερα, ο δείκτης βιομηχανικής παραγωγής συνεχίζει την αυξητική του πορεία, έστω και με ασθενέστερο ρυθμό (0,2%) στο πρώτο πεντάμηνο του 2018, μετά τη μεγάλη αύξηση κατά 7,1% την αντίστοιχη περίοδο του 2017. Οι υπηρεσίες και κυρίως ο ευρύτερος κλάδος που συνδέεται με  «εμπόριο- τουρισμό- μεταφορές», ενίσχυσαν σημαντικά την ακαθάριστη προστιθέμενη αξία το 2017. Οι κατασκευές είχαν μικρή θετική επίπτωση στο πρώτο τρίμηνο του 2018, εξέλιξη που συνάδει με τις τάσεις ανακάμψεως στην αγορά των επαγγελματικών ακινήτων και τις σταθεροποιητικές τάσεις που διαφαίνονται στην αγορά των οικιστικών ακινήτων», αναφέρει η ανάλυση της Alpha Bank.

Αναστροφή και στην πρωτογενή παραγωγή
Ο πρωτογενής τομέας της οικονομίας, που περιλαμβάνει τη γεωργία, τη δασοκομία και την αλιεία, έχει ενισχύσει σημαντικά την ποσοστιαία συμμετοχή του στο σύνολο της ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας, κατά τη διάρκεια της παρατεταμένης οικονομικής υφέσεως, στο 3,9% στο πρώτο τρίμηνο του 2018, από 2,7% το 2007.

Ωστόσο, όπως αναφέρουν οι αναλυτές της τράπεζας, η συμβολή στη  μεταβολή της ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας τα τελευταία έτη είναι ιδιαίτερα μικρή. Στο πρώτο τρίμηνο του 2018, ήταν μόλις 0,2 εκατοστιαίες μονάδες, έναντι μηδενικής συμβολής το 2017 και αρνητικής το 2016 (-0,4).

Η στασιμότητα των τελευταίων ετών έχει οδηγήσει σε τάση υποχωρήσεως της συμμετοχής του στην ακαθάριστη προστιθέμενη αξία, η οποία το 2014 είχε ανέλθει στο υψηλότερο επίπεδο, δηλαδή στο 4,3%.

Παράλληλα, κατά την περίοδο της υφέσεως, ενισχύθηκε το ποσοστό συμμετοχής των απασχολουμένων στον πρωτογενή τομέα, καθώς διαμορφώθηκε στο 12,1% στο σύνολο των απασχολουμένων το 2017, έναντι 11,1% το 2008. Επίσης, στο πρώτο τρίμηνο του 2018 σημειώθηκε αύξηση της απασχολήσεως στον πρωτογενή τομέα, κατά 3,3% σε ετήσια βάση. Σημειώνεται ότι η συμβολή του πρωτογενούς τομέα στην απασχόληση είναι υψηλότερη στην Ελλάδα συγκριτικά με τον μέσο όρο της ΕΕ-28 που ήταν μόλις 4,2% το 2017.

Επιπροσθέτως, ο πρωτογενής τομέας στη χώρα μας είναι ο κύριος τροφοδότης του κλάδου μεταποιήσεως τροφίμων ο οποίος παράγει προϊόντα ποιότητος με υψηλή προστιθέμενη αξία και διαρκώς ενισχυόμενη διεθνή ανταγωνιστικότητα.

Το εμπορικό ισοζύγιο του αγροτικού τομέα (πρωτογενούς τομέα και επεξεργασμένων αγροτικών προϊόντων), αν και εξακολουθεί να παραμένει ελλειμματικό, εμφανίζει σημάδια ενισχύσεως των εξαγωγών την τελευταία διετία. Ειδικότερα, οι εξαγωγές αγροτικών προϊόντων, οι οποίες αποτελούσαν το 19,2% των συνολικών εξαγωγών το 2017, έχουν ενισχυθεί σημαντικά από το 2016, όταν εμφανίσθηκαν τα πρώτα σημάδια ανακάμψεως της οικονομίας. Παράλληλα, όμως, ενισχύθηκαν και οι εισαγωγές. Οι εξαγωγές προς τις χώρες της ΕΕ-28 αποτελούν το μεγαλύτερο μέρος των εξαγωγών αγροτικών προϊόντων (περίπου το 70%).

Ωστόσο, το εμπορικό ισοζύγιο με τις χώρες τις ΕΕ-28 είναι ελλειμματικό. Αντίθετα, οι εξαγωγές προς τις χώρες εκτός ΕΕ-28, αν και αποτελούν μικρότερο μερίδιο των συνολικών εξαγωγών των αγροτικών προϊόντων, έχουν ενισχυθεί σημαντικά από το 2013 και εντεύθεν, με αποτέλεσμα το σχετικό ισοζύγιο να είναι πλεονασματικό.

Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος, ο πρωτογενής τομέας επέδειξε ανθεκτικότητα κατά το διάστημα της οικονομικής κρίσεως. Το γεγονός αυτό δημιουργεί θετικές προοπτικές για τον τομέα ο οποίος δυνητικά μπορεί να συμβάλει σημαντικά στην ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας.

Τα αγροτικά προϊόντα της Ελλάδος είχαν συγκριτικό εξαγωγικό πλεονέκτημα μεταξύ των χωρών της Ευρωπαϊκής Ενώσεως τόσο κατά τα προ της κρίσεως έτη (2000-2007) όσο και στην περίοδο 2008-2017, όπως αντανακλά ο δείκτης συγκριτικού εξαγωγικού πλεονεκτήματος αγροτικών προϊόντων (Νομισματική Πολιτική 2017-2018, Ιούλιος 2018, Πλαίσιο IV.I, σελ. 89-95). Αναλυτικότερα, η Ελλάδα παρουσίασε συγκριτικό πλεονέκτημα σε 26 αγροτικά προϊόντα στο διάστημα 2000-2007, ενώ στο διάστημα 2008-2017 το συγκριτικό εξαγωγικό πλεονέκτημα περιορίσθηκε σε 21 προϊόντα. Τα προϊόντα στα οποία η Ελλάδα παρουσιάζει τον υψηλότερο δείκτη συγκριτικού εξαγωγικού πλεονεκτήματος είναι το βαμβάκι και ακολουθούν, με μεγάλη διαφορά, ο μη κατεργασμένος καπνός, το παρθένο ελαιόλαδο και τα φρούτα.

Με βάση τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ  που αφορούν στις εμπορευματικές συναλλαγές, στο πεντάμηνο Ιανουαρίου-Μαΐου 2018 οι εξαγωγές αγροτικών προϊόντων αυξήθηκαν κατά 11,8% σε ετήσια βάση. Αναλυτικότερα, η μεγαλύτερη ετήσια αύξηση παρατηρήθηκε στις εξαγωγές της υποκατηγορίας «λάδια και λοιπά λίπη ζωικής ή φυτικής προελεύσεως» κατά 43,1% και της υποκατηγορίας «τρόφιμα και ζώα ζωντανά» κατά 10,3%.   

Όσον αφορά στη διάρθρωση των εξαγωγών και των εισαγωγών των αγροτικών προϊόντων, σημειώνεται ότι το μεγαλύτερο μερίδιο των εξαγωγών προς την ΕΕ-28 κατέχουν τα επεξεργασμένα προϊόντα, ενώ τα αγροτικά προϊόντα του πρωτογενούς τομέα ανέρχονται στο 35% των εξαγωγών. Παράλληλα, όσον αφορά στις εισαγωγές αγροτικών προϊόντων από την ΕΕ-28 παρατηρείται ότι το μεγαλύτερο μέρος των εισαγωγών κατέχουν τα προϊόντα του πρωτογενούς τομέα, σε ποσοστό 51%.