Προϋπολογισμός: Ακρίβεια και υπερκέρδη οδήγησαν σε 2 δισ. πλεόνασμα

Πλεόνασμα 2 δισ. ευρώ παρουσίασαν τα φορολογικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού στο πρώτο πεντάμηνο του τρέχοντος έτους.

Η εξέλιξη αυτή οφείλεται κατά κύριο λόγο στην ακρίβεια των τιμών στα τρόφιμα και σε άλλα είδη πρώτης ανάγκης που έχει εκτινάξει στα ύψη τα αναλογούντα ποσά εισπραχθέντος ΦΠΑ αλλά και στα υπερκέρδη της χρήσης του 2021 μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων για τα οποία καταβάλλονταν αυξημένες δόσεις φόρου εισοδήματος μέχρι και τον Φεβρουάριο του 2021. Επιπλέον, εντός του πρώτου πενταμήνου του τρέχοντος έτους εισπράχθηκαν πρόσθετα μη φορολογικά έσοδα, πέραν των προβλεφθέντων, συνολικού ύψους 843 εκατ. ευρώ εκ των οποίων 603 εκατ. ευρώ προήλθαν από εισπράξεις αποδόσεων ελληνικών ομολόγων τις οποίες κατέβαλαν οι ευρωπαϊκές κεντρικές τράπεζες (ANFAs) και 240 εκατ. ευρώ από υπερεισπράξεις μέσω προϋπολογισμού δημοσίων επενδύσεων (ΠΔΕ).

Τα πλεονάζοντα κατά 2,84 δισ. ευρώ έσοδα σε συνδυασμό με και μια μικρή υποεκτέλεση της τάξεως των 383 εκατ. ευρώ στο σκέλος των δημοσίων δαπανών είχαν ως συνέπεια το έλλειμμα στο ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού του 2023 να περιοριστεί στο 1,126 δισ. ευρώ κατά το πρώτο πεντάμηνο του τρέχοντος έτους, επίπεδο χαμηλότερο κατά 3,32 δισ. ευρώ από το προβλεφθέν ποσό των 4,446 δισ. ευρώ το οποίο είχε εγγραφεί στην εισηγητική έκθεση του φετινού προϋπολογισμού. Επιπλέον, στο πρώτο πεντάμηνο του τρέχοντος έτους ο κρατικός προϋπολογισμός παρουσίασε πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 2,289 δισ. ευρώ έναντι πρόβλεψης για πρωτογενές έλλειμμα 1,487 δισ. ευρώ.

Σύμφωνα, ειδικότερα, με τα στοιχεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού, σε τροποποιημένη ταμειακή βάση, για την περίοδο του Ιανουαρίου – Μαΐου 2023, στο ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού παρουσιάζεται έλλειμμα ύψους 1.126 εκατ. ευρώ έναντι στόχου για έλλειμμα 4.446 εκατ. ευρώ που έχει περιληφθεί για το αντίστοιχο διάστημα του 2023 στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023 και ελλείμματος 4.066 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2022. Το πρωτογενές αποτέλεσμα διαμορφώθηκε σε πλεόνασμα ύψους 2.289 εκατ. ευρώ, έναντι στόχου για πρωτογενές έλλειμμα 1.396 εκατ. ευρώ και πρωτογενούς ελλείμματος 1.487 εκατ. ευρώ για την ίδια περίοδο το 2022.

Το ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε σε 26.241 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 2.937 εκατ. ευρώ ή 12,6% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί για το αντίστοιχο διάστημα στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023.

Η υπερεκτέλεση αυτή οφείλεται κυρίως:

(α) στα αυξημένα φορολογικά έσοδα του πενταμήνου,

(β) στην είσπραξη ποσού 603 εκατ. ευρώ από ANFAs, που δεν είχε προβλεφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023 και

(γ) στα αυξημένα έσοδα του ΠΔΕ.

Τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 22.954 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 2.005 εκατ. ευρώ ή 9,6% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023. Τμήμα της αύξησης αυτής, ποσού 470 εκατ. ευρώ περίπου, αφορά την παράταση της προθεσμίας πληρωμής των τελών κυκλοφορίας μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου 2023, ενώ είχε εκτιμηθεί ότι το ποσό αυτό θα εισπραττόταν κατά τον μήνα Δεκέμβριο 2022. Το υπόλοιπο ποσό της υπερεκτέλεσης προέρχεται από την καλύτερη απόδοση των φόρων εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων του προηγούμενου έτους που εισπράχθηκαν σε δόσεις μέχρι και το τέλος Φεβρουαρίου 2023, όσο και από την καλύτερη απόδοση του ΦΠΑ τρέχοντος έτους.

Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 2.707 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 459 εκατ. ευρώ από τον στόχο (2.247 εκατ. ευρώ), κυρίως λόγω της επιστροφής ΦΠΑ, τον μήνα Μάρτιο στον Διαχειριστή Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και Εγγυήσεων (ΔΑΠΕΕΠ Α.Ε.) ποσού 220 εκατ. ευρώ περίπου, που προκύπτει από έσοδα που έχουν εισπραχθεί από τον ΔΑΠΕΕΠ και αποδοθεί στο Κράτος από τον Προσωρινό Μηχανισμό Επιστροφής Μέρους Εσόδων Αγοράς Επόμενης Ημέρας.

Τα έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 1.950 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 240 εκατ. ευρώ από τον στόχο (1.710 εκατ. ευρώ).

Οι δαπάνες του Κρατικού Προϋπολογισμού για την περίοδο του Ιανουαρίου – Μαΐου 2023 ανήλθαν στα 27.368 εκατ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες κατά 383 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου (27.751 εκατ. ευρώ), που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023, ενώ παρουσιάζονται αυξημένες, σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2022, κατά 1.015 εκατ. ευρώ, κυρίως λόγω των αυξημένων πληρωμών τόκων κατά 825 εκατ. ευρώ.

Στο σκέλος του Τακτικού Προϋπολογισμού οι πληρωμές παρουσιάζονται μειωμένες έναντι του στόχου κατά 470 εκατ. ευρώ. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται κυρίως στον ετεροχρονισμό των πληρωμών για δαπάνες εξοπλιστικών προγραμμάτων ύψους 590 εκατ. ευρώ.

Αξιοσημείωτα γεγονότα είναι η επιχορήγηση προς την Κοινωνία της Πληροφορίας Μ.Α.Ε. ύψους 502 εκατ. ευρώ, προς εξυπηρέτηση των αναγκών του Market Pass, η απόδοση προς το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης ύψους 367 εκατ. ευρώ των υπερκερδών παραγωγών ενέργειας, για την περίοδο από την 1η Οκτωβρίου 2021 έως και την 30ή Ιουνίου 2022, καθώς και οι φετινές πληρωμές επιδότησης Diesel θέρμανσης ύψους 100 εκατ. ευρώ. Όλες οι προαναφερθείσες κινήσεις πραγματοποιήθηκαν με ανακατανομή πιστώσεων από το αποθεματικό για προώθηση δράσεων για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης (πιστώσεις υπό κατανομή).

Οι πληρωμές στο σκέλος των επενδυτικών δαπανών ανήλθαν στα 3.877 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας υπέρβαση στόχου ύψους 87 εκατ. ευρώ. Οι δαπάνες του ΠΔΕ περιλαμβάνουν ποσό ύψους 62 εκατ. ευρώ προς εξυπηρέτηση μέτρων COVID-19, με σημαντικότερα εξ αυτών, την ενίσχυση των φορέων υγείας με επικουρικό προσωπικό για την ανταπόκριση στις ανάγκες λόγω της πανδημίας COVID-19 στις Περιφέρειες, την επιχορήγηση υφιστάμενων μικρομεσαίων επιχειρήσεων του κλάδου του λιανεμπορίου, που διατηρούν φυσικό κατάστημα, για την ανάπτυξη, αναβάθμιση και διαχείριση ηλεκτρονικού καταστήματος και τη στήριξη των νεοφυών επιχειρήσεων στο πλαίσιο του Elevate Greece.