Νέο εκλογικό σύστημα της Αυτοδιοίκησης επί θύραις

Του Ανδρέα Κονδύλη*
Ο νόμος που καθορίζει τη διαδικασία εκλογών της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και ισχύει σήμερα, ψηφίστηκε σχετικά πρόσφατα από την Κυβέρνηση, επί υπουργίας Τ. Θεοδωρικάκου. Σε γενικές γραμμές, το σύστημα αυτό είναι απλό και επιτυχημένο. Έχει λειτουργήσει αποτελεσματικά και, συνεπώς, δεν χρειάζεται ριζική αλλαγή.

Ορισμένες επιμέρους βελτιώσεις, σε δευτερεύοντα ζητήματα (π.χ. αριθμός υποψηφίων δημοτικών ή περιφερειακών συμβούλων) θα μπορούσαν να γίνουν. Όπως σίγουρα χρειάζεται να θεσπιστεί και η ηλεκτρονική ψηφοφορία, την οποία εύστοχα προτείνει ο Υπουργός Εσωτερικών.

Όμως οι ευρύτερες αλλαγές, που πριν από λίγες μέρες έθεσε στη δημόσια διαβούλευση το Υπουργείο Εσωτερικών, είναι αχρείαστες και ανοίγουν μία συζήτηση που, ιδίως στη σημερινή συγκυρία, είναι εντελώς περιττή.

Ειδικά η ψηφοφορία για δύο γύρους σε μία ενιαία διαδικασία, αν τελικά ισχύσει, είναι σίγουρο ότι θα προκαλέσει μεγάλη σύγχυση σε αρκετούς εκλογείς. Ταυτόχρονα, υποβαθμίζει το βάρος της επιλογής του ψηφοφόρου για τον “α’ γύρο”, αφού ήδη θα καλείται να ψηφίσει και για “β’ γύρο”, ακόμα και για τις περιπτώσεις που αυτό τελικώς δεν θα χρειαστεί.

Αντίθετα με όλα τα παραπάνω, η συζήτηση για την Αυτοδιοίκηση πρέπει σήμερα να επικεντρωθεί όχι στο πώς εκλέγονται οι τοπικές αρχές, αλλά στο πώς λειτουργούν μετά την εκλογή τους: αρμοδιότητες, πόροι, σύγχρονο θεσμικό πλαίσιο, διασφάλιση της ταχύτητας και της αποτελεσματικότητάς τους, ώστε να εξυπηρετούνται περισσότερο και καλύτερα οι πολίτες.

Το μοντέλο οργάνωσης σε όλες τις “ώριμες” δημοκρατίας της Ευρώπης και της Αμερικής είναι: το Κράτος κρατάει και ασκεί τις επιτελικές αρμοδιότητες (εξωτερική πολιτική, εθνική άμυνα, οικονομία κ.λπ.), ενώ όλες οι υπόλοιπες αρμοδιότητες ασκούνται από τις Τοπικές Αρχές.

Στην Ελλάδα, αντιθέτως, το κεντρικό Κράτος ασχολείται ακόμα και με την… έκδοση πιστοποιητικών. Για να το πούμε πιο παραστατικά: το Ελληνικό Κράτος ασκεί αρμοδιότητες, που στον δυτικό κόσμο ασκεί ένας Δήμος!

Αυτό είναι κάτι που έπρεπε ήδη να έχει αλλάξει και αυτό είναι που κυρίως πρέπει να μας απασχολήσει σήμερα.

* Δήμαρχος Αλίμου