Προς κατεδάφισιν

Του Πάνου Σκουρολιάκου*
Αν κάτι θα πρέπει να αναγνωρίσουμε στην κυβέρνηση Μητσοτάκη, είναι η συνέπεια στο έργο κατεδάφισης οποιουδήποτε θετικού και στον τομέα του Πολιτισμού.

Στα τελευταία κατορθώματά της συμπεριλαμβάνεται το θλιβερό Προεδρικό Διάταγμα για τη διαβάθμιση (υποτίμηση για την ακρίβεια), των πτυχίων των καλλιτεχνικών σπουδών και η μετατροπή των πέντε πιο σημαντικών μουσείων της χώρας σε Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου. Αυτό το τελευταίο χάθηκε στη φασαρία που προκλήθηκε από τη διαβάθμιση των πτυχίων. Έχει όμως τη δική του σπουδαιότητα.

Μετατρέποντας η κυβέρνηση τα μουσεία αυτά σε ΝΠΔΔ, τα αποκόπτει από την οργανική σχέση με το υπουργείο Πολιτισμού, στερώντας τους τεχνογνωσία, έλεγχο και βοήθεια στο έργο τους. Ένα διορισμένο από τον/την υπουργό Δ.Σ. θα διαχειρίζεται σπουδαία θέματα, μακριά από την καθ’ ύλην αρμόδια επιστημονική κοινότητα (και τα οικονομικά). Ελπίζουμε να μην δούμε στις αίθουσες αυτών των μουσείων δεξιώσεις για γάμους, βαφτίσεις και μνημόσυνα. Καθότι με τον παρά του ο καθείς, μπορεί να ικανοποιήσει την ξιπασιά του.

Η πολιτισμική μας κληρονομιά και ο ελληνικός Πολιτισμός οφείλουν να λειτουργούν προς όφελος του κοινωνικού συνόλου. Εκεί που συνενώνεται ο μόχθος χιλιάδων ειδικών, αρχαιολόγων, αρχιτεκτόνων, μηχανικών, τεχνιτών του μάρμαρου, αφιερωμένων στη μελέτη, την έρευνα και την προβολή των μνημείων.

Σε αυτόν τον Πολιτισμό και στους ανθρώπους του εναντιώνεται η κυβέρνηση της Ν.Δ. από την πρώτη στιγμή που ανέλαβε τη διακυβέρνηση της χώρας το 2019. Και η καταστροφή δεν έχει τελειωμό. Από την τσιμεντόστρωση της Ακρόπολης έως το ανοσιούργημα της διαβάθμισης των καλλιτεχνικών σπουδών προς όφελος ελληνικών και ξένων ιδιωτικών εκπαιδευτηρίων.

Εχει η κυβέρνηση τοποθετήσει σύσσωμο τον κόσμο του Πολιτισμού εναντίον της. Η προηγούμενη κυβέρνηση της Ν.Δ. έκλεισε την ΕΡΤ, η τωρινή έκλεισε τη Σχολή του Εθνικού Θεάτρου και όχι μόνο.

Υποστηρίζει μάλιστα η κυβέρνηση το καταστροφικό της έργο με επιχειρήματα που προκαλούν γέλωτα. Επιχειρήματα άσχετων με το αντικείμενο κι ας έχουν κάποιοι από τους αξιωματούχους της και γνώση και επίγνωση για το τι υποστηρίζουν. Όμως για ένα πιάτο υπουργικής φακής, ένα πιάτο εξουσίας, γίνονται καταγέλαστοι.

Οσον αφορά τη μετατροπή των μουσείων, χιλιάδες επιστήμονες, αρχαιολόγοι, φορείς, τεχνίτες, κορυφαίοι ειδικοί του Πολιτισμού, διεθνείς προσωπικότητες έθεσαν ένα θεμελιώδες ερώτημα: Γιατί επιμένουν να υποβαθμίζουν την απρόσκοπτη λειτουργία των κορυφαίων μουσείων της χώρας, όπως το Αρχαιολογικό της Αθήνας, της Κρήτης και της Θεσσαλονίκης και τα Βυζαντινά Αθήνας και Θεσσαλονίκης; Γύρω από αυτά λειτουργούν δεκάδες μικρότερα μουσεία σε διαλειτουργική επαφή. Γιατί στερούν αυτή την επωφελή για τα μικρότερα μουσεία συνεργασία;

Στη διάρκεια των συζητήσεων στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής η κυρία υπουργός είπε πολλά, αλλά, πρακτικά και επί της ουσίας, δεν απάντησε στο κρίσιμο ερώτημα γιατί φέρνει ένα νομοσχέδιο που επιδρά τόσο αποφασιστικά στη μουσειακή πολιτική, τώρα, λίγο πριν η κυβέρνηση παραδώσει την εξουσία; Και γιατί δεν περίμενε να ολοκληρωθεί μια τεκμηριωμένη, σύγχρονη μελέτη βιωσιμότητας του σχεδίου; Ως ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. σταθήκαμε αναλυτικά στις απροσδιοριστίες και τις επικίνδυνες ατραπούς για την ελληνική κυριαρχία στον πολιτισμικό μας πλούτο, που αφήνεται στο έλεος των διορισμένων Δ.Σ. των νέων μουσείων ΝΠΔΔ.

Να σταθούμε ειδικά σε δύο σημεία των άρθρων του νομοσχεδίου που είναι τα κρισιμότερα: Στο μοντέλο διοίκησης και στην οικονομική βιωσιμότητα του νέου σχήματος: Στη διοίκηση δημιουργείται μια άτυπη «δυαρχία» (γενικός διευθυντής και πρόεδρος) σε ένα σχήμα που θεωρούμε πως θα αποδειχθεί μη λειτουργικό λόγω της δομής και της στελέχωσης του Δ.Σ. Προβλέπουμε μια «σύγκρουση» ακόμα και στα πιο απλά ζητήματα, όπως είναι μια εκδήλωση, μια απλή συνεργασία, πόσο μάλλον και η οργάνωση μιας καμπάνιας διεθνούς προβολής του μουσείου ή έκθεσης.

Οσον αφορά την οικονομική βιωσιμότητα, έχουμε να παρατηρήσουμε πως ενώ η χρηματοδότηση θα γίνεται και από το κράτος, η κυβέρνηση προχωρά ένα τόσο ευαίσθητο σχέδιο χωρίς οικονομικοτεχνική μελέτη και στρατηγικό σχεδιασμό! Η μεταρρύθμιση-αντιμεταρρύθμιση αυτή οδηγεί σε μουσεία μη λειτουργικά.

Αλίμονο, όμως, δεν ιδρώνει το αυτί ούτε της κυβέρνησης ούτε της αρμόδιας υπουργού. Με την πλειοψηφία που διαθέτουν στη Βουλή περνάνε τα νομοσχέδια «σαν το χαλάζι», γράφοντας στα παλαιότερα των υποδημάτων τους τις ενστάσεις και τις προτάσεις της αντιπολίτευσης.

Εκλογές, λοιπόν, το συντομότερο. Για να σωθεί οτιδήποτε αν σώζεται.

*Βουλευτής Ανατ. Αττικής ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., αν. Τομεάρχης Πολιτισμού
Δημοσιεύθηκε στις 18/02/2023 στην Αυγή