Alpha Bank: Οι συνέπειες του Brexit στην Ελλάδα

Η δυνατότητα της Ελλάδας να αξιοποιήσει την ενδεχόμενη ανακατανομή των ξένων άμεσων επενδύσεων λόγω της εξόδου του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση περιορίζεται σημαντικά από το υψηλό επίπεδο φορολογικών συντελεστών στις επιχειρηματικές αποδόσεις, αναφέρει η Alpha Bank στο Εβδομαδιαίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων.

Ωστόσο, στην παρούσα φάση είναι ιδιαίτερα δυσχερής η εκτίμηση των βραχυπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων οικονομικών συνεπειών του αποτελέσματος του βρετανικού δημοψηφίσματος υπέρ της αποχωρήσεως για την Ευρωπαϊκή Ένωση και την Ελλάδα. Και τούτο διότι η νέα βρετανική πολιτική σκηνή τελεί υπό διαμόρφωση ενώ ταυτόχρονα η μορφή που θα λάβει η νέα εμπορική συμφωνία μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και Ευρωπαϊκής Ενώσεως αποτελεί κρίσιμο προσδιοριστικό παράγοντα.

Σύμφωνα με την Alpha Bank, το μέγεθος των συνεπειών για τα κράτη-μέλη που απαρτίζουν την Ευρωπαϊκή Ένωση εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την αλληλεξάρτησή τους προς το Ηνωμένο Βασίλειο και τον βαθμό απορροφήσεως των κραδασμών που προκαλούνται στις διεθνείς αγορές. Μελετώντας τις εμπορικές ροές, το Ηνωμένο Βασίλειο φαίνεται πως θίγεται περισσότερο από ό,τι η Ευρωπαϊκή Ένωση, γεγονός που αποδυναμώνει την διαπραγματευτική του θέση.

Συγκεκριμένα, οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών του Ηνωμένου Βασιλείου προς την Ευρωπαϊκή Ένωση αντιστοιχούσαν στο 13% του ΑΕΠ της χώρας το 2014. Από την άλλη πλευρά, το ποσοστό των εξαγωγών αγαθών και υπηρεσιών της Ευρωπαϊκής Ενώσεως προς το Ηνωμένο Βασίλειο, ως ποσοστό του ΑΕΠ της Ευρωπαϊκής Ενώσεως, αποτελούσαν μόλις το 3,1%.

Ειδικά για την Ελλάδα το αντίστοιχο ποσοστό δεν υπερέβη το 2% του ΑΕΠ το 2014 και, σε αντίθεση με τις υπόλοιπες χώρες της Ευρωπαϊκής Ενώσεως, συνίσταται κυρίως από εξαγωγές υπηρεσιών.

Ένα άλλο σημαντικό στοιχείο συνδέεται με την πιθανότητα μεταβολής των συνθηκών κατανομής των ξένων άμεσων επενδύσεων που κατευθύνονται προς την Ευρωπαϊκή Ένωση. Το Ηνωμένο Βασίλειο είναι σήμερα ο μεγαλύτερος αποδέκτης ξένων άμεσων επενδύσεων μεταξύ των κρατών μελών, καθώς έχει απορροφήσει περίπου το 21% των συνολικών ξένων άμεσων επενδύσεων της Ευρωπαϊκής Ενώσεως στην περίοδο 2000-2014. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι η Γερμανία, η οποία είναι η μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωπαϊκής Ενώσεως, απορρόφησε στην ίδια περίοδο το 11,7%, ενώ η Ελλάδα μόλις το 0,5%. Η διαδικασία εξόδου του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση ενδέχεται να διαμορφώσει συνθήκες ανακατανομής των ξένων άμεσων επενδύσεων.

Σχετικά με τις ενδεχόμενες επιπτώσεις του Brexit στον ελληνικό τουρισμό η Alpha Bank αναφέρει τα ακόλουθα:

Εάν η ισοτιμία της αγγλικής λίρας σε σχέση με το ευρώ παραμείνει σε χαμηλό επίπεδο για μεγάλο χρονικό διάστημα, τότε οι Βρετανοί ταξιδιώτες θα αντιμετωπίσουν αυξημένο κόστος στις υπηρεσίες τουρισμού στις χώρες της Ευρωζώνης. Υπό αυτές τις συνθήκες δεν αποκλείεται να επηρεασθεί αρνητικά η ζήτηση από το Ηνωμένο Βασίλειο των ελληνικών τουριστικών υπηρεσιών.

Το 2015 επισκέφθηκαν την Ελλάδα 2,3 εκατομμύρια Βρετανοί τουρίστες, οι οποίοι αποτελούν το 10,2% των συνολικών τουριστικών αφίξεων και το 14,3% των συνολικών εισπράξεων, διατηρώντας το δεύτερο μεγαλύτερο ποσοστό μετά τους Γερμανούς. Σημειώνεται ότι η μέση δαπάνη ανά ταξίδι ξένων επισκεπτών από το Ηνωμένο Βασίλειο (Γράφημα 3) αυξήθηκε τα τελευταία έτη και ανήλθε από €690,4 το 2010, σε €842,4 το 2015 (αύξηση 22%). Επισημαίνεται δε, ότι μολονότι οι Γερμανοί επισκέπτες έχουν υψηλότερο μερίδιο στις αφίξεις και εισπράξεις στον ελληνικό τουρισμό, η μέση δαπάνη ανά ταξίδι είναι χαμηλότερη από ότι των Βρετανών τουριστών (2015: 798,7 Γερμανοί επισκέπτες, 842,4 Βρετανοί).

Επιπλέον, στην περίοδο 2013-2015 καταγράφεται αύξηση των τουριστικών εισπράξεων κατά 49% από το Ηνωμένο Βασίλειο, οι οποίες ευνοήθηκαν, εκτός των άλλων, και από την ανατίμηση της αγγλικής λίρας έναντι του ευρώ. Η ενίσχυση της συναλλαγματικής ισοτιμίας υπέρ της λίρας Αγγλίας, στα προηγούμενα έτη (2013-2015:+10%), κατέστησε το ελληνικό προϊόν ελκυστικό για τους Βρετανούς, καθώς αύξησε την αγοραστική τους δύναμη. Γενικά, η εξέλιξη των συναλλαγματικών ισοτιμιών επηρεάζει την τουριστική κίνηση, αφού υπάρχει σημαντική συσχέτιση μεταξύ των δύο. Ενδεχόμενη υποτίμηση της λίρας Αγγλίας σε σχέση με το ευρώ, για μεγάλο χρονικό διάστημα, αναμένεται να έχει αρνητική επίδραση στον ελληνικό τουρισμό από το Ηνωμένο Βασίλειο. Ωστόσο, σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα, στον απόηχο του Brexit, ενδεχόμενη υποτίμηση του ευρώ σε σχέση με άλλα βασικά νομίσματα θα μπορούσε να ενισχύσει την τουριστική ζήτηση της Ελλάδος από τρίτες χώρες.

Όσον αφορά στο διεθνές εμπόριο, το αποτέλεσμα της αποχωρήσεως του Ηνωμένου Βασιλείου για τις εμπορικές σχέσεις με την Ελλάδα θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από τις εμπορικές συμφωνίες που θα προκύψουν με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ενδέχεται να επιβληθούν δασμοί με αποτέλεσμα να αυξηθούν οι τιμές, ανάλογα με το υπόδειγμα εμπορικής σχέσεως που θα ακολουθηθεί.