Πρωτοφανής παρέμβαση στην απονομή της Δικαιοσύνης από το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους

Στο υπ’ αριθμ. πρωτ. 441-ΛΠ820/2021 έγγραφο του Γραφείου Νομικού Συμβούλου στο Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου με θέμα “Εξέταση υπαλλήλων ως μαρτύρων σε δίκες με διάδικο το Ελληνικό Δημόσιο” αναφέρεται μεταξύ άλλων: “… παρακαλούνται οι Προϊστάμενοι όλων των Υπηρεσιών του Υπουργείου … να ενημερώσουν τους υπηρετούντες σε αυτές υπαλλήλους ότι η ένορκη κατάθεση υπέρ των αντιδίκων και εις βάρος του Ελληνικού Δημοσίου σε δίκες με διάδικο το Ελληνικό Δημόσιο συνιστά πειθαρχικό παράπτωμα και πειθαρχικό αδίκημα, καθώς και ότι η ένορκη κατάθεση υπαλλήλων των Υπηρεσιών του Υπουργείου είναι δυνατή μόνο προς επίρρωση των ισχυρισμών του Ελληνικού Δημοσίου, κατόπιν εγγράφου αιτήματος του Γραφείου μας και κατόπιν συνεννόησης με τον αρμόδιο χειριστή της υπόθεσης”.

“Πρόκειται για μια πρωτοφανή, ανήκουστη και εκτός νομιμότητας παρέμβαση εκ μέρους του Γραφείου του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους στο Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου” τονίζει ο ΣΥΡΙΖΑ, καθώς “εισάγει καινά ήθη στη δικονομία, στη δημοσιοϋπαλληλική δεοντολογία και εν τέλει στην ίδια τη νομική επιστήμη, με αποκλειστικό στόχο την άσκηση πίεσης και τον εκφοβισμό των υπαλλήλων του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, ούτως ώστε αυτοί να εκβιάζονται να μην καταθέτουν ως μάρτυρες σε δίκες με αντίδικο το Ελληνικό Δημόσιο”.

Δηαλαδή, “Ή, όταν καταθέτουν, να καταθέτουν αποκλειστικά και μόνο προς επίρρωση των ισχυρισμών του Δημοσίου, ασχέτως εάν αυτοί οι ισχυρισμοί είναι βάσιμοι ή όχι, κάτι που σε τελική ανάλυση είναι και το αντικείμενο της δίκης. Να το πράττουν, αυτό, δε, μόνο κατόπιν συνεννόησης με τον χειριστή της υπόθεσης, προφανώς για να είναι εξασφαλισμένο ότι θα καταθέσουν τα «σωστά» πράγματα.

Εύλογα δημιουργούνται σοβαρά ερωτήματα σχετικά με τη σκοπιμότητα του εγγράφου, καθώς είναι πρόδηλο ότι με τον τρόπο αυτό δεν εξυπηρετείται το δημόσιο συμφέρον, που προϋποθέτει τη διαφάνεια και την εξάντληση όλων των μέσων για την εύρεση της αλήθειας, αλλά τη συγκάλυψη”.

Είναι χαρακτηριστικό ότι το ως άνω “ενημερωτικό” έγγραφο αναφέρεται γενικώς και αορίστως σε πειθαρχικές και ποινικές ευθύνες που θα υπέχουν οι δημόσιοι υπάλληλοι που θα εξετάζονται ως μάρτυρες, χωρίς να παραθέτει ούτε τις σχετικές διατάξεις του Δημοσιοϋπαλληλικού Κώδικα, ούτε του Ποινικού Κώδικα. Ποιο πειθαρχικό και ποινικό αδίκημα υπαινίσσεται το έγγραφο;

Με τι, ακριβώς, απειλεί τους υπαλλήλους;

Περαιτέρω, πρόκειται για εντελώς απαράδεκτη ενέργεια που έρχεται σε ευθεία αντίθεση τόσο με τη συνταγματικά κατοχυρωμένη ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης και την προστασία της διαδικασίας απονομής δικαιοσύνης, όσο και με τη θεμελιώδη νομική αρχή του καθήκοντος μαρτυρίας που ορίζεται σε όλες τις δικονομίες: Για να απονεμηθεί η Δικαιοσύνη, θα πρέπει να αναζητηθεί και εντοπιστεί η αλήθεια ως προς τα κρίσιμα πραγματικά περιστατικά, ώστε να σχηματίσει ο δικαστής πλήρη και τεκμηριωμένη εποπτεία στο ιστορικό της δικαζόμενης υπόθεσης.

Συνεπώς, ο καλούμενος όπως εξεταστεί ως μάρτυρας είναι υποχρεωμένος να προσέλθει και να καταθέσει περί των πραγματικών γεγονότων τα οποία γνωρίζει και όχι, όπως ανακριβώς αναφέρεται στο ως άνω έγγραφο, υπέρ του ενός ή του άλλου διαδίκου. Στο δικαιικό μας σύστημα, ο μάρτυρας σε μια δίκη δεν παίρνει το μέρος κάποια πλευράς, αλλά καταθέτει βάσει γεγονότων και αλήθειας. Αν, δε, αρνηθεί να καταθέσει, τότε έχει κυρώσεις.

Είναι, επομένως, προφανές ότι οι δημόσιοι υπάλληλο που υπηρετούν στο Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου τοποθετούνται σε μια εξαιρετικά δυσχερή θέση, όντας μεταξύ σφύρας και άκμονος: εάν καταθέσουν θα υποστούν τις «συνέπειες» με τις οποίες υπαινικτικά τους απειλεί το ως άνω έγγραφο, χωρίς να τις προσδιορίζει. Εάν αρνηθούν να καταθέσουν, θα υποστούν τις έννομες συνέπειες της άρνησης μαρτυρίας. Εξάλλου τα ως άνω αναφερόμενα υποστηρίζει και η Α.Δ.Ε.Δ.Υ. δια της Εκτελεστικής της Επιτροπής με σχετικό Δελτίο Τύπου.

Στο πλαίσιο αυτό 48 βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ- ΠΣ με πρωτοβουλία του Τομεάρχη Μετανάστευσης & Ασύλου Γ. Ψυχογιού και του βουλευτή Δυτικού Τομέα Αθηνών Δ. Βίτσα, κατέθεσαν ερ΄τωση και καλούν το υπουργό Οικονομικών να απαντήσει, αν

1) Τελεί εν γνώση του ως άνω εγγράφου και

2) Σε ποιες ενέργειες πρόκειται άμεσα για την άνευ ετέρου ανάκληση του;

Επίσης ρωτούν τον υπουργό Μετανάστευσης και Ασύλου:

1) To εν λόγω έγγραφο υποβλήθηκε κατόπιν σχετικού ερωτήματος/αιτήματος από τον Υπουργό ή άλλο φορέα του Υπουργείου Μετανάστευσης;

2) Σε ποιες ενέργειες πρόκειται να προβεί άμεσα, ώστε να διασφαλίσει ότι οι υπάλληλοι του Υπουργείου που καλούνται να καταθέσουν ως μάρτυρες σε δίκες με αντίδικο το Ελληνικό Δημόσιο θα ανταποκρίνονται στο ως άνω καθήκον μαρτυρίας, χωρίς να επικρέμεται ο κίνδυνος ή η εκτός νομιμότητας απειλή άσκησης διώξεως εις βάρος τους προς εκφοβισμό;