Έρχονται capital controls στην Τουρκία

Aπειλή η κατάρρευση της καταναλωτικής εμπιστοσύνης που θα μπορούσε να οδηγήσει σε «bank run», αποσταθεροποιώντας τις τράπεζες, και φυσικά το κύμα υποτιμήσεων της λίρας, που θα μπορούσε να προκαλέσει μια περίοδο υπερπληθωρισμού στη χώρα.

Το οικονομικό σκηνικό της Τουρκίας περιπλέκεται αφού μετά το μήνυμα του Ερντογάν για «παιχνίδια στις συναλλαγματικές ισοτιμίες και στα επιτόκια», αλλά και την υπόσχεση που έδωσε «να κερδίσει τον οικονομικό πόλεμο της ανεξαρτησίας», πυροδότησαν μια βίαιη πτώση στο τουρκικό νόμισμα, που έφτασε μέχρι και τις 13,45 λίρες ανά δολάριο.

Όπως επισημαίνει η Société Générale, το γκρέμισμα της ισοτιμίας της τουρκικής λίρας οφείλεται κατά βάση στην υπερβολικά χαλαρή νομισματική πολιτική που ακολουθεί η Κεντρική Τράπεζα της χώρας, με την έντονη επιδείνωση της πορείας του νομίσματος να οφείλεται και στη μειωμένη εμπιστοσύνη στο πλαίσιο νομισματικής πολιτικής της Τουρκίας, στην αυξανόμενη δολαριοποίηση της οικονομίας και στην πρόσδεση στο ισχυρό νόμισμα, αλλά και στις εξαιρετικά κακές συνθήκες ρευστότητας στην αγορά συναλλάγματος.

Σε αυτό το τοπίο που διαμορφώνεται στην τουρκική οικονομία, η Société Générale εκτιμά πως η πιθανότητα ενός δυσμενούς σεναρίου που να περιλαμβάνει μαζικές αναλήψεις και φυγή καταθέσεων έχει αυξηθεί κατακόρυφα στη χώρα. Μία βασική διαφορά μεταξύ της τρέχουσας νομισματικής κρίσης και των προηγούμενων είναι η εδραιωμένη και πάγια αντίθεση του Τούρκου προέδρου αναφορικά με την αύξηση των επιτοκίων αλλά και η επιρροή του στη χάραξη της νομισματικής πολιτικής.

Μια πολύ πιο ουσιαστική υποτίμηση του νομίσματος είναι απαραίτητη προτού παρέμβουν οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής της χώρας, για να ανακόψουν τη νομισματική καταστροφή.

Οι επιλογές που βρίσκονται στο τραπέζι είναι περιορισμένες καθώς, υπό το πρίσμα των εξαντλημένων συναλλαγματικών αποθεμάτων, είτε μια σειρά έκτακτων αυξήσεων στα επιτόκια θα επιβληθεί είτε κάποια μορφή capital controls (με όρια αναλήψεων), δεδομένου και του επείγοντος χαρακτήρα και των διαστάσεων της κρίσης.

Η Société Générale δεν θεωρεί βέβαιο το αν θα υπάρξει κρίση στο ισοζύγιο πληρωμών, δεδομένου ότι το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών της Τουρκίας βρίσκεται σε καλύτερη θέση από ό,τι τα τελευταία χρόνια, με τις εταιρείες να έχουν μειώσει σημαντικά τις υποχρεώσεις τους σε συνάλλαγμα από το 2018 ενώ τα rollover rates στα δάνεια είναι πιθανό να διατηρηθούν σε υψηλά επίπεδα.

Άμεση απειλή για την τουρκική οικονομία αποτελούν η επιδείνωση της καταναλωτικής εμπιστοσύνης, που θα μπορούσε να οδηγήσει σε «bank run», αποσταθεροποιώντας τις χρηματοπιστωτικές αγορές και φυσικά οι αλλεπάλληλες υποτιμήσεις του νομίσματος, που θα μπορούσαν να προκαλέσουν μια περίοδο υπερπληθωρισμού στην Τουρκία.

Αναφορικά με τον πληθωρισμό, η εκτίμηση της Société Générale είναι ότι η υποτίμηση της τάξεως του 35% από τις αρχές Σεπτεμβρίου θα μεταφραστεί σε άνοδο κατά 7% στον πληθωρισμό τους επόμενους μήνες (από 20% που διαμορφώνεται πλέον σε ετήσια βάση) και τονίζεται ότι η κορύφωση του πληθωρισμού στο 27% σε βραχυπρόθεσμη βάση θα μπορούσε να αποτελέσει ένα αισιόδοξο σενάριο, με ό,τι συνεπάγεται αυτό για τους καταναλωτές.