Πάγωμα οφειλών στα Ταμεία: Πήξαμε στα… μέτρα

Στηθήκαμε, λοιπόν, στις τηλεοράσεις που απεργούσαν και περιμέναμε να ακούσουμε τα οικονομικά μέτρα της κυβέρνησης. Μέτρα δεν ακούσαμε, πέρα από το πάγωμα των ληξιπρόθεσμων ασφαλιστικών εισφορών των επιτηδευματιών, αρκεί να εξυπηρετούνται οι τρέχουσες εισφορές. Μέτρο που περιμένουμε να το δούμε σε σχέδιο νόμου, διότι έχουμε μάθει ότι «ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες».

Η πρόταση για πάγωμα των ληξιπρόθεσμων οφειλών στα ασφαλιστικά ταμεία και, ειδικά, στον OAEE (Οργανισμός Ασφάλισης Ελεύθερων Επαγγελματιών), είναι πρόταση των συνδικαλιστικών οργανώσεων των εμπόρων και βιοτεχνών (ΓΕΣΕΒΕ και ΕΣΕΕ), από την αρχή της κρίσης. Το πρόβλημα με τον ΟΑΕΕ είχε αρχίσει πριν τα μνημόνια, από την αρχή της κρίσης το 2008, και πάγιο αίτημα ήταν η πρόταση που περιμένουμε να υλοποιηθεί. Η εναλλακτική πρόταση ήταν η αποδέσμευση των ληξιπρόθεσμων εισφορών από τις τρέχουσες.

Ασυμβίβαστο!

Το έχουμε ξαναγράψει και θα το γράψουμε και πάλι: δεν μπορεί η εξόφληση των τρεχουσών εισφορών να αποτελεί προαπαιτούμενο για τη ρύθμιση των ληξιπρόθεσμών.

Απτό παράδειγμα η τελευταία ρύθμιση του νόμου 4321/2015. Με τα τελευταία στοιχεία που δόθηκαν στη δημοσιότητα, ένας στους δύο οφειλέτες του ΟΑΕΕ έχασε τη ρύθμιση των 100 δόσεων ενώ την ίδια ώρα αδυνατεί να ενταχθεί στην πάγια ρύθμιση των 12 δόσεων, με αποτέλεσμα οι τραπεζικοί λογαριασμοί να δεσμεύονται.

Οφειλές προς το ΕΤΑΑ (Ενιαίο Ταμείο Ανεξάρτητα Απασχολούμενων) έχει και το 60% των αυτοαπασχολούμενων επιστημόνων. Οι οφειλές προς τα ταμεία συνολικά έχουν φτάσει στο ποσό-μαμούθ των 25 δισ. ευρώ.

Τι προβλέπεται

Σύμφωνα με τα όσα έχουν διαρρεύσει, το σχέδιο προβλέπει πάγωμα των ληξιπρόθεσμων οφειλών που θα δημιουργηθούν έως τις 31 Δεκεμβρίου 2016. Προϋπόθεση για το πάγωμα είναι η εμπρόθεσμη καταβολή των τρεχουσών εισφορών, η οποία θα εξασφαλίζει στον οφειλέτη ασφαλιστική ενημερότητα. Η ενημερότητα θα είναι μικρής διάρκειας (ίσως δίμηνη), ώστε να ελέγχεται αν καταβάλλονται χωρίς καθυστέρηση οι τρέχουσες εισφορές. Οι οφειλές δε θα διαγραφούν, αλλά θα παραμείνουν στο σημερινό τους ύψος μέχρι το τέλος του προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής, το Δεκέμβριο του 2018.

Επιπλέον, σύμφωνα με τις πληροφορίες, οι ρυθμίσεις θα είναι προσωποποιημένες, δηλαδή θα αφορούν τον κάθε ασφαλισμένο ατομικά, αφού θα συνδέονται με την εισφοροδοτική δυνατότητα και το συνολικό προφίλ του οφειλέτη. Θα λαμβάνεται υπόψη, για παράδειγμα, το πότε δημιουργήθηκαν τα χρέη και ποιες προσπάθειες διακανονισμού έγιναν στο παρελθόν.

Θεωρούμε, όμως, ότι κανένα μέτρο δεν μπορεί να είναι επιτυχημένο με αυτήν την οικονομική κατάσταση. Όσο ο χρόνος περνάει χωρίς μέτρα που θα επανεκκινήσουν την αγορά, θα παράγουν νέο χρήμα και θα αλλάξουν την ψυχολογία των καταναλωτών, δεν πρόκειται να πετύχει καμία νέα ρύθμιση.

Έκτακτος φόρος που έγινε… λατρεία

Παρακολουθώντας την ομιλία του πρωθυπουργού θυμηθήκαμε μία άλλη ομιλία, πριν από πέντε χρόνια, που έφερε στη ζωή μας ένα νέο νόμο που έγινε «λατρεία» έκτοτε για όλες τις κυβερνήσεις, αλλά και τους δανειστές.

Τέτοιες ημέρες, το 2011, ενημερωθήκαμε για ένα έκτακτο υπουργικό συμβούλιο στη Θεσσαλονίκη, λίγες ώρες πριν από την ομιλία τού τότε πρωθυπουργού, Γιώργου Παπανδρέου. Εκεί αποφασίστηκε να μπει στα ακίνητα ένας έκτακτος φόρος, που σύμφωνα με τον εμπνευστή του, Ευάγγελο Βενιζέλο, ήταν ένα μικρό ασφάλιστρο για να μην χαθεί η αξία της περιουσίας των ελλήνων φορολογουμένων.

Ήταν το γνωστό ΕΕΤΗΔΕ ή «χαράτσι της ΔΕΗ». Το μέτρο ήταν για δυο χρόνια, μετατράπηκε σε ΕΤΑΑ και το Δεκέμβριο του 2013, μετά από την ψήφιση του Ν. 4223/2013, οριστικοποιήθηκε σε ΕΝΦΙΑ.

Εκτόξευση φόρων περιουσίας

Ο φόρος έγινε «λατρεία» για δανειστές και υπουργούς Οικονομικών, διότι αποτέλεσε ένα από τα πιο «φορομπηχτικά» μέτρα με μεγάλη εισπρακτική επιτυχία.

Οι φόροι περιουσίας εκτοξεύτηκαν, αρχικά λόγω ΕΕΤΗΔΕ και στη συνέχεια λόγω ΕΝΦΙΑ. Έτσι, το 2015, εισπράχθηκαν 3,18 δισ. ευρώ, έναντι μόλις 487 εκατ. ευρώ το 2010, ενώ για το 2016 υπάρχει πρόβλεψη για περαιτέρω αύξηση στα 3,788 δισ. ευρώ (αυτό σε ένα βαθμό είναι και τεχνικό λόγω της μεταφοράς δύο δόσεων από το 2015, στο 2016).

Να σημειώσουμε πως, παρά το γεγονός ότι ο φόρος γέμισε τα ταμεία του κράτους και διόγκωσε τα χρέη των φορολογουμένων προς το Δημόσιο, το «ασφάλιστρο» του κύριου Βενιζέλου δεν πέτυχε. Η κτηματαγορά δεν υπάρχει πια, οι αξίες των ακινήτων έχουν καταβαραθρωθεί και η προσφορά είναι πολύ μεγάλη χωρίς να υπάρχει ζήτηση.

Τελικά, μήπως ο στόχος του ΕΝΦΙΑ, πέρα από την είσπραξη χρημάτων, ήταν η δέσμευση της περιουσίας και όχι μόνο, των ελλήνων φορολογουμένων; Μήπως ο τελικός στόχος ήταν, και είναι, να βάλουμε όλους του φορολογούμενους κάτω από το κράτος του φόβου;

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Finance & Markets Voice, την Πέμπτη 15 Σεπτεμβρίου 2016.