Στρίβειν δια του… συμβιβασμού από το ζεύγος Μέρκελ – Μακρόν

Από την τηλεδιάσκεψη Μέρκελ-Μακρόν το Μάιο και την στρατηγικής σημασίας συμφωνία τους για το Ταμείο Ανάκαμψης ξεκλείδωσαν οι διαδικασίες για τη δρομολόγηση του ευρωπαϊκού πακέτου για την αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας. Και από την κατ’ ιδίαν συνάντηση τους χθες δόθηκε το σύνθημα για έναν συμβιβασμό με τους σκληρούς της Ε.Ε. με την πιθανή αποδοχή κάποιων από τους όρους που έχουν θέσει.

Βέβαια είναι ακόμη νωρίς ώστε το τοπίο να ξεκαθαρίσει, παρά το γεγονός ότι η Άνγκελα Μέρκελ εξέφρασε την ελπίδα για επίτευξη συμφωνίας μέσα στον Ιούλιο. Άλλωστε, χρόνος υπάρχει δεδομένου ότι το Ταμείο Ανάκαμψης θα ενεργοποιηθεί από την έναρξη της επόμενης χρονιάς στο πλαίσιο του επόμενου επταετούς προϋπολογισμού της Ε.Ε.

Όμως, αυτό που φάνηκε από το τετ-α-τετ Μέρκελ-Μακρόν στο Μέζενμπεργκ, που σημειωτέον ήταν η πρώτη κατ’ιδίαν συνάντηση με διεθνή ηγέτη και για τους δύο μετά την άρση των περιοριστικών μέτρων σε μια κίνηση υψηλού συμβολισμού, είναι πως η αντίσταση των λεγόμενων «frugal four» στο σχέδιο, ήτοι των σκληρών του ευρωπαϊκού συμβουλίου (Ολλανδίας, Αυστρίας, Σουηδίας και Δανίας) παραμένει ισχυρή και το μέτωπο τους αδιάρρηκτο, κάτι που υποχρεώνει την απέναντι πλευρά να αναπροσαρμοστεί.

Δεν είναι τυχαίο πως η Γερμανίδα Καγκελάριος εμφανίστηκε ευέλικτη και με ένα κλαδί ελιάς στο χέρι δηλώνοντας πως το πακέτο των 750 δισ. ευρώ θα προχωρήσει, αλλά και πως οι ευρωπαϊκές χώρες θα πρέπει επίσης να αποδείξουν ότι παραμένουν δεσμευμένες στην ανάγκη να ολοκληρώσουν τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που έχουν δρομολογήσει.

Τι ακριβώς σημαίνει αυτό και αν ενδεχομένως παραπέμπει στην χορήγηση των κονδυλίων με συνοδευτικούς όρους προφανώς δεν έχει διευκρινιστεί, ούτε θα διευκρινιστεί ακόμη. Όμως, ο θεωρητικά πανίσχυρος γαλλογερμανικός άξονας έκανε σαφώς ένα βήμα πίσω βλέποντας ότι δεν υπάρχει άλλη λύση για να επιτευχθεί ένας συμβιβασμός. Αν και ένα βήμα πίσω, μπορεί να οδηγήσει και σε επιπλέον βήματα πίσω.

Θυμίζουμε πως οι «frugal 4» έχουν εκφράσει σημαντικές ενστάσεις για σειρά ζητημάτων. Έχουν επιφυλάξεις για τη συνολική διάρκεια ζωής του Ταμείου, διαφωνούν με το συνολικό ύψος του πακέτου θεωρώντας ότι τα 750 δισ. είναι πολύ υψηλό ποσό, διαφωνούν με την προοπτική αμοιβαιοποίησης του χρέους για την συγκέντρωση των κονδυλίων και διαφωνούν κάθετα με την προοπτική το μεγαλύτερο μέρος των χρημάτων να δοθεί στα κράτη μέλη μέσω επιχορηγήσεων και όχι δανείων, διότι τα δάνεια συνοδεύονται από όρους και κανόνες, άρα μίνι μνημόνια. Επιμένουν δε, στο να μην υπάρξει συνολική χαλάρωση των μεταρρυθμίσεων και των προγραμμάτων δημοσιονομικής προσαρμογής.  

Το πρόβλημα από τις μέχρι τώρα διαπραγματεύσεις είναι πως όχι μόνο οι «4» παραμένουν ακλόνητοι στις θέσεις τους, αλλά και πως άλλες χώρες έχουν ενστάσεις για κάποια από τα ζητήματα που αφορούν τη λειτουργία του Ταμείου, με αποτέλεσμα να μην έχει καταγραφεί πρόοδος στις συζητήσεις. Αν και η σύνοδος κορυφής, στις 17-18 Ιουλίου, που είναι πιθανόν να γίνει με φυσική παρουσία των ηγετών ελπίζεται να ξεκλειδώσει κάποια από τα θέματα.

Η συνάντηση Μέρκελ-Μακρόν είχε προφανώς προπαρασκευαστικό χαρακτήρα. Και αν μη τι άλλο είναι θετικό πως ο Γάλλος ηγέτης από την πλευρά του επέμεινε στην ανάγκη να υπάρξει αλληλεγγύη προς τις βαλλόμενες χώρες και πως τα 500 δισ. από το πακέτο θα δοθούν με επιχορηγήσεις, όπως είναι και το σχέδιο της Κομισιόν, στέλνοντας το μήνυμα πως αυτό συνιστά κόκκινη γραμμή για το Παρίσι. Όμως, το αν θα βρεθεί τρόπος να συνοδευτούν με ασφαλιστικές δικλείδες, φαίνεται ότι αποτελεί διαφορετική υπόθεση…