ΦΠΑ: Αυξάνεται σε εισιτήρια ΜΜΜ, καφέ, ροφήματα και άλλα είδη

Ανύπαρκτα εξακολουθούν να είναι τα δημοσιονομικά περιθώρια για να χρηματοδοτηθεί περαιτέρω παράταση, τουλάχιστον κατά 3 – 6 μήνες μέσα στο 2024, της εφαρμογής των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ στις μεταφορές, στα μη αλκοολούχα ποτά και σε μια σειρά ακόμη προϊόντων και υπηρεσιών.

Αυτό επιβεβαιώνουν τα νεότερα στοιχεία για την πορεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού του 2023, που ανακοίνωσε τη Δευτέρα το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, για το εννεάμηνο Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου.

Τα στοιχεία αυτά δείχνουν, συγκεκριμένα, ότι το πλεόνασμα των φορολογικών εσόδων (το ποσό κατά το οποίο οι εισπράξεις φόρων υπερέβησαν τις προβλέψεις του κρατικού προϋπολογισμού) περιορίστηκε στα 3,156 δισ. ευρώ στο εννεάμηνο Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου 2023 από 3,3 δισ. ευρώ που είχε διαμορφωθεί στο οκτάμηνο Ιανουαρίου – Αυγούστου 2023. Το πλεόνασμα των φορολογικών εσόδων μειώθηκε δηλαδή αντί να αυξηθεί. Ήδη δε, η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, όταν το συγκεκριμένο πλεόνασμα είχε διαμορφωθεί στα 3,3 δισ. ευρώ, είχε ξεκαθαρίσει ότι το ποσό αυτό δεν μπορεί να αξιοποιηθεί για πρόσθετες παροχές προς τους πολίτες, καθώς ένα μέρος του ανήκει δημοσιονομικά στον προϋπολογισμό του 2022, διότι αφορά σε έσοδα του έτους εκείνου, ένα άλλο μέρος του το οποίο αντιστοιχεί σε 1,7 δισ. ευρώ έχει διατεθεί σε ήδη νομοθετηθείσες παροχές ή θα διατεθεί σε αποζημιώσεις και ενισχύσεις προς τους πλημμυροπαθείς και το υπόλοιπο θα κρατηθεί για να καλύψει τις από δω και πέρα απώλειες του κρατικού προϋπολογισμού από τα απρόβλεπτα γεγονότα των φυσικών καταστροφών.

Ως εκ τούτου, παραμένουν μηδενικά τα δημοσιονομικά περιθώρια για παράταση κατά 3 – 6 μήνες μέσα στο 2024 της εφαρμογής των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ σε πλήθος προϊόντα και υπηρεσίες. Συνεπώς, από την 1η-1-2024 είναι πολύ πιθανό ο συντελεστής ΦΠΑ για τα εισιτήρια των μέσων μαζικής μεταφοράς, τα κόμιστρα των ταξί, τον καφέ, τα μη αλκοολούχα ποτά, τις σχολές χορού, τα γυμναστήρια και τις υπηρεσίες διαμονής σε ξενοδοχεία και λοιπά τουριστικά καταλύματα να αυξηθεί από το 13% στο 24%.

Σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού, σε τροποποιημένη ταμειακή βάση, τα οποία ανακοίνωσε το Γ.Λ.Κ. για την περίοδο του Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου 2023:

1) Στο ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού καταγράφηκε έλλειμμα ύψους 400 εκατ. ευρώ έναντι στόχου για έλλειμμα 2.704 εκατ. ευρώ, που έχει περιληφθεί για το αντίστοιχο διάστημα του 2023 στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023

2) Το πρωτογενές αποτέλεσμα διαμορφώθηκε σε πλεόνασμα ύψους 5.984 εκατ. ευρώ, έναντι στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 2.436 εκατ. ευρώ.

3) Το ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε σε 48.277 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας μικρή αύξηση κατά 4 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί για το αντίστοιχο διάστημα στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023.

Αυτό συνέβη παρά τα μειωμένα έσοδα ΠΔΕ, καθώς και τη μη είσπραξη:

α) του τιμήματος, ύψους 1.496 εκατ. ευρώ για την παραχώρηση του δικαιώματος χρήσης και εκμετάλλευσης του αυτοκινητοδρόμου της Εγνατίας Οδού και τριών κάθετων οδικών αξόνων της, για χρονική περίοδο 35 ετών, που είχε προβλεφθεί ότι θα εισπραχθεί κατά τον μήνα Ιούνιο, καθόσον η σχετική διαδικασία για την έγκριση της σύμβασης είναι σε εξέλιξη και

β) της τρίτης δόσης ύψους 1.718 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ), που είχε προβλεφθεί ότι θα εισπραχθεί κατά τον μήνα Σεπτέμβριο.

Αντιθέτως, στις υπόλοιπες κατηγορίες εσόδων σημειώθηκε υπερεκτέλεση, που οφείλεται κυρίως στα αυξημένα φορολογικά έσοδα του εννεάμηνου, καθώς και στην είσπραξη ποσού 603 εκατ. ευρώ από ANFAs, που δεν είχαν προβλεφθεί στον Προϋπολογισμό 2023.

4) Τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 44.982 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 3.156 εκατ. ευρώ ή 7,5% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023. Τμήμα της αύξησης αυτής, ποσού 470 εκατ. ευρώ περίπου, αφορά την παράταση της προθεσμίας πληρωμής των τελών κυκλοφορίας μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου 2023, ενώ είχε εκτιμηθεί ότι το ποσό αυτό θα εισπραττόταν κατά τον μήνα Δεκέμβριο 2022. Το υπόλοιπο ποσό της υπερεκτέλεσης προέρχεται από την καλύτερη απόδοση των φόρων εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων του προηγούμενου έτους που εισπράχθηκαν σε δόσεις μέχρι και το τέλος Φεβρουαρίου 2023, καθώς και από την καλύτερη απόδοση στην είσπραξη των φόρων τρέχοντος έτους.

5) Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 4.985 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 561 εκατ. ευρώ από τον στόχο (4.424 εκατ. ευρώ), μέρος των οποίων οφείλεται στην επιστροφή ΦΠΑ, κατά τον μήνα Μάρτιο, στον Διαχειριστή Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και Εγγυήσεων (ΔΑΠΕΕΠ Α.Ε.) ποσού 220 εκατ. ευρώ περίπου, που προκύπτει από έσοδα που έχουν εισπραχθεί από τον ΔΑΠΕΕΠ και αποδοθεί στο Κράτος από τον Προσωρινό Μηχανισμό Επιστροφής Μέρους Εσόδων Αγοράς Επόμενης Ημέρας.

6) Τα έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 2.700 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 900 εκατ. ευρώ από τον στόχο (3.600 εκατ. ευρώ).

7) Οι δαπάνες του Κρατικού Προϋπολογισμού για την περίοδο του Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου 2023 ανήλθαν στα 48.677 εκατ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες κατά 2.300 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου (50.977 εκατ. ευρώ), που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023. Επίσης είναι αυξημένες, σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2022, κατά 432 εκατ. ευρώ, κυρίως λόγω των αυξημένων δαπανών τόκων κατά 2.096 εκατ. ευρώ, λαμβάνοντας υπόψη και αντίρροπες μεταβολές σε λοιπές κατηγορίες δαπανών.

Στο σκέλος του Τακτικού Προϋπολογισμού οι πληρωμές παρουσιάζονται μειωμένες έναντι του στόχου κατά 1.181 εκατ. ευρώ. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται κυρίως στην υποεκτέλεση των επιχορηγήσεων προς τους ΟΚΑ κατά 1.342 εκατ. ευρώ.

Ως αξιοσημείωτες πληρωμές μπορούν να αναφερθούν: η επιχορήγηση προς την Κοινωνία της Πληροφορίας Μ.Α.Ε. ύψους 755 εκατ. ευρώ, προς εξυπηρέτηση των αναγκών του Market Pass και της επέκτασης αυτού, η απόδοση προς το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης ύψους 367 εκατ. ευρώ των υπερκερδών παραγωγών ενέργειας, για την περίοδο από την 1η Οκτωβρίου 2021 έως και την 30ή Ιουνίου 2022, καθώς και οι φετινές πληρωμές επιδότησης Diesel θέρμανσης ύψους 100 εκατ. ευρώ. Όλες οι προαναφερθείσες πληρωμές καλύφθηκαν με ανακατανομή πιστώσεων από το αποθεματικό για προώθηση δράσεων για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης (πιστώσεις υπό κατανομή).

Οι πληρωμές στο σκέλος των επενδυτικών δαπανών ανήλθαν στα 6.568 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας υστέρηση ύψους 1.119 εκατ. ευρώ, λόγω της υποεκτέλεσης του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας κατά 1.626 εκατ. ευρώ. Οι δαπάνες του ΠΔΕ περιλαμβάνουν ποσό ύψους 98 εκατ. ευρώ προς εξυπηρέτηση μέτρων COVID-19, με σημαντικότερα εξ αυτών, την ενίσχυση των φορέων υγείας με επικουρικό προσωπικό για την ανταπόκριση στις ανάγκες λόγω της πανδημίας COVID-19 στις Περιφέρειες, τη στήριξη των νεοφυών επιχειρήσεων στο πλαίσιο του Elevate Greece, τη δημιουργία δικτύου νοσηλευτών για τη λήψη δειγμάτων βιολογικού υλικού και τη νοσηλευτική βοήθεια στα ύποπτα κρούσματα κορωνοϊού κατ’ οίκον και την επιχορήγηση υφιστάμενων μικρομεσαίων επιχειρήσεων του κλάδου του λιανεμπορίου, που διατηρούν φυσικό κατάστημα, για την ανάπτυξη, αναβάθμιση και διαχείριση ηλεκτρονικού καταστήματος.

Τα έσοδα του Σεπτεμβρίου

Ειδικότερα, τον Σεπτέμβριο 2023 το σύνολο των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε στα 5.159 εκατ. ευρώ, μειωμένο κατά 57 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου.

Τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 5.144 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 189 εκατ. ευρώ ή 3,5% έναντι του στόχου, κυρίως λόγω της πρόβλεψης, ότι το ποσό που αφορά την εκκαθάριση του φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων, θα εισπραχθεί σε 3 διμηνιαίες δόσεις, κατά τους μήνες Ιούλιο, Σεπτέμβριο και Νοέμβριο, σύμφωνα με την ισχύουσα, κατά την κατάθεση της εισηγητικής έκθεσης του Προϋπολογισμού 2023, νομοθεσία. Αντί αυτού με τη νέα νομοθεσία ορίστηκε η πληρωμή του φόρου σε 8 μηνιαίες δόσεις, αρχής γενομένης τον Ιούλιο 2023.

Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 468 εκατ. ευρώ, μειωμένες κατά 212 εκατ. ευρώ από τον στόχο (679 εκατ. ευρώ).

Τα έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 348 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 89 εκατ. ευρώ από τον στόχο (260 εκατ. ευρώ).