Μεταφορά φορολογικής κατοικίας στην Ελλάδα: Πενιχρός ο απολογισμός

Στοιχεία για τον αριθμό των φυσικών προσώπων που ενδιαφέρθηκαν και υπέβαλαν αιτήσεις για την μεταφορά της φορολογικής τους κατοικίας στην Ελλάδα στα πλαίσια εφαρμογής τριών νομοθετικών διατάξεων που προβλέπουν κίνητρα προσέλκυσης επενδυτών, συνταξιούχων και εργαζομένων στη χώρα μας παρουσίασε πρόσφατα στη Βουλή ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας απαντώντας σε ερώτηση του βουλευτή της Νέας Δημοκρατίας Χαρ. Παπαδημητρίου. Από τα στοιχεία αυτά προκύπτει ότι ο αριθμός αυτών που ενδιαφέρθηκαν ήταν πολύ μικρός και ο μέχρι στιγμής απολογισμός είναι πενιχρός.

Βάσει, ειδικότερα, των όσων ανέφερε ο υπουργός, ο απολογισμός της αποδοτικότητας των φορολογικών κινήτρων έχει ως εξής:

1ον. Κίνητρα μεταφοράς φορολογικής κατοικίας του ν. 4646/2019: Από το φορολογικό έτος 2020, ο φορολογούμενος, φυσικό πρόσωπο, που μεταφέρει την φορολογική κατοικία του στην Ελλάδα, δύναται να υπαχθεί για 15 έτη σε εναλλακτική φορολόγηση του εισοδήματος που προκύπτει στην αλλοδαπή, εφόσον πληροί – σωρευτικά – συγκεκριμένες προϋποθέσεις, και μεταξύ αυτών, την πραγματοποίηση επένδυσης στην Ελλάδα ελάχιστου ύψους 500.000 ευρώ.

Με την καταβολή, ετησίως, κατ’ αποκοπήν φόρου 100.000 ευρώ, εξαντλείται κάθε φορολογική υποχρέωση του φυσικού προσώπου για το εισόδημα που προκύπτει στην αλλοδαπή.

Παράλληλα, ο φορολογούμενος απαλλάσσεται από φόρο κληρονομιών ή δωρεών περιουσίας που βρίσκεται στην αλλοδαπή.

Η εναλλακτική φορολόγηση δύναται, με αίτηση του φορολογούμενου, να επεκταθεί και σε συγγενικά του πρόσωπα.

Το 2020, πρώτο έτος εφαρμογής των διατάξεων, παρά τις εξαιρετικά αντίξοες συνθήκες του πρώτου κύματος της πανδημίας, υποβλήθηκαν 20 αιτήσεις, από τις οποίες εγκρίθηκαν οι αιτήσεις 18 επενδυτών και 7 συγγενικών τους προσώπων.

Οι αιτήσεις αφορούν σε επενδυτές από 9 χώρες, κυρίως εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ το σύνολο του βεβαιωθέντος και καταβληθέντος φόρου ανήλθε σε 1,9 εκατ. ευρώ το 2020.

Το 2021, ο αριθμός των αιτήσεων που υποβλήθηκαν, ήδη, ανήλθε σε 58.

Έγινε δεκτή η υπαγωγή στις διατάξεις για 57 επενδυτές και 17 συγγενικά τους πρόσωπα από 20 περίπου χώρες, κυρίως εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Το σύνολο του βεβαιωθέντος φόρου είναι 7,9 εκατ. ευρώ για το 2021, εκ των οποίων έχει ήδη καταβληθεί ποσό ύψους 2,9 εκατ. ευρώ.

2ον. Κίνητρα προς συνταξιούχους του εξωτερικού για μεταφορά φορολογικής κατοικίας στην Ελλάδα, σύμφωνα με το ν. 4714/2020. Από το φορολογικό έτος 2020, ο φορολογούμενος, φυσικό πρόσωπο, δικαιούχος εισοδήματος από σύνταξη που προκύπτει στην αλλοδαπή, ο οποίος μεταφέρει τη φορολογική κατοικία του στην Ελλάδα, υπάγεται, για 15 φορολογικά έτη, σε εναλλακτικό τρόπο φορολόγησης για το εισόδημα που προκύπτει στην αλλοδαπή, εφόσον ισχύουν, σωρευτικά, συγκεκριμένες προϋποθέσεις.

Το φυσικό πρόσωπο καταβάλλει, κάθε φορολογικό έτος, αυτοτελώς φόρο με συντελεστή 7% για το σύνολο του εισοδήματος που αποκτήθηκε στην αλλοδαπή, ενώ το εισόδημα που προκύπτει στην ημεδαπή φορολογείται με τις γενικές διατάξεις.

Το 2020, πρώτο έτος εφαρμογής των διατάξεων, υποβλήθηκαν 8 αιτήσεις, από φορολογούμενους από 5 χώρες, κυρίως εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, από τις οποίες εγκρίθηκαν οι 7.

Το 2021, υποβλήθηκαν 204 αιτήσεις από φορολογούμενους προερχόμενους από περίπου 20 χώρες τόσο της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσο και εκτός αυτής, για τις οποίες η διαδικασία έγκρισης είναι σε εξέλιξη.

Για τους φορολογούμενους αυτούς, ο φόρος βεβαιώνεται με την υποβολή των φορολογικών δηλώσεων.

3ον. Κίνητρα προς αλλοδαπούς εργαζομένους για μεταφορά της φορολογικής κατοικίας στην Ελλάδα με βάση το ν. 4758/2020. Από το φορολογικό έτος 2021, ο φορολογούμενος, φυσικό πρόσωπο, που μεταφέρει τη φορολογική κατοικία του στην Ελλάδα, υπάγεται για 7 φορολογικά έτη σε ειδικό τρόπο φορολόγησης εισοδήματος από μισθωτή εργασία και επιχειρηματική δραστηριότητα που προκύπτει στην ημεδαπή, εφόσον ισχύουν σωρευτικά συγκεκριμένες προϋποθέσεις.

Ειδικότερα, ο φορολογούμενος απαλλάσσεται από τον φόρο εισοδήματος και από την ειδική εισφορά αλληλεγγύης του 50% του εισοδήματος από μισθωτή εργασία και επιχειρηματική δραστηριότητα που αποκτά στην Ελλάδα, ενώ δεν έχει εφαρμογή και η ετήσια αντικειμενική δαπάνη για κατοικία και επιβατικό αυτοκίνητο ιδιωτικής χρήσης.

Παρ’ όλο που η διαδικασία υποβολής αιτήσεων μόλις ξεκίνησε, μετά την έκδοση σχετικών Υπουργικών Αποφάσεων, έχουν ήδη υποβληθεί 167 αιτήσεις, εκ των οποίων οι 113 αφορούν μισθωτούς και οι υπόλοιπες 39 ελεύθερους επαγγελματίες και 15 ατομικές επιχειρήσεις.