G7: Στο τραπέζι η επιβολή πλαφόν στο ρωσικό πετρέλαιο

Εν όψει αποφάσεων  για τη διαχείριση της ενεργειακής κρίσης θα βρεθούν σήμερα οι πιο ανεπτυγμένες βιομηχανικά χώρες, καθώς θα συναντηθούν οι υπουργοί Οικονομικών της G7, προκειμένου να συζητήσουν την πρόταση της αμερικανικής κυβέρνησης για επιβολή πλαφόν στην τιμή του ρωσικού πετρελαίου.

Αξίζει να σημειωθεί πως οι ΗΠΑ εκτιμούν ότι με αυτό τον τρόπο θα υπάρξει σταδιακή αποκλιμάκωση της πίεσης που δέχεται η αγορά ενέργειας ενώ θα μειωθούν τα συνολικά έσοδα της Ρωσίας από το αργό.

Η υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Τζάνετ Γέλεν και οι ομόλογοί της θα συζητήσουν το μέτρο στη συνεδρίαση της Παρασκευής, δήλωσαν αξιωματούχοι των ΗΠΑ.  Η Ευρωπαϊκή Ένωση, η Βρετανία και η Ελβετία θα απαγορεύσουν στις επιχειρήσεις τη χρηματοδότηση και ασφάλισης σε ρωσικά δεξαμενόπλοια από τον Δεκέμβριο.

Το σκεπτικό των ΗΠΑ και η αντίδραση των Ρώσων

Οι ΗΠΑ θεωρούν πως η επιβολή πλαφόν στο ρωσικό πετρέλαιο θα οδηγήσει και άλλους «παίχτες» της ενεργειακής αγοράς να μειώσουν τις τιμές τους γεγονός που θα καλύψεις μέρος των ελλείψεων και θα μειώσει τα έσοδα της Μόσχας από τις εξαγωγές φυσικού αερίου και πετρελαίου.

Η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου, Καρίν Ζαν-Πιέρ, δήλωσε την Τετάρτη ότι «πιστεύουμε πως αυτός είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να πλήξουμε τα έσοδα του  Πούτιν και να μειώσουμε παράλληλα τις παγκόσμιες ενεργειακές τιμές». «Θα ακούσουμε περισσότερα την Παρασκευή πώς θα λειτουργήσει αυτό, και δεν είμαστε μόνο εμείς — είναι επίσης μια συνεργασία με τους συμμάχους μας στην G-7».

Η Ρωσία θα αναστείλει τις προμήθειες πετρελαίου και προϊόντων πετρελαίου στα κράτη, τα οποία θα αποφασίσουν να περιορίσουν την τιμή του πετρελαίου, δήλωσε στους δημοσιογράφους την Πέμπτη ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Αλεξάντερ Νόβακ, μετέδωσε το πρακτορείο TASS.

«Εάν επιβάλλουν πλαφόν στις τιμές, απλώς δεν θα προμηθεύουμε πετρέλαιο και προϊόντα πετρελαίου σε τέτοιες εταιρείες ή κράτη που επιβάλλουν περιορισμούς, καθώς δεν θα εργαστούμε μη ανταγωνιστικά» υπογράμμισε, επικρίνοντας παράλληλα τις προτάσεις για επιβολή περιορισμών στην τιμή του ρωσικού πετρελαίου ως «εντελώς παράλογες». Πρόσθεσε μάλιστα, ότι το μέτρο θα μπορούσε να καταστρέψει εντελώς την παγκόσμια αγορά πετρελαίου.

Mια εβδομάδα μετά, στις 9 Σεπτεμβρίου θα συνεδριάσουν εκτάκτως οι υπουργοί Ενέργειας της Ε.Ε., όπου θα θέσουν επίσης στο τραπέζι το πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου, αλλά και την αποσύνδεση της τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας από αυτή του αερίου, ενώ στις 14 Σεπτεμβρίου, η Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν θα ανακοινώσει τις προτάσεις της Κομισιόν για την επιβολή πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου, σε μια πρώτη προσπάθεια της Ευρώπης να συγκρατήσει τις τιμές ενέργειας ενόψει του δύσκολου χειμώνα που έρχεται για νοικοκυριά και επιχειρήσεις.

Το πλαφόν στην τιμή του αερίου σημαίνει ότι η Ε.Ε θα αποφασίσει συνολικά μια ανώτατη τιμή, πάνω από την οποία θα αρνείται να αγοράσει το ρωσικό ενεργειακό προϊόν.

Το μοντέλο

Σύμφωνα με το μοντέλο αγοράς που προβλέπει η ευρωπαϊκή νομοθεσία, η χρηματιστηριακή τιμή διαμορφώνεται με βάση την τιμή που προσφέρει η ακριβότερη μονάδα που απαιτείται κάθε ώρα για την κάλυψη της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας.

Στην πράξη η τιμή καθορίζεται από τις μονάδες φυσικού αερίου οι οποίες – λόγω της εκτόξευσης της διεθνούς τιμής του καυσίμου – είναι οι ακριβότερες.

Όλες οι μονάδες (λιγνιτικές, υδροηλεκτρικά, ΑΠΕ κ.λπ.) αποζημιώνονται με την τιμή που διαμορφώνει η ακριβότερη μονάδα.

Το έγγραφο που αποκαλύπτει το Reuters, αναφέρει ότι το πλαφόν στην τιμή θα βοηθούσε στην αύξηση των εσόδων που θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν οι κυβερνήσεις για να μειώσουν τους λογαριασμούς ενέργειας για τους καταναλωτές και θα πρέπει να εφαρμοστεί παράλληλα με την περιορισμό της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας σε ολόκληρη την ΕΕ.

Αναφέρει επίσης ότι το μέτρο θα ισχύει για γεννήτριες ηλεκτρικής ενέργειας, όπως αιολικά και ηλιακά πάρκα, και πυρηνικούς σταθμούς, οι οποίοι έχουν χαμηλότερο κόστος λειτουργίας από τους σταθμούς φυσικού αερίου.

Διαχωρισμός

Στόχος της παρέμβασης είναι να διαχωριστούν οι εμπορικές αποδόσεις της εν λόγω ηλεκτροπαραγωγής από την τρέχουσα τιμή ηλεκτρικής ενέργειας, η οποία έχει εκτιναχθεί στα ύψη εξαιτίας της εκτόξευσης των τιμών του φυσικού αερίου.

Οι εθνικές κυβερνήσεις «θα είναι υποχρεωμένες να μοιράζονται τα έσοδα που προκύπτουν με τους καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας με σκοπό τη μείωση των λογαριασμών ηλεκτρικής ενέργειας τους», αναφέρεται στο έγγραφο.

Ωστόσο, αυτό το σύστημα δεν θα είναι συμβατό με τις υπάρχουσες πολιτικές που ισχύουν σε ορισμένες χώρες για τη φορολόγηση των υπέρογκων κερδών ορισμένων ενεργειακών εταιρειών και αυτές οι πολιτικές θα πρέπει να καταργηθούν, αναφέρει το έγγραφο.

Το έγγραφο περιγράφει τις ιδέες αυτές ως μια πρώιμη αξιολόγηση των επιλογών που έχει η ΕΕ για την αντιμετώπιση των τιμών της ενέργειας και όχι μια επίσημη πρόταση πολιτικής.

Οι προτάσεις της ΕΕ θα πρέπει επίσης να περιλαμβάνουν μέτρα για τον περιορισμό της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας, ανέφερε το έγγραφο.

Οι χώρες της ΕΕ συμφώνησαν να περιορίσουν τη χρήση φυσικού αερίου φέτος τον χειμώνα, αλλά ενώ ορισμένες κυβερνήσεις έχουν εφαρμόσει εθνικά μέτρα για την εξοικονόμηση ηλεκτρικής ενέργειας, οι χώρες της ΕΕ δεν έχουν ακόμη ενώσει τις προσπάθειές τους για να το κάνουν αυτό.

Οι προτεινόμενες αλλαγές θα μπορούσαν να εφαρμοστούν γρήγορα για να αποφέρουν «άμεσο όφελος» κατά τη διάρκεια της τρέχουσας ενεργειακής κρίσης,  τονίζεται.

Η παρέμβαση του Έλληνα πρωθυπουργού

Υπενθυμίζεται ότι ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης είχε επισημάνει ήδη από τις 9 Μαρτίου με επιστολή προς την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν την ανάγκη άμεσης και αποφασιστικής παρέμβασης στην αγορά φυσικού αερίου «ώστε να αποτρέψουμε να επιφέρει επιπλέον κόστος στις ζωές των πολιτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στις οικονομίες των κρατών-μελών και στην επιτυχή εφαρμογή της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας».

«Αν δεν δράσουμε τώρα, το πρόβλημα θα συνεχιστεί στις τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος -που συνδέονται με τις τιμές του φυσικού αερίου στις αγορές χονδρικής- τους επόμενους μήνες της άνοιξης και του καλοκαιριού, θέτοντας ένα τεράστιο βάρος στα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις», τόνιζε τον Μάρτιο ο πρωθυπουργός.