Alpha Bank: Οι καταλύτες για την πορεία της οικονομίας στο νέο έτος

Το πρόγραμμα εμβολιασμών και η αξιοποίηση των πόρων από το Ταμείο Ανάκαμψης αποτελούν τους δύο καταλύτες, από τους οποίους θα εξαρτηθεί η πορεία της ελληνικής οικονομίας, μέσα στο Νέο Έτος, θεωρούν οι αναλυτές της Alpha Bank.

Όπως επισημαίνει η Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών, στο «Εβδομαδιαίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων», η υλοποίηση των εμβολιαστικών προγραμμάτων θα απελευθερώσει την ταξιδιωτική κίνηση και θα ενισχύσει την ιδιωτική κατανάλωση, ενώ η ενεργοποίηση του Σχεδίου Ανάκαμψης της Ευρωπαϊκής Ένωσης «από το δεύτερο εξάμηνο του 2021, δύναται να ενισχύσει σημαντικά την αναπτυξιακή δυναμική της χώρας».

Σύμφωνα με τους αναλυτές της Τράπεζας, στην Ελλάδα, η πανδημική κρίση έγινε αισθητή, κυρίως, ως μια διαταραχή της εξωτερικής ζήτησης, καθώς στο τρίτο τρίμηνο του έτους σημειώθηκε κατακόρυφη πτώση των εξαγωγών υπηρεσιών κατά 80%, σε ετήσια βάση, γεγονός που αντανακλά τη μεγάλη εξάρτηση της ελληνικής οικονομίας από την εισερχόμενη τουριστική κίνηση.

Εκτιμούν επίσης ότι η επιβολή των δύο lockdowns «είχε διακριτές επιπτώσεις στην οικονομική δραστηριότητα, κυρίως λόγω της μεγαλύτερης ενσωμάτωσης, από την πλευρά των επιχειρήσεων, των ηλεκτρονικών εργαλείων πώλησης (ζήτηση) και της τηλεργασίας (παραγωγή) και της μικρότερης επίδρασης του εισερχόμενου τουρισμού, το τελευταίο τρίμηνο του έτους, συγκριτικά με το δεύτερο τρίμηνο»

«Ένα σημαντικό μάθημα για τη μελέτη τόσο ισχυρών και αιφνίδιων shocks από τους οικονομικούς αναλυτές ήταν ότι η αξιοποίηση των δεδομένων κινητικότητας της κοινότητας (π.χ. Google trends) αποτελούν πιο έγκυρο και χρησιμότερο “πρόδρομο δείκτη” για την πορεία του κύκλου εργασιών των επιχειρήσεων και κατ’ επέκταση του ΑΕΠ, σε σχέση με τους παραδοσιακούς δείκτες οικονομικής δραστηριότητας, οι οποίοι δημοσιεύονται με σχετική χρονική υστέρηση», σημειώνεται στην έκθεση.

«Η επεκτατική δημοσιονομική πολιτική, που υιοθετήθηκε από την ελληνική κυβέρνηση έλαβε άνευ προηγουμένου διαστάσεις, χωρίς ουδεμία υποχώρηση του αξιόχρεου του ελληνικού Δημοσίου, καθώς το κόστος δανεισμού του Δημοσίου ακολούθησε πτωτική πορεία, υποστηριζόμενο από τη μη συμβατική, επεκτατική νομισματική πολιτική της ΕΚΤ. Τα δημοσιονομικά μέτρα της κυβέρνησης, σε συνδυασμό με την ισχυρή πιστωτική επέκταση προς τις επιχειρήσεις, οδήγησαν σε σημαντική άμβλυνση των αρνητικών επιπτώσεων στη συνολική δαπάνη και στις θέσεις απασχόλησης στη  χώρα μας», αναφέρουν οι αναλυτές της Alpha Bank.

Σημειώνουν επίσης ότι η πιστωτική πολιτική που υιοθετήθηκε από το ελληνικό τραπεζικό σύστημα οδήγησε σε μια εντυπωσιακή αύξηση του δανεισμού προς τις ελληνικές επιχειρήσεις, που πλήττονται από την πανδημία. Ως αποτέλεσμα, σε αντίθεση με την εξωτερική ζήτηση, η εγχώρια ιδιωτική και δημόσια κατανάλωση, σημείωσαν άνοδο, σε ετήσια βάση, στο τρίτο τρίμηνο, κατά 1% και 4,4%.

Επισημαίνουν επίσης ως σημαντικό χαρακτηριστικό της χρονιάς που φεύγει την επιτάχυνση της πορείας ανόδου των καταθέσεων του ιδιωτικού τομέα, εξέλιξη που οφείλεται, μεταξύ άλλων, στη συγκράτηση των δαπανών των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων, εξαιτίας των lockdowns και, κυρίως, στην αυξημένη αβεβαιότητα για την απασχόληση, τα μελλοντικά εισοδήματα και τη ρευστότητα των επιχειρήσεων.

Τα εμβόλια
«H αποτελεσματικότητα του εμβολιαστικού προγράμματος, τόσο στην Ελλάδα, όσο και στις χώρες προέλευσης των τουριστών, θα προσδιορίσει το βαθμό ανάκαμψης της οικονομικής δραστηριότητας και της κινητικότητας του πληθυσμού», σημειώνεται στην έκθεση της Alpha Bank.

«Κρίσιμη παράμετρος για τη σταδιακή επάνοδο του τουρισμού είναι η άρση των ταξιδιωτικών περιορισμών και η υποχώρηση της ανάγκης κοινωνικής αποστασιοποίησης. Η επάνοδος στην κανονικότητα, σε αυτό το πεδίο, πιθανότατα να απαιτήσει περισσότερο χρόνο. Η επιστροφή των αφίξεων και των εισπράξεων από τον τουρισμό στο 50%-60% των υψηλών επιδόσεων του 2019 θα μπορούσε να θεωρηθεί εφικτός στόχος, εφόσον διαμορφωθούν ευνοϊκές συνθήκες, εξέλιξη που θα βοηθήσει σημαντικά στη σταδιακή εξομάλυνση του ελλείμματος εξωτερικών πληρωμών».

Ταμείο Ανάκαμψης
Όσον αφορά στα κεφάλαια του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάκαμψης, οι αναλυτές της Alpha Bank θεωρούν ότι η πρόσβαση θα ξεκινήσει στο δεύτερο εξάμηνο του 2021 και από τότε θα γίνει δυνατή η ενίσχυση της αναπτυξιακής δυναμικής της χώρας.

«Οι επενδύσεις που αναμένεται να πραγματοποιηθούν θα κατευθυνθούν κυρίως στην πράσινη και στην ψηφιακή ανάπτυξη. Συνολικά, κατά την περίοδο 2021-2026, η ελληνική οικονομία αναμένεται να ωφεληθεί με 32 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 19,3 δισ. ευρώ αφορούν επιχορηγήσεις και 12,7 δισ. αφορούν δάνεια με ευνοϊκό επιτόκιο και όρους».

Για το 2021, στην έκθεση της Alpha Bank εκτιμάται ότι θα αντληθούν με τη μορφή επιχορηγήσεων περίπου 2,6 δισ. ευρώ, από το Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF) και 1,6 δισ. ευρώ, από την πρωτοβουλία REACT-EU, καθώς και 1,3 δισ. με τη μορφή δανείων.

«Η αποτελεσματική αξιοποίηση των κεφαλαίων αυτών αποτελεί μοναδική ευκαιρία για τη χώρα μας, όχι μόνο για να στηριχτεί η οικονομία μετά την τεράστια ζημία που προκάλεσε η πανδημική κρίση, αλλά και για να προσαρμοστεί με ταχύ ρυθμό στις νέες συνθήκες που διαμορφώνονται. Το κυριότερο, όμως, είναι να καλυφθεί το επενδυτικό κενό που σωρεύθηκε, κατά την οικονομική ύφεση της περασμένης δεκαετίας», υπογραμμίζουν οι αναλυτές της Alpha Bank.

«H έγκαιρη απορρόφηση των κονδυλίων από το Ταμείο Ανάκαμψης αποτελεί καταλύτη για την πορεία της οικονομικής δραστηριότητας και μπορεί να οδηγήσει τις πραγματικές επενδύσεις να προσεγγίσουν τη συμβολή της ιδιωτικής κατανάλωσης στο ΑΕΠ το 2021 (…). Οι επενδύσεις σε συνδυασμό με την αναμενόμενη αύξηση στις εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών θα αποτελέσουν τις ισχυρότερες συνιστώσες της αύξησης του ΑΕΠ την επόμενη χρονιά», τονίζεται στην έκθεση.