ΕΝΦΙΑ: 690.000 νοικοκυριά δεν τον πλήρωσαν

Εκρηκτική άνοδο των ληξιπρόθεσμων χρεών προς τη Φορολογική Διοίκηση ιδίως αυτών που οφείλονται από μεγάλες ανώνυμες εταιρείες αλλά και από οικονομικά αδύναμους φορολογουμένους καταγράφουν τα στοιχεία της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων που περιλαμβάνονται στη νέα τριμηνιαία έκθεση του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή (ΓΠΚΒ), για την ελληνική οικονομία.

Το συνολικό ποσό των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς τη Φορολογική Διοίκηση έφθασε στο ύψος-ρεκόρ των 112,65 δισ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση κατά 3,7 δισ. ευρώ μέσα σε ένα χρόνο, όμως από το ποσό αυτό η ΑΑΔΕ μπορεί να εισπράξει μόνο το 23%, δηλαδή μόλις 25,9 δισ. ευρώ, δεδομένου ότι τα υπόλοιπα 86,75 δισ. ευρώ θεωρούνται αδύνατο ή πολύ δύσκολο να εισπραχθούν. Αλλά και ο αριθμός των οφειλετών της Φορολογικής Διοίκησης έχει αυξηθεί σημαντικά, κατά 741.827 φυσικά και νομικά πρόσωπα ή κατά 21,2%, καθώς τον Ιούλιο του 2022 έφθασε τα 4.230.900 φυσικά και νομικά πρόσωπα, έναντι 3.489.073 τον Ιούλιο του 2021.

Το μεγαλύτερο “φέσι” στα δημόσια ταμεία προέρχεται, κυρίως, από ελάχιστους μεγαλοοφειλέτες και συγκεκριμένα από 8.862 φορολογούμενους – φυσικά και νομικά πρόσωπα – με οφειλές μεγαλύτερες του 1 εκατομμυρίου ευρώ. Οι φορολογούμενοι αυτοί, η συντριπτική πλειονότητα των οποίων είναι μεγαλομέτοχοι ανωνύμων εταιρειών, αντιστοιχούν μόλις στο 0,2% του συνόλου των οφειλετών του Δημοσίου. Όμως, τα συνολικά τους χρέη προς τις φορολογικές αρχές έφθασαν πλέον τα 90 δισ. ευρώ στο τέλος Ιουλίου 2022 και αντιστοιχούν στο 80% του συνόλου των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς τη Φορολογική Διοίκηση!

Στον αντίποδα, 2.427.795 φορολογούμενοι, κυρίως φυσικά πρόσωπα, που αντιστοιχούν στο 57,38% του συνόλου των οφειλετών, χρωστούν στις φορολογικές αρχές ποσά μέχρι 500 ευρώ έκαστος και συνολικά όλοι μαζί 335 εκατομμύρια ευρώ, ήτοι το 0,29% του συνόλου των οφειλών! Κι όλα αυτά παρά το γεγονός ότι ο αριθμός των οφειλετών αυτών σημείωσε θεαματική αύξηση κατά 692.613 άτομα ή κατά 40%, καθώς τα άτομα αυτά δεν κατάφεραν να πληρώσουν τις δόσεις του… μειωμένου ΕΝΦΙΑ του 2022.

Αναλυτικά, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΑΑΔΕ:

1) Το συνολικό ποσό των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς τη Φορολογική Διοίκηση ανερχόταν στο τέλος Ιουλίου2022, στο ύψος-ρεκόρ των 112,65 δισ. ευρώ και ήταν αυξημένο κατά 3,7 δισ. ευρώ σε σχέση με τον Ιούλιο του 2021.

Η αύξηση αυτή προέρχεται από:

(α) τις νέες ληξιπρόθεσμες οφειλές ύψους 7,9 δισ. ευρώ,

(β) τις ληξιπρόθεσμες οφειλές κατά την 1/8/2021 που βεβαιώθηκαν μεταγενέστερα ύψους 2,1 δισ. ευρώ,

(γ) τη μείωση των οφειλών από εισπράξεις και διαγραφές συνολικού ύψους 6,3 δισ. ευρώ.

2) Ποσοστό 23,2% του συνολικού ποσού των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς τη Φορολογική Διοίκηση, που αντιστοιχεί σε 26,1 δισ. ευρώ, αφορά σε οφειλές που χαρακτηρίζονται ως ανεπίδεκτες είσπραξης Κατά συνέπεια το «πραγματικό» ποσό των ληξιπρόθεσμων οφειλών, δηλαδή το συνολικό υπόλοιπο μετά την αφαίρεση του ανεπίδεκτου είσπραξης υπολοίπου ανέρχεται την 1/8/2022 στα 86,5 δισ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση κατά 2,3 δισ. ευρώ σε ετήσια βάση.

Εξετάζοντας την ποιοτική διάρθρωση του πραγματικού ποσού των ληξιπρόθεσμων οφειλών διαπιστώνουμε ότι:

– Mόνο το 51,4% του πραγματικού ποσού των ληξιπρόθεσμων οφειλών, που αντιστοιχεί σε 44,4 δισ. ευρώ, πηγάζει από φορολογικές οφειλές (άμεσοι και έμμεσοι φόροι, φόροι στην περιουσία, ΦΠΑ, ειδικοί φόροι κατανάλωσης κτλ.).

– Το υπόλοιπο των πραγματικών ληξιπρόθεσμων οφειλών προέρχεται από άλλες κατηγορίες εσόδων, οι οποίες παρουσιάζουν χαμηλό ποσοστό είσπραξης. Σύμφωνα με στοιχεία της ΑΑΔΕ, σε αυτές περιλαμβάνονται τα πρόστιμα (φορολογικά και μη φορολογικά) τα οποία αποτελούν το 27,8% του πραγματικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου, καθώς αγγίζουν τα 24,1 δισ. ευρώ και οι μη φορολογικές οφειλές (καταπτώσεις εγγυήσεων, δικαστικά έξοδα, καταλογισμοί κτλ.), οι οποίες αποτελούν το 20,8% του πραγματικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου, ποσοστό που αντιστοιχεί σε 18 δισ. ευρώ. Λαμβάνοντας υπόψη ότι 8,8 δισ. ευρώ από τις φορολογικές οφειλές πηγάζουν από αφερέγγυους οφειλέτες και 9,5 δισ. ευρώ αφορούν σε οφειλές με λήξη δόσεων πέραν της τελευταίας δεκαετίας, απομένουν 26,1 δισ. ευρώ οφειλών από τις οποίες, σύμφωνα με στοιχεία της ΑΑΔΕ, πηγάζει άνω του 90% των εισπράξεων. Με άλλα λόγια το σύνολο σχεδόν των εισπράξεων προέρχεται από μόλις το 30% του πραγματικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου, που ισοδυναμεί με το 23% του συνολικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου.

3) Κατά το πρώτο επτάμηνο του 2022 το σύνολο των ληξιπρόθεσμων οφειλών αυξήθηκε κατά 1,3 δισ. ευρώ, καθώς οι εκροές από το συνολικό ληξιπρόθεσμο υπόλοιπο, δηλαδή οι εισπράξεις και οι διαγραφές (3,9 δισ. ευρώ) ήταν λιγότερες από τις εισροές, οι οποίες περιλαμβάνουν τα νέα ληξιπρόθεσμα ύψους 4,4 δισ. ευρώ και τις ληξιπρόθεσμες οφειλές στο τέλος του 2021 που βεβαιώθηκαν μεταγενέστερα (781,7 εκατ. ευρώ).

Αναλύοντας περαιτέρω το νέο ληξιπρόθεσμο υπόλοιπο της περιόδου 1/12/2021-31/7/2022 διαπιστώνεται σημαντική αύξηση (κατά 1,3 δισ. ευρώ) σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του προηγουμένου έτους, με αποτέλεσμα να αγγίζει τα 4,8 δισ. ευρώ. Χαρακτηριστικό είναι ότι το μεγαλύτερο μέρος του νέου ληξιπρόθεσμου υπολοίπου πηγάζει από την κατηγορία του φόρου Εισοδήματος (1,3 δισ. ευρώ) και τον ΦΠΑ (1,7 δισ. ευρώ). Παράλληλα, σημειώνεται ότι το νέο ληξιπρόθεσμο υπόλοιπο επιβαρύνεται από ακραίες τιμές, καθώς περίπου 23% αυτού (που αντιστοιχεί σε 1,1 δισ. ευρώ) προέρχεται από μόλις 22 οφειλέτες.

4) Στο τέλος του Ιουλίου του 2022 παρατηρείται αύξηση του συνολικού αριθμού οφειλετών της Φορολογικής Διοίκησης, κατά 741.827 πρόσωπα (φυσικά και νομικά) σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2021 με αποτέλεσμα να διαμορφώνεται στους 4.230.900 οφειλέτες. Η εν λόγω αύξηση διαπιστώνεται σε όλες τις κατηγορίες οφειλής, ενώ πηγάζει πρωτίστως από τις δύο χαμηλότερες κατηγορίες, δηλαδή αυτές που περιλαμβάνουν ποσά μέχρι 500 ευρώ. Ειδικότερα, στις ανωτέρω κατηγορίες οφειλής παρουσιάζεται συνολική αύξηση των οφειλετών κατά 692.413 πρόσωπα σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του προηγούμενου έτους, με αποτέλεσμα να αγγίζουν αθροιστικά τα 2.427.795 πρόσωπα, αριθμός που αντιστοιχεί στο 57,4% του συνόλου των οφειλετών. Ωστόσο, αξίζει να επισημανθεί ότι η αύξηση των οφειλετών σχετίζεται με την αλλαγή του χρόνου βεβαίωσης και πληρωμής του ΕΝΦΙΑ το τρέχον έτος και επομένως οφείλεται σε σημαντικό βαθμό στη διαταραχή της εποχικότητας που καταγράφεται στη μεταβολή του πλήθους των οφειλετών. Συγκεκριμένα, η πρώτη δόση του ΕΝΦΙΑ για το 2022 έπρεπε να καταβληθεί μέχρι τις 31 Μαΐου 2022, ενώ η αντίστοιχη δόση για το 2021 είχε ημερομηνία λήξης πληρωμής τις 29 Οκτωβρίου 2021.

Παράλληλα, αύξηση του συνολικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου σε ετήσια βάση παρατηρείται σε όλες σχεδόν τις κατηγορίες οφειλής. Η μεγαλύτερη αύξηση πηγάζει από τους οφειλέτες με ύψος οφειλής άνω του 1 εκατ. ευρώ. Η αύξηση του ληξιπρόθεσμου υπολοίπου σε αυτήν την κατηγορία ανήλθε σε 2,7 δισ. ευρώ, ενώ ο αριθμός των οφειλετών αυτής της κατηγορίας σημείωσε αύξηση κατά 319 πρόσωπα. Σημειώνεται ότι στη συγκεκριμένη κατηγορία οφειλής συγκεντρώνεται το 80% του συνολικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου και μόλις το 0,2% των οφειλετών.

Στην αύξηση του ληξιπρόθεσμου υπολοίπου στο εύρος οφειλής άνω του 1 εκατ. ευρώ σημαντική είναι η συνεισφορά των νομικών προσώπων καθώς οι οφειλές που προέρχονται από αυτά αυξήθηκαν κατά 2,3 δισ. ευρώ σε ετήσια βάση. Σημειώνεται ότι από τα νομικά πρόσωπα προέρχεται το 73% των οφειλών στο συγκεκριμένο εύρος οφειλής με το ληξιπρόθεσμο υπόλοιπό τους να αγγίζει στο τέλος του Ιουλίου του 2022 τα 65,8 δισ. ευρώ. Αντίστοιχα το πλήθος των νομικών προσώπων που οφείλουν πάνω από 1 εκατ. ευρώ διαμορφώθηκε στα 5.407, καθώς αυξήθηκε σε ετήσια βάση κατά 203 νομικά πρόσωπα.