Ερντογάν, ο κερδισμένος από την επάνοδο των Ταλιμπάν

Αναμφισβήτητα, η Τουρκία είναι μια μεγάλη χώρα, ανήκει στην κατηγορία των λεγόμενων περιφερειακών δυνάμεων και έχει λόγο στα διεθνή γεγονότα, ιδίως σε ό,τι αφορά στη «γειτονιά» της, εκτάσεις και κράτη που κάποτε εκτεινόταν ή συνόρευε η Οθωμανική Αυτοκρατορία αλλά και σε ό,τι αφορά στο μουσουλμανικό στοιχείο.

Η διπλωματία της μπορεί να έχει τη σφραγίδα Ερντογάν, είναι δηλαδή άκρως ωφελιμιστική, ρευστή με την έννοια της μη σταθερότητας ως συμμάχου ή ως συνομιλητή, διατηρεί όμως παραδοσιακά αυτόνομα στοιχεία από την εποχή των αυτοκρατοριών, κάτι που ακόμα κι από μόνο του προκαλεί σεβασμό στις δυτικές δυνάμεις, τη Ρωσία αλλά και στις αναδυόμενες της Ασίας.

Ο πρόλογος είναι απαραίτητος για να δούμε πως με την επάνοδο των Ταλιμπάν στην εξουσία στο Αφγανιστάν, ύστερα από 20 χρόνια, κερδίζει σε όλα τα επίπεδα ο Σουλτάνος, και μάλιστα την ώρα που φαινόταν περιθωριοποιημένος και ασταθής. Τώραξανακάθεται στο τραπέζι των μεγάλων και συμμετέχει στις συζητήσεις για την επόμενη ημέρα στο Αφγανιστάν, κερδίζοντας πόντους στο πως τον βλέπουν τόσο οι σημερινοί φίλοι του, όπως η Ρωσία και το Ιράν, όσο και αυτοί που τον αντιμετωπίζουν καχύποπτα, όπως ο Μπάιντεν, η Ευρώπη και η Κίνα.

Από τις πρώτες δηλώσεις τους, οι ηγέτες των Ταλιμπάν έβαλαν την Τουρκία στο κάδρο των κρατών που θεωρούν συμμάχους. Κι επειδή δεν έχουν πολλούς συμμάχους, η σημασία της Τουρκίας ως διαμεσολαβητή σε οποιαδήποτε διεθνή παρέμβαση μεγαλώνει ιδιαίτερα. Τον ρόλο αυτό το αποδέχεται πρόθυμα ο Ερντογάν, όπως διαφάνηκε και από τις δηλώσεις του λίγες ώρες μετά την είσοδο των Ταλιμπάν στην Καμπούλ, αλλά και από την «πρεμούρα» του να διατηρήσει τουρκικά στρατεύματα στο Αφγανιστάν και να παραμείνει στον έλεγχο του -ως εγγυητής ασφαλείας- το διεθνές αεροδρόμιο της αφγανικής πρωτεύουσας. Κι αυτό είναι κάτι που, δεν πρέπει να το ξεχνάμε, έχει συμφωνηθεί με την Ουάσιγκτον σε πρωθύστερο χρόνο.

Ρυθμιστής στις διπλωματικές πρωτοβουλίες, λοιπόν, ρυθμιστής και στο θέμα των μεταναστών -αν και όλοι γνωρίζουν ότι η Τουρκία, που «φιλοξενεί» ήδη περί τους 200.000 Αφγανούς πρόσφυγες και μετανάστες, δεν μπορεί να σηκώσει πολλούς ακόμα και με μεγαλύτερα ανταλλάγματα από την προσφορά της-. Μπορεί, όμως, να φανεί στο μέλλον χρήσιμη και αυτή η… κάνουλα μεταναστευτικής ροής στις συζητήσεις του με τις Βρυξέλλες.

Ένα ακόμα «+» σε αυτήν τη φάση, είναι ότι το Αφγανιστάν έγινε… Ισλαμικό Εμιράτο του Αφγανιστάν. Και ο Ερντογάν… πέταξε τη σκούφια του, που προστέθηκε ένα ακόμα θεοκρατικό μουσουλμανικό καθεστώς στην περιοχή, βλέποντας από το πουθενά να ζωντανεύουν τα όνειρα του Πανισλαμισμού και του νέο Οθωμανισμού.

Ωστόσο, σε βάθος χρόνου, αυτό μάλλον θα του προκαλέσει προβλήματα, καθώς το… όνειρο «σκοντάφτει» σε όλες τις μεγάλες δυνάμεις: Τη Δύση που δεν θέλει αναβίωση της ισλαμικής τρομοκρατίας, της Ρωσίας που έχει να διαχειριστεί τα δικά της θέματα με το μουσουλμανικό στοιχείο στον Καύκασο, της Κίνας που είναι απέναντι στην Τουρκία διαχρονικά για το θέμα του Ουιγούρων.

Κι αν θέλουμε να πάμε στα… λιγότερο φανερά οφέλη του Ερντογάν, ας μην κρυβόμαστε, από τον δρόμο της «παπαρούνας» και του λαθρεμπορίου πετρελαίου, δεν θέλησε να βγει κανείς!

Αθροιστικά τα τουρκικά κέρδη από την επάνοδο των Ταλιμπάν είναι πολλά και ανησυχητικά για την Αθήνα, που θα πρέπει να βρει φωνή και θέση στις συζητήσεις για το μέλλον του Αφγανιστάν μέσα από τα ευρωπαϊκά κέντρα, ως αντίβαρο στην νέα παρτίδα του Ερντογάν.