Επιφυλακτικοί οι δανειστές, αναβάλλουν τις συζητήσεις για μικρότερα πλεονάσματα και μειώσεις φόρων

Στο Eurogroup του Ιουνίου παραπέμφθηκε για συζήτηση το κρίσιμο ζήτημα του αιτήματός της ελληνικής κυβέρνησης για τη μείωση των στόχων των πρωτογενών πλεονασμάτων, ενώ ακόμη και τα σχέδια της κυβέρνησης για μειώσεις φόρων εντός του 2020 δεν αποτελούν αυτή τη στιγμή προτεραιότητα για τους δανειστές.

Η κυβέρνηση προσπάθησε, στο πλαίσιο των πρόσφατων συναντήσεων και συζητήσεων με τους επικεφαλής των επιθεωρητών των Ευρωπαϊκών θεσμών, να ανοίξει το δρόμο για την δημιουργία του απαιτούμενου δημοσιονομικού χώρου, προκειμένου να καταστεί εφικτή η έγκριση και η υλοποίηση των σχεδίων της για μειώσεις στην ειδική εισφορά αλληλεγγύης και στον ΕΝ.Φ.Ι.Α. από τον προσεχή Μάιο, αλλά και να διασφαλίσει ότι κάθε χρόνο από το 2021 και μετά θα υπάρχει περιθώριο για περαιτέρω αποκλιμάκωση φορολογικών επιβαρύνσεων. Ειδικότερα, κατά την επίσκεψη των υψηλόβαθμων τεχνοκρατών των δανειστών στην Αθήνα την περασμένη εβδομάδα ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας έθεσε στο τραπέζι των συνομιλιών τρία αιτήματα για λιγότερη λιτότητα και με τελικό στόχο την περαιτέρω μείωση των φόρων. Τα αιτήματα αυτά αφορούσαν:

α) τη μείωση των στόχων για τα πρωτογενή πλεονάσματα και την αξιοποίηση των κερδών των ελληνικών ομολόγων (ANFAs, SMPs) για επενδύσεις, 

β) τη δυνατότητα μεταφοράς υπερπλεονάσματος από ένα έτος στο επόμενο και 

γ) την εξαίρεση από τις δαπάνες που προσμετρώνται στον μεταμνημονιακό υπολογισμό του πρωτογενούς πλεονάσματος, ενός ποσού ύψους 200 εκατ. ευρώ το οποίο διατέθηκε για το προσφυγικό. 

Ωστόσο, οι εκπρόσωποι των δανειστών επιφυλάχθηκαν να απαντήσουν στην ελληνική πλευρά και ουσιαστικά παρέπεμψαν τα κρίσιμα αυτά ζητήματα για τις επόμενες αξιολογήσεις.

Στην προσπάθειά του να κρατήσει θερμή τη συζήτηση επί των ελληνικών αυτών αιτημάτων, ο κ. Σταϊκούρας επιδιώκει πλέον την διατύπωσή τους και τη συζήτησή τους σε προσωπικές συναντήσεις με κορυφαίους Ευρωπαίους ομολόγους του, οι οποίες προγραμματίζονται να πραγματοποιηθούν πριν από το Eurogroup της 16ης Μαρτίου, όπου η ελληνική πλευρά θα επιδιώξει πλέον να συζητηθεί τουλάχιστον ένα μέρος των αιτημάτων της.

Η σειρά των επαφών ξεκινά με την σημερινή συνάντηση του κ. Σταϊκούρα με τον Γάλλο υπουργό Οικονομικών Μπρουνό Λε Μερ στο Παρίσι, στο πλαίσιο του Ελληνογαλλικού Φόρουμ που διοργανώνει  το Ελληνογαλλικό Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο, με θέμα: «Ελλάδα, στρατηγικός παράγοντας στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Η εμπιστοσύνη ξαναγεννιέται». Παράλληλα με το Φόρουμ, στο οποίο θα συμμετάσχει πλειάδα μελών της κυβέρνησης, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης θα συναντάται με τον Γάλλο πρόεδρο Εμμανουέλ Μακρόν. Ο κ. Σταϊκούρας θα έχει επίσης επαφές με εκπροσώπους χρηματοπιστωτικών οργανισμών, όπως η Société Générale, η BNP-Paribas και η Lazard.

Επόμενο βήμα του Έλληνα υπουργού Οικονομικών είναι, σύμφωνα με πληροφορίες, να συναντηθεί με τον Γερμανό ομόλογό του, Όλαφ Σολτς, ώστε να ανιχνεύσει τις προθέσεις του Βερολίνου και να κάμψει πιθανές ανησυχίες και ενστάσεις του. Το ραντεβού δεν έχει ακόμα κλειστεί, αλλά θα επιδιωχθεί να πραγματοποιηθεί μέσα στον Φεβρουάριο ή τον Μάρτιο και πάντως πριν από το Eurogroup της 16ης Μαρτίου, 

Σύμφωνα με πληροφορίες, η ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών θα επιδιώξει τουλάχιστον δύο από τα θέματα που έχει θέσει να δρομολογηθούν στο Eurogroup του Μαρτίου. Πρόκειται για τα θέματα που αφορούν:

– Τη μεταφορά υπερπλεονάσματος από ένα έτος στο επόμενο, με βάση τον μηχανισμό εξομάλυνσης (smoothing mechanism) που έχει προτείνει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και έχει υιοθετήσει η κυβέρνηση. Το σκεπτικό είναι να διατίθεται το υπερπλεόνασμα σε στοχευμένες μειώσεις φόρων ή αυξήσεις δαπανών, που θα σχεδιάζονται με χρονική άνεση και θα εντάσσονται σε μια συνεκτική οικονομική πολιτική, αντί να μοιράζονται κατά ένα μέρος ως «κοινωνικό μέρισμα» στο τέλος του έτους, υπό χρονική πίεση, και το υπόλοιπο να καταλήγει στο «μαξιλάρι» διαθεσίμων. Εφόσον εγκριθεί από τους Ευρωπαίους εταίρους η πρόταση αυτή, το πιθανότερο είναι να τεθεί σε εφαρμογή από το 2021 για το (οριακό, όπως προβλέπεται) υπερπλεόνασμα του τρέχοντος έτους.

–  Την εξαίρεση 200 εκατ. ευρώ που διατέθηκαν για το προσφυγικό από τις δαπάνες που προσμετρώνται στον μεταμνημονιακό υπολογισμό του πρωτογενούς πλεονάσματος. Σύμφωνα με υψηλόβαθμο στέλεχος του υπουργείου Οικονομικών, η συμφωνία της προηγούμενης κυβέρνησης με τους Ευρωπαίους πιστωτές επιτρέπει να μην λαμβάνονται υπόψη για τον υπολογισμό του πρωτογενούς πλεονάσματος δαπάνες ύψους έως 0,2% του ΑΕΠ ετησίως, δηλαδή περίπου 380 εκατ. ευρώ. Ωστόσο, οι περιορισμοί στις κατηγορίες δαπανών που αναγνωρίζονται έχουν ως αποτέλεσμα να αξιοποιείται η πρόβλεψη αυτή κατά 50% ή και λιγότερο. Δηλαδή, στην καλύτερη περίπτωση αναγνωρίζονται δαπάνες ύψους έως 180 εκατ. ευρώ. Η κυβέρνηση διεκδικεί τώρα να πιάσει το ανώτατο όριο των 380 εκατ. ευρώ με την αναγνώριση δαπανών ύψους 200 εκατ. ευρώ οι οποίες γίνονται για το προσφυγικό, αλλά δεν εξαιρούνται μέχρι σήμερα από τον μεταμνημονιακό ορισμό των πρωτογενών πλεονασμάτων (για παράδειγμα, μισθοδοσία αστυνομικών που φρουρούν κέντρα υποδοχής μεταναστών).

Από ’κει και πέρα, το κομβικό ζήτημα των χαμηλότερων στόχων για τα πρωτογενή πλεονάσματα και της επενδυτικής χρήσης των ANFAs και SMPs φαίνεται πως θα κριθεί στο Eurogroup της 11ης Ιουνίου στο Λουξεμβούργο. Λίγο νωρίτερα, τον Μάιο, στο πλαίσιο της 6ης αξιολόγησης, αναμένεται να ξεκαθαρίσει το τοπίο για τον διαθέσιμο δημοσιονομικό χώρο, ώστε να αποφασιστεί, σε συνεννόηση με τους θεσμούς, ποια θα είναι η μείωση της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης και να διαμορφωθεί ο φετινός ΕΝΦΙΑ, που θα βασίζεται στις νέες αντικειμενικές αξίες αλλά και στην κυβερνητική εξαγγελία για περαιτέρω μεσοσταθμική μείωση του φόρου κατά 8%.